Wiadomo, że autorzy tych wiadomości wykorzystali alfabet runiczny, zwany często runami. O ile najstarsze znane przykłady tego typu zapisków sięgają II wieku, tak w tym przypadku mówimy o obiektach powstałych mniej więcej 1500 lat temu, od 500 do 700 roku. Wkrótce później alfabet ten zaczął być wykorzystywany przez wikingów.
Czytaj też: Znaleźli portal do podziemi. W pobliżu leżały ludzkie kości
Do tej pory wydawało się, że to właśnie oni zaczęli szyfrować zapisy, lecz ustalenia Sebastiana Zimmermanna z Uniwersytetu Lotaryńskiego w Nancy wskazują na zgoła odmienny przebieg wydarzeń. Wynika z nich bowiem, że tworzenie takich tajnych wiadomości z wykorzystaniem alfabetu runicznego sięgało czasów sprzed epoki wikingów.
Takie szyfry umieszczano na bardzo wielu przedmiotach. Jak do tej pory znaleziono ja między innymi na kamieniach, biżuterii, czy broni. Okazuje się, iż takie praktyki miały miejsce nawet kilkaset lat przed pojawieniem się wikingów. Na przykład kamień Hogganvik, znaleziony w czasie prac ogrodowych w 2009 roku, pochodzi z IV lub V wieku.
Zaszyfrowane wiadomości zostały zapisane w alfabecie runicznym. Tego typu praktyki mogły sięgać nawet IV wieku
Część umieszczonych na nim inskrypcji udało się przetłumaczyć, podczas gdy inne fragmenty nie mają większego sensu. Na przykład jeden z nich brzmi: aaasrpkf aarpaa. Wydaje się, że jest to jakaś forma szyfru, choćby ze względu na wyjątkowo częste używanie litery p, będącej rzadko wykorzystywaną runą. Z kolei dwa inne obiekty, znalezione na terenie Szwecji, również wydają się mieć jakieś tajne znaczenie.
Kamień znany jako Noleby pochodzi z okolic 600 roku, natomiast datowanie drugiego, nazwanego Ellestad, wskazuje na okres między 500 a 700 rokiem. Przed kilkoma laty pojawiły się też ustalenia na temat systemów szyfrowania wywodzących się z czasów wikingów. Jeden z takowych opierał się na użyciu par run do zakodowania innej runy. Z tego względu zagadkowe powtórzenia zaobserwowane na kamieniu Hoggenvik również mogą reprezentować podobny szyfr.
Czytaj też: Przełomowe badania na temat neandertalczyków. Ich wyniki są zaskakujące
Wiemy więc, że pierwsze wiadomości – najprawdopodobniej zaszyfrowane w alfabecie runicznym i powstałe nawet ponad 1500 lat temu – były dziełem mieszkańców Skandynawii jeszcze przed erą wikingów. Niestety, jak na razie nie da się stwierdzić, o co dokładnie chodziło autorom. Może się nawet okazać, że to, co uznajemy współcześnie za szyfr, w przeszłości było stosunkowo prostym do zrozumienia komunikatem. Z drugiej strony, kryptografię wykorzystywali już starożytni mieszkańcy, na przykład w Cesarstwie Rzymskim, więc dlaczego te same praktyki miałyby nie mieć miejsca w średniowiecznej Skandynawii? Szczególnie, jeśli weźmiemy pod uwagę to, jak wielki wpływ jej mieszkańcy mieli na losy Europy, a nawet innych kontynentów.