Węch i dotyk uważane są za najstarsze zmysły człowieka. Jednakże dokładne działanie zmysłu węchu było dla naukowców do niedawna nie lada zagadką. Za umiejętność odczuwania zapachów odpowiada u człowieka aż 400 genów – węch jest pod tym względem rekordzistą wśrod innych zmysłów. Warto dodać również, że w przypadku psów i innych zwierząt liczba ta może wzrosąć aż do tysiąca, co umożliwia im wyczuwanie i rozróżnianie dziesiątek tysięcy najróżniejszych zapachów.
Receptory węchu to białka membranowe znajdujące się na powierzchni komórek. Ponieważ zewnętrzna warstwa komórek jest zbudowana z kwasów tłuszczowych, białka te są hydrofobowe, a więc odpychają od siebie cząsteczki wody. Białka pozbawione swoich naturalnych warunków i umieszczone w środowisku zawierającym cząsteczki wody tracą swoje właściwości. Podstawowa trudność w produkcji czystych, odizolowanych od siebie białek membranowych polegała na tym, że trudno było znaleźć środowisko, ktore nie zawierałoby śladowych ilości wody.
Hydrofobowość receptorów niezwykle utrudnia lokalizację receptorów w takich ilościach, które sa niezbędne, żeby dokonać ich dokładnej analizy – wyjaśnia główny autor badania, Liselotte Kaiser. Dlatego właśnie poszukiwanie sposobu odizolowania czystych białek węchowych zajęło naukowcom aż kilka lat. Badania nie okazały się jednak bezcelowe. Zespół naukowców z MIT opracował dostępną technologię syntezy takich białek – najlepszym do tego środowiskiem okazał się olej z zarodków pszenicy.
Amerykańscy badacze są przekonani, że nowa metoda pozwoli na rozpoczęcie produkcji sztucznych nosów na skalę przemysłową. Już niedługo zajmą się oni opracowaniem prototypu specjalnego przenośnego nosa. Urządzenie takie pomoże we wczesnym wykrywaniu chorób nowotworowych. Receptory węchowe sa bowiem połączone z wieloma neuronami, przekazującymi odbierane przez ciało sygnały do mózgu.
Możliwości zastosowania syntetycznego węchu zainteresowały również agencję prowadzącą badania dla Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych (DARPA), która sfinansowała eksperymenty z receptorami węchowymi. JSL
źródło: web.mit.edu