Po I rozbiorze Polski pogranicze z Rosją wrzało. Rosyjscy sołdaci porywali ludzi i grabili wioski. W końcu postawili im się polscy żołnierze i zwykli obywatele Spacyfikowanie konfederacji barskiej oraz podział Rzeczypospolitej dokonany pod dyktando Petersburga utrwaliły rosyjskie wpływy nad Wisłą. Taki stan rzeczy zaakceptowały pozostałe mocarstwa rozbiorowe – Prusy i Austria. Nie oznaczało to jednak całkowitego […]

Po ośmiu stuleciach panowania królów na ziemiach Polski, 12 lutego 1798 roku zmarł ostatni z nich, król elekcyjny Stanisław August Poniatowski. Przeszedł do historii jako ten, który uchwalił pierwszą w Europie i drugą na świecie konstytucję. Stanisław August Poniatowski – historia Ostatni król Polski urodził się 17 stycznia 1732 roku jako syn Stanisława Poniatowskiego, kasztelana […]

Wiele wskazuje na to, że bez zaborów historia Rzeczypospolitej nie potoczyłaby się szczęśliwiej Rozbiory są w naszej zbiorowej pamięci tak wielką katastrofą, że przywykliśmy do obarczania ich winą za wiele późniejszych, a nawet współczesnych problemów Polski. Wydaje nam się, że gdyby nie one, w XIX wieku Polska przekształciłaby się w nowoczesne i dobrze funkcjonujące państwo. […]

Klęska pod Cecorą i rozbiory, zwycięstwo pod Chocimiem i odzyskanie Niepodległości. O tym, czy umiemy przegraną przekuć w wiktorię, z profesorami: Andrzejem Chwalbą, Wojciechem Polakiem i Wojciechem Roszkowskim rozmawia Artur Górski Rozmowa z prof. Wojciechem Polakiem Czy można zaryzykować tezę, że każdy narodowy kataklizm przyczyniał się w taki czy inny sposób do wzmocnienia jeśli nie […]

Zniknięcie z europejskich map Rzeczypospolitej to triumf nowego ładu politycznego. Druga połowa XVIII w. to – jak wiadomo – okres rewolucji. Światem zachodnim wstrząsają wtedy trzy wielkie przewroty: rewolucja amerykańska, dzięki której na arenę dziejów wkracza ukształtowany system rządów parlamentarnych; rewolucja francuska, proklamująca hasła społecznej wolności, równości i solidarności (bo tak należałoby dzisiaj sformułować „braterstwo”) […]

Do upadku Rzeczypospolitej nie doprowadziła sama szlachta. Winien był także polski chłop, a w zasadzie wielomilionowa bezwolna masa chłopska. Kryzys, jaki dotknął Rzeczpospolitą szlachecką, nie był wyłącznie skutkiem tragicznych wojen XVII w. Jego zarzewie tkwiło w samym ustroju, w gospodarce opartej na folwarku pańszczyźnianym. Te wielkie gospodarstwa rolne bazujące na przymusowej pracy chłopów pojawiły się […]

Dopiero 70 lat temu mieszkańcy pewnej sądeckiej wsi utożsamili się z Polakami. Z autorem książki „Odwieczny naród” – socjologiem Michałem Łuczewskim rozmawia Michał Wójcik Michał Wójcik: Czy Żmiąca w Beskidzie Wyspowym to Polska w pigułce? Michał Łuczewski: Rzeczywiście, chciałem poprzez dzieje Żmiącej koło Limanowej i Nowego Sącza pokazać historię Polski, a przez to jakiś fragment […]

Gdy w listopadzie 1918 roku, po ponad 120 latach niewoli, odradzała się Rzeczpospolita, Polaków ogarnął prawdziwy szał radości. O powszechnym entuzjazmie mówią wszystkie źródła dokumentujące ten moment Tak charakteryzował go baczny obserwator i zarazem premier młodego państwa Jędrzej Moraczewski: „Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 […]