Fragment ceramiki z wyrzeźbioną twarzą. Unikalne znalezisko w Anatolii
Na stanowisku w Gökhöyük w prowincji Konya archeolodzy odkryli fragment naczynia z detalicznie wyrzeźbioną ludzką twarzą. Artefakt pochodzi najprawdopodobniej z wczesnej epoki brązu i zadziwia precyzją wykonania. Profesor Ramazan Gündüz z Uniwersytetu Selçuk, kierujący pracami wykopaliskowymi, opisuje szczegóły:
Odkryty przez nas fragment ukazuje szczegółowo wyrzeźbione rysy twarzy – brwi, nos i migdałowate oczy. Brwi wyginają się od krawędzi naczynia i łączą się pośrodku z nosem. Oczy znajdują się po obu stronach. Wzór został wyrzeźbiony, gdy naczynie było jeszcze kształtowane.
Czytaj też: Najstarsze miasto Rumunii skrywało niezwykły skarb. Tamtejsi mieszkańcy nagle zniknęli
Co ciekawe, w całym regionie nie znaleziono dotąd podobnego, tak dobrze zachowanego przedmiotu. Technika wykonania sugeruje, jakoby rzemieślnik dysponował niemałymi umiejętnościami. Twarz powstała bowiem podczas formowania naczynia, co wymagało wprawy i precyzji.
Symbolika i znaczenie rytualne. Więcej niż zwykłe naczynie
Badacze są przekonani, iż ceramika pełniła funkcję ceremonialną. Przedstawienie ludzkiej twarzy na naczyniu wskazuje na jego symboliczne znaczenie, wykraczające poza zwykłe użytkowe zastosowanie.
Ten fragment ceramiki jest niezwykły, ponieważ odzwierciedla symboliczne znaczenie ludzkiej twarzy we wczesnych społeczeństwach. Najprawdopodobniej był to element naczynia ceremonialnego, używanego nie tylko do codziennych czynności, takich jak gotowanie, ale także w rytuałach, które niosły głębokie znaczenie duchowe – dodaje Gündüz
Trudno jednoznacznie stwierdzić, kogo lub co reprezentowała ta twarz – przodków, bóstwo, czy może symboliczną obecność. Faktem jest, że już wtedy istniało wyraźne rozróżnienie między przedmiotami codziennego użytku a tymi o znaczeniu rytualnym. Stanowisko w Gökhöyük to prawdziwa kapsuła czasu. Obszar ten był zamieszkany nieprzerwanie od neolitu aż po epokę żelaza, co czyni go wyjątkowym miejscem dla badaczy przeszłości. Poza ceramiką z ludzką twarzą, archeolodzy odkryli tam między innymi figurki zwierząt, pieczęcie, obsydianowe groty oraz kamienne toporki. Wszystkie te znaleziska tworzą obraz rozwiniętej społeczności o złożonej strukturze. Według archeologów biorących udział w wykopaliskach można bez wątpienia uznać, iż Gökhöyük nie było tymczasowym osiedlem, lecz prosperującą społecznością z zaawansowaną produkcją rzemieślniczą, tradycjami symbolicznymi i złożonymi praktykami społecznymi.
Czytaj też: Prehistoryczny kurhan z Niemiec pełnił zagadkową rolę. Ujawnia prawdę o dawnych mieszkańcach regionu
Co dalej z tym niezwykłym odkryciem?
Datowanie ceramiki ma zostać potwierdzone dzięki analizie radiowęglowej. Choć wstępne szacunki mówią o około 5000 lat, ostateczne wyniki mogą przynieść niespodzianki. Trudno jednak uwierzyć, że dotychczasowe sugestie były wyraźnie chybione. Stosowane metody zapewniają zwykle wysoki stopień dokładności, a margines błędu opiewa zwykle na kilka-kilkanaście lat. Odkrycie z Gökhöyük to ważny głos w dyskusji o rozwoju wierzeń i praktyk rytualnych w starożytnych społeczeństwach. Pokazuje, że już wtedy ludzie łączyli praktyczne umiejętności z potrzebą wyrażania treści duchowych. Być może dalsze badania tego stanowiska przyniosą jeszcze więcej odpowiedzi na pytania o życie naszych przodków.