Monumentalne konstrukcje sprzed tysiącleci
Największe z odnalezionych grodzisk osiąga imponującą średnicę 105 metrów. Badania geofizyczne i fotografia lotnicza ujawniły cztery neolityczne struktury ziemne, z których trzy identyfikuje się jako charakterystyczne okrągłe rowy typowe dla środkowego neolitu. Te imponujące budowle składały się z koncentrycznych rowów przerywanych skomplikowanymi wejściami, często wzmacnianych drewnianymi palisadami. Powstały między 4850 a 4500 rokiem p.n.e., w okresie fundamentalnych przemian społecznych.
Istnienie trzech z tych monumentalnych budowli z V tysiąclecia p.n.e. w bezpośrednim sąsiedztwie sprawia, że stanowisko w Rechnitz w Austrii można zaliczyć do centrów ponadregionalnych w środkowym neolicie – wyjaśnia Nikolaus Franz, dyrektor Archäologie Burgenland
Czytaj też: Bezprecedensowy dowód na handel sprzed tysięcy lat. Gliniane tabliczki ujawniły prawdę
Obecne wykopaliska prowadzone przez zespół Franza odsłaniają szczegóły codziennego życia neolitycznych społeczności. Archeolodzy odkryli doły posłupowe, fragmenty ceramiki oraz jamy i rowy – elementy widoczne wcześniej wyłącznie w badaniach geomagnetycznych. W pobliżu grodzisk znajdują się również pozostałości dwóch osad neolitycznych. Większość odkrytych domostw pochodzi z wczesnego neolitu, choć niektóre struktury wskazują na ciągłość zasiedlenia w okresie budowy okrągłych grodzisk.
Nowoczesne metody badawcze
Odkrycia w Rechnitz rzucają nowe światło na rewolucję neolityczną, czyli jeden z najważniejszych zwrotów w historii człowieka. Około VI tysiąclecia p.n.e. społeczności Europy Środkowej porzucały łowiecko-zbieracki tryb życia na rzecz rolnictwa i hodowli. Ta transformacja oznaczała nie tylko zmianę sposobu zdobywania pożywienia, ale również powstanie stałych osad, rozwój technologii ceramicznych i – jak pokazują odkrycia w Rechnitz – budowę monumentalnych struktur o nie do końca jasnym przeznaczeniu.
Badania w tym miejscu wykorzystywały najnowsze osiągnięcia archeologii. Pobrano liczne próbki osadów do analiz bioarcheologicznych, które mogą ujawnić szczegóły diety, rolnictwa i środowiska sprzed tysięcy lat. Geolodzy z Uniwersytetu Wiedeńskiego badają głębokie przekroje stratygraficzne, aby zrozumieć ewolucję krajobrazu i formowanie się gleb rolniczych od prehistorii do współczesności. To kompleksowe podejście pozwala na rekonstrukcję zarówno życia neolitycznych społeczności, jak i przemian środowiskowych. Odkrycia w Rechnitz stanowią podstawę ambitnego projektu edukacyjnego. Planowana budowa Archeologicznego Centrum dla Zwiedzających i skansenu “Wioska Epoki Kamienia” ma przybliżyć to niezwykłe stanowisko szerszej publiczności.
Czytaj też: Kapsuła czasu sprzed 13 tysięcy lat odkryta w Sayburç. Archeolodzy nie mogli uwierzyć w to, co znaleźli
Projekt obejmie przestrzenie wystawowe, rekonstrukcje życia neolitycznego oraz programy edukacyjne. Obecne wykopaliska, które potrwają przez cały wrzesień, są ostatnim etapem przed rozpoczęciem budowy.
Wykopaliska otwierają prawdziwe okno na epokę kamienia. Uczymy się wiele o klanach osadników neolitycznych, którzy znaleźli tu sprzyjające miejsce do rozwoju technik kulturowych rolnictwa i hodowli zwierząt – podsumowuje Franz
Odkrycia w Rechnitz sugerują, że Europa Środkowa w neolicie była regionem znacznie bardziej rozwiniętym niż dotąd sądzono. Koncentracja trzech monumentalnych grodzisk w jednym miejscu wskazuje na istnienie złożonych sieci społecznych i kulturowych łączących społeczności od Austrii i Węgier po Niemcy i Czechy.