W Super Mario Bros. jest ziarno prawdy, ale od tych grzybów nie urośniesz

Czterdzieści lat temu pojawiła się gra, która na zawsze odmieniła krajobraz rozrywki elektronicznej – Super Mario Bros. Jednak za kultowym Super Grzybem, który od dekad pomaga hydraulikowi rosnąć i pokonywać przeciwników, skrywa się fascynująca opowieść o powiązaniach z rzeczywistym światem przyrody.
...

Okazuje się, że twórcy czerpali inspirację bezpośrednio z natury. Shigeru Miyamoto, legendarny projektant gier, nieprzypadkowo wybrał grzyby jako kluczowy element magicznego uniwersum. Ta decyzja miała głębokie korzenie kulturowe i przyrodnicze, których efekty obserwujemy do dziś.

Czytaj też: Grzyby ratują świat, a my nawet nie wiemy, gdzie rosną. 90 procent żyje poza ochroną

Każdy grzyb w świecie Mario wzorowany jest na rzeczywistym gatunku Amanita muscaria, znanym powszechnie jako muchomor czerwony. Ten charakterystyczny grzyb z czerwoną czapką pokrytą białymi kropkami stał się podstawą dla jednego z najważniejszych symboli w historii branży gier. Miyamoto przyznawał, że fascynacja grzybami wynikała z ich długiej tradycji w magicznych światach, czerpiąc inspirację z klasycznych dzieł, takich jak “Alicja w Krainie Czarów” Lewisa Carrolla czy “Fantazji” Walta Disneya, gdzie grzyby symbolizowały transformację i nadprzyrodzone moce.

Co ciekawe, oryginalny Super Grzyb wyglądał nieco inaczej niż dzisiejsza ikona. W pierwszej wersji gry miał pomarańczowy kapelusz z czerwonymi kropkami i biały trzon. Dopiero z czasem ewoluował do znanej nam czerwono-białej wersji, która stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli nie tylko serii Mario, ale całej branży gier. Muchomor czerwony to grzyb o wyjątkowych właściwościach, który od wieków fascynował ludzkość – jego potoczna nazwa wywodzi się od zdolności do przyciągania i odurzania much.

Mario jadł te grzyby, ale ty nie jedz

W przeciwieństwie do gry, gdzie Super Grzyb “zasila” hydraulika Mario, prawdziwy Amanita muscaria pełni zupełnie inną rolę w ekosystemie. Tworzy korzystne partnerstwa z korzeniami drzew, pomagając im przetrwać w trudnych warunkach środowiskowych. Ta symbioza jest kluczowa dla zdrowia wielu lasów na całym świecie. Grzyb zawiera psychoaktywne związki – kwas ibotenowy i muscymol – które mogą powodować halucynacje, wizje czy nudności po spożyciu w stanie surowym. Jak ironicznie zauważają eksperci, dotknięcie prawdziwego Amanita muscaria nie sprawi, że urośniesz, ale może sprawić, że świat będzie wydawał się większy.

Czytaj też: Klątwa faraona w służbie medycyny. Grzyb z grobowca Tutanchamona obiecującym lekiem na białaczkę

W grudniu 2024 roku FDA wydała ostrzeżenie przed produktami spożywczymi zawierającymi składniki tego grzyba, łącząc je z licznymi chorobami i kilkoma podejrzewanymi zgonami. Agencja zakazała używania trzech związków występujących w grzybie ze względu na ryzyko poważnych szkód zdrowotnych. Rodzaj Amanita obejmuje setki gatunków, od jadalnych po śmiertelnie trujące. Paradoksalnie, podczas gdy Mario czerpie moc z grzybów, w rzeczywistości trujące gatunki Amanita odpowiadają za ponad 90 proc. wszystkich śmiertelnych zatruć grzybami na świecie.

Może to zabrzmi banalnie, ale muchomory czerwone nie są jadalnymi grzybami /Fot. Unsplash

Status jadalności samego Amanita muscaria pozostaje skomplikowany. Choć rzadko śmiertelny, zawiera substancje psychoaktywne, które mogą być niebezpieczne. Wiele toksyn jest jednak rozpuszczalnych w wodzie, co teoretycznie pozwala na ich usunięcie przez odpowiednie przygotowanie. Super Grzyb stał się czymś więcej niż tylko elementem rozgrywki – to jeden z trwałych symboli całej branży gier wideo. Jego znaczenie wykracza daleko poza pierwotną funkcję power-upu, który pozwalał Mario rosnąć i przyjmować dodatkowe trafienia.

Z biegiem lat uniwersum Mario wzbogaciło się o różnorodne odmiany grzybów. Grzyby 1-Up dają dodatkowe życie, mega mushrooms powiększają postać do gigantycznych rozmiarów, a golden mushrooms w serii Mario Kart zapewniają nieskończone przyspieszenia. Globalny sukces franczyzy Mario jest oszałamiający – Mario jest najlepiej sprzedającą się postacią z gier wideo, z łączną sprzedażą 793,39 mln jednostek do września 2024 r. Najlepiej sprzedającą się grą serii jest Mario Kart 8 Deluxe z wynikiem 67,35 mln egzemplarzy.

Shigeru Miyamoto, twórca Mario, jest uznawany za jednego z najbardziej wpływowych projektantów gier wideo w historii. Franczyzy, które stworzył, sprzedały się w ponad miliardzie kopii, a ich wpływ na popkulturę jest niezmierzony. Historia Super Grzyba pokazuje, jak natura może inspirować sztukę i rozrywkę na niespotykaną skalę. Od skromnych początków jako power-up w 8-bitowej grze, przez ikonę popkultury, aż po symbol całej branży – grzyby Mario udowodniły, że czasami najlepsze pomysły czerpie się z otaczającego nas świata.