High-Speed Vertical Takeoff and Landing (HSVTOL) to projekt, który zapoczątkuje nową erę zmiennowirnikowców. Statki latające tej klasy mają być wyposażone w napęd hybrydowy, zapewniając możliwości zawisu w miejscu (jak w śmigłowcach) z prędkościami i zasięgiem charakterystycznymi dla odrzutowców. Taka fuzja może otworzyć zupełnie nowe drzwi i zaoferować niespotykane wcześniej możliwości, choć na projekt HSVTOL najbardziej ostrzy sobie zęby amerykańska armia.
Czytaj też: Samolot transportowy, jakiego świat jeszcze nie widział. To może być rewolucja
Testy przeprowadzone w Holloman Air Force Base w Nowym Meksyku przybliżają nas do realizacji tej wizji. To kolejny etap programu DARPA o kryptonimie SPRINT X-Plane (Speed and Runway Independent Technologies) na budowę bezzałogowego zmiennowirnikowca o dużej prędkości przelotowej. Pod koniec ubiegłego roku poinformowano, że to amerykańska spółka Bell Textron wygrała kontrakt na stworzenie maszyny.
Bell już testuje gondole przyszłego SPRINT X-Plane
Na załączonym filmie widać napędzane turbiną wirniki na zamontowanym na gąsienicy stanowisku testowym, które stopniowo zwiększają moc i rozpędzają się podczas startu. Po osiągnięciu przez statek wystarczającej prędkości, sterowanie ma przejąć napęd odrzutowy. To jednak oznacza, że wirniki stają się ciężarem, działają jak hamulec i zwiększają opór. Aby temu zapobiec, wirniki zaprojektowano tak, aby składały się i blokowały w pozycji poziomej.
Czytaj też: Chiński samolot transportowy, którego boją się Amerykanie. Poznajcie “pyzatą dziewczynę”
Szczegóły dotyczące SPRINT X-Plane są nadal owiane tajemnicą, ale oczekuje się, że maszyna (wraz z opcjonalnym pilotem) będzie mogła pokonać dystans 370 km z prędkością maksymalną 833 km/h. Ma operować na wysokościach do 9100 m i unieść ładunek o maksymalnej masie 2300 kg – nawet niewielki pojazd.
W centrum technologii HSVTOL leży konstrukcja składanego wirnika Bella, który skutecznie przekształca moc w pionowy ciąg nośny, zapewniając doskonałą i wydajną zdolność zawisu. Wirnik ten został specjalnie zaprojektowany do wytwarzania siły nośnej bez powodowania niekorzystnych strat energii, zapewniając zwiększone bezpieczeństwo operacji i personelu naziemnego.
Jason Hurst, wiceprezes wykonawczy ds. inżynierii Bell Textron, mówi:
Pomyślne zakończenie tego testu jest zwieńczeniem badań firmy Bell nad HSVTOL i bezprecedensowego rozwoju technologii. Mamy kluczowe doświadczenie i wiedzę, które posłużą do opracowania naszego samolotu na potrzeby programu SPRINT X-Plane DARPA. Jest to kluczowy krok w tworzeniu nowej generacji szybkich samolotów pionowego startu dla przyszłych żołnierzy.
SPRINT X-Plane pełnię możliwości pokaże w zastosowaniach militarnych, ale ma być także wykorzystywany do misji ratunkowych, które wymagają użycia sprzętu zdolnego dotrzeć do niedostępnych obszarów, np. podczas katastrof naturalnych czy klęsk żywiołowych.
Warto przypomnieć, że statki powietrzne łączące cechy śmigłowców i samolotów po raz pierwszy pojawiły się w latach 60. ubiegłego wieku, podczas wojny wietnamskiej. Bell jest uznawany za lidera technologii HSVSTOL i jako pierwszy opracował koncepcję zmiennowirnikowca i zrealizował ją w postaci demonstratora XV-3. Oczywiście, najbardziej znanym zmiennowirnikowcem jest V-22 Osprey stworzony przez Bella przy współpracy z firmą Boeing.