Trzynaście milionów lat świetlnych od nas w kierunku gwiazdozbioru Centaura znajduje się galaktyka spiralna NGC 4945. Zespół naukowców z Centrum Lotów Kosmicznych Goddarda w Greenbelt w stanie Maryland odkryli właśnie w tejże galaktyce nietypowe promieniowanie rentgenowskie. Okazuje się, że może ono rzucić zupełnie nowe światło na ewolucję galaktyk. W dysku galaktyki NGC 4945 astronomowie dostrzegli […]

Międzynarodowy zespół naukowców z Instytutu Astrofizyki Wysp Kanaryjskich oraz Uniwersytetu La Laguna poinformował właśnie o odkryciu nietypowej galaktyki. Owa niemal niewidoczna galaktyka karłowata, jak na razie nosi nazwę Nube. Jeżeli dekady temu galaktyki widoczne w danych obserwacyjnych określano mianem mglistych obiektów, to o Nube można powiedzieć, że jest to mgła na tyle delikatna, że można […]

Początki wszechświata to naprawdę fascynujący okres. Jakby nie patrzeć, to wtedy wszystko się zaczęło. Powstawały pierwsze gwiazdy, które łączyły się w pierwsze galaktyki. Zarówno gwiazdy wtedy były inne niż teraz (zawierały znacznie mniej metali), jak i galaktyki, które podówczas tworzyły nowe gwiazdy w iście monumentalnym tempie. Był to okres prawdziwej zmiany, w której ciemny dotychczas […]

Obserwacje astronomiczne są czasami nieintuicyjne. Aby umieścić planety Układu Słonecznego we właściwym kontekście, astronomowie musieli odkryć i opisać planety krążące wokół tysięcy gwiazd innych niż Słońce. Aby dowiedzieć się więcej o procesach powstawania i ewolucji naszej galaktyki, niezbędne okazało się odszukanie i zbadanie milionów innych galaktyk znajdujących się w całym wszechświecie. Także i najnowsze odkrycie […]

Naszym domem na galaktycznym osiedlu jest Droga Mleczna, masywna galaktyka, której dysk ma średnicę około 100 000 lat świetlnych. W dysku tym upakowanych jest wokół centralnej supermasywnej czarnej dziury od 200 do 400 miliardów gwiazd. Nasza galaktyka należy tym samym do galaktyk masywnych. Kiedy jednak spojrzymy na nasze bezpośrednie otoczenie, zobaczymy, że wokół Drogi Mlecznej […]

Na początku wszechświat był bardzo mały, a potem zaczął się rozszerzać. Po niemal czternastu miliardach lat proces rozszerzania się wszechświata nie tylko nadal trwa, ale także przyspiesza. Jak na razie nie jesteśmy w stanie ustalić tempa, w jakim obiekty się od siebie we wszechświecie bezustannie oddalają. Dwie główne metody pomiaru tempa ekspansji wszechświata dają zbliżone, […]

Mieszkańcy północnej półkuli Ziemi teoretycznie są w stanie w idealnych warunkach dostrzec na ciemnym nocnym niebie gołym okiem Galaktykę Andromedy, najbliższą dużą galaktykę spiralną porównywalną do Drogi Mlecznej. Nie zmienia to jednak faktu, że mieszkańcy półkuli południowej mają ciekawsze niebo. Z antypodów można bowiem dostrzec na niebie dwie najbliższe galaktyki karłowate, które są galaktykami satelitarnymi […]

W ramach nowego, rozległego przeglądu nieba, astronomom udało się ostatnio dostrzec zupełnie przypadkiem dwie galaktyki, które należą do niezwykle rzadkiej klasy obiektów kosmicznych, tzw. biegunowych galaktyk pierścieniowych. Galaktyki tego typu doskonale wskazują na to, że z samej budowy galaktyki można odtworzyć jej burzliwą przeszłość. Biegunowe galaktyki pierścieniowe na pierwszy rzut oka nie powinny w ogóle […]

Czasami do interesujących odkryć dochodzi przypadkiem. Naukowcy poszukujący czegoś rutynowego, nieoczekiwanie odkrywają coś zupełnie nowego, co w ogóle nie było celem ich badań. Tak też doszło do odkrycia nowej, bardzo aktywnej galaktyki. Powstaje tutaj pytanie: w jaki sposób można było przeoczyć galaktykę? Wbrew pozorom nie jest to takie trudne. Owszem, galaktyki to gigantyczne obiekty, w […]

To wprost zaskakujące, jak przyziemne i przystosowane do naszego ludzkiego trybu życia jest nasze pojęcie czasu. Każdy z nas wie mniej więcej kiedy było 5 minut temu, 3 dni temu, czy 4 lata temu. W skali kosmicznej jednak liczby są dla nas całkowicie nie do pojęcia. Ziemia ma ponad 4,5 miliarda lat, a cały wszechświat […]

To zdecydowanie nie jest pierwszy raz, kiedy NASA publikuje zdjęcia obiektów kosmicznych przerobione na dźwięk. Zawsze jest to unikalny sposób doświadczania przestrzeni kosmicznej. Tym razem za główny motyw muzyczny odpowiadają galaktyki z odległych rejonów wszechświata. Żeby było jasne, dźwięk nie przemieszcza się w przestrzeni kosmicznej z prostego powodu: w pustce przestrzeni kosmicznej, choć nie jest […]

Kiedy myślimy o największych strukturach we wszechświecie najpierw do głowy przychodzą nam galaktyki, takie jak nasza własna Droga Mleczna, czy też pobliska Galaktyka Andromedy, a potem mniejsze i większe grupy galaktyk, składające się z kilkudziesięciu galaktyk i przemieszczające się wewnątrz potężnych gromad galaktyk. Obserwując takie obiekty z odpowiednio dużej odległości, naukowcy są w stanie dostrzec […]