Przeprowadzone datowanie sugeruje, że obiekt ten ma około 3600 lat, co oznacza, że mowa o najstarszej znanej nauce szmince. Znalezisko ma postać niewielkich rozmiarów fiolki z chlorytem. W środku znajduje się ciemnoczerwony preparat kosmetyczny, który jest zdaniem badaczy odpowiednikiem współczesnej szminki.
Publikacja opisująca szczegóły przeprowadzonych ekspertyz została zamieszczona w Scientific Reports. Ten niezwykły artefakt znajdował się na terenie cmentarza, o którego istnieniu ludzkość dowiedziała się ponownie w 2001 roku, po tym, jak doszło do wylania okolicznej rzeki. Niestety, tamtejsze artefakty zostały w większości rozkradzione, choć archeologom udało się wydobyć kilka, które trafiły później do muzeum.
Co znalazło się w składzie tego kosmetyku? Dotychczasowe analizy wskazały na obecność hematytu, manganitu i braunitu oraz niewielkich ilości galeny, a także anglezytu. Na tym lista składników się nie kończy, ponieważ członkowie zespołu badawczego zwrócili też uwagę na pozostałości substancji roślinnych oraz innych składników organicznych.
Pozostałości czerwonej szminki mają około 3600 lat. Znalezione na terenie dzisiejszego Iranu, stanowią najstarszy taki dowód znany nauce
Jako całość, skład tej starożytnej szminki okazuje się zaskakująco podobny do współczesnych wariantów. To z kolei pokazuje, jak zaawansowane techniki produkcyjne były stosowane przez ówczesnych mieszkańców Bliskiego Wschodu. Znalezisko jest związane z kulturą Jiroft, której przedstawiciele prawdopodobnie założyli w III tysiącleciu p.n.e. państwo Marḫaši.
Z kolei sama szminka, datowana na początek II tysiąclecia p.n.e, może stanowić kluczowe źródło informacji na temat wspomnianej kultury. Sprawa jest szczególnie interesująca ze względu na fakt, że do tej pory udało się zidentyfikować inne rodzaje kosmetyków pochodzących sprzed 4000-5000 lat, takie jak kredki do oczu czy cienie do powiek. Wydaje się, że panujące na tych terenach warunki i dostęp do zasobów sprzyjały wytwarzaniu takich środków.
Czytaj też: Rysunki naskalne pomogły przetrwać ponad stu pokoleniom. To najstarsze takie malowidła w całym regionie
Odkrycie w postaci czerwonych pigmentów służących do ozdabiania ust ma również inny ważny aspekt. Większość dotychczasowych znalezisk dotyczyła bowiem kosmetyków wytwarzanych na bazie jasnych pigmentów. Tutaj sytuacja jest odmienna, a rzadko spotykany kolor pozwoli na lepsze zrozumienie tamtejszych realiów dotyczących dbania o urodę. Być może naukowcy zdobędą też informacje na temat warstw społecznych i stosowanych przez nie sposobów na odróżnianie się. Oczywiście nie jest powiedziane, że to właśnie kultura Jiroft doprowadziła do wynalezienia szminki, lecz dotychczas zgromadzone dowody jasno pokazują, że są one najstarszymi znanymi nauce.