Eksperymentalna uniwersalna szczepionka przeciwko grypie, znana jako H1ssF-3928 mRNA-LNP, została opracowana przez naukowców z National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID) Vaccine Research Center (VRC), będącego częścią National Institutes of Health (NIH). Rozpoczęła się już rekrutacja ochotników do badania klinicznego fazy 1, które przetestuje preparat pod kątem bezpieczeństwa i zdolności do wywoływania odpowiedzi immunologicznej.
Jedna szczepionka na całe życie?
Według szacunków WHO grypa co roku zabija ok. 250 tys. osób. Chociaż istniejące programy szczepień ochronnych są skuteczne i kontrolują rozprzestrzenianie się wirusa, nie zapewniają “uniwersalnej” odporności. Co roku, przed rozpoczęciem sezonu grypowego, eksperci muszą przewidzieć, które szczepy grypy będą najpowszechniejsze w danej części świata, a następnie wybrać 3-4, aby włączyć je do kolejnej szczepionki. Ale przecież na wyprodukowanie danego preparatu potrzeba czasu, a zanim to się stanie, często zaczyna dominować już inny szczep, którego przed sezonem nie uwzględniano. Dlatego właśnie uniwersalna szczepionka jest tak pożądana – zakończyłaby całą tę “zabawę w kotka i myszkę”. Byłaby także przystępniejsza dla pacjenta, bo nie byłoby konieczności przyjmowania zastrzyku co roku.
Czytaj też: Coraz bliżej Świętego Graala medycyny. Eksperymentalna szczepionka przeciwnowotworowa naprawdę działa
Dr Hugh Auchincloss, p.o. dyrektora NIAID mówi:
Uniwersalna szczepionka przeciwko grypie byłaby dużym osiągnięciem w dziedzinie zdrowia publicznego i mogłaby wyeliminować potrzebę zarówno corocznego opracowywania szczepionek przeciwko grypie sezonowej, jak i potrzebę corocznego szczepienia. Co więcej, niektóre szczepy wirusa grypy mają znaczny potencjał pandemiczny. Uniwersalna szczepionka przeciw grypie mogłaby służyć jako ważna linia obrony przed rozprzestrzenianiem się przyszłej pandemii grypy.
W badaniu klinicznym fazy 1 weźmie udział do 50 zdrowych ochotników w wieku 18-49 lat. Trzy grupy po 10 osób otrzymają 10, 25 i 50 mikrogramów eksperymentalnej szczepionki. Kiedy zostanie ustalona optymalna dawka, do badania zostanie włączonych 10 uczestników, którzy ją otrzymają. Badanie obejmie również grupę osób, które otrzymają aktualną czterowalentną szczepionkę przeciwko grypie sezonowej. Uczestnicy badania zostaną dokładnie sprawdzeni pod kątem bezpieczeństwa szczepionki.
Szczepionka wykorzystuje hemaglutyninę (HA), czyli glikoproteinę o właściwościach antygenowych występującą na powierzchni wirusów grypy. Jedna z części HA, znana jako głowa, ma tendencję do zmian w miarę rozprzestrzeniania się i ewolucji wirusa grypy, bardziej stabilna część, znana jako rdzeń, ewoluuje bardzo powoli i jest podobna w wielu różnych typach patogenu. Wykorzystując rdzeń HA jako podstawę szczepionki, naukowcy mają nadzieję na wywołanie długotrwałej odporności przeciwko szerokiej gamie wirusów grypy. H1ssF-3928 mRNA-LNP jest szczepionką mRNA, co oznacza, że zawiera tylko materiał genetyczny wirusa, a nie jego samego, więc u osoby zaszczepionej nie wywoła objawów choroby.
Czytaj też: W końcu jest! Nad tą szczepionką pracowano ponad pół wieku
Badanie jest prowadzone w ramach programu Collaborative Influenza Vaccine Innovation Centers (CIVICs), który został uruchomiony przez NIAID w 2019 r. H1ssF-3928 mRNA-LNP jest pierwszą uniwersalną szczepionką przeciwko grypie, która została przetestowana w ramach CIVICs. Preparat został wyprodukowany w zakładach Duke Human Vaccine Institute (DHVI).