Okryto tajemniczego białego karła. Jest za zimny i za stary na gwiazdę pochodzącą z naszej Galaktyki

W Drodze Mlecznej odkryto obiekt, który zupełnie nie pasuje do sąsiedztwa. To biały karzeł, dużo chłodniejszy i starszy niż gwiazdy w naszej Galaktyce. Astronomowie nie potrafią tego wyjaśnić.
Okryto tajemniczego białego karła. Jest za zimny i za stary na gwiazdę pochodzącą z naszej Galaktyki

Niezwykłego białego karła odkryto w pobliżu Układu Słonecznego, około 90 lat świetlnych od Ziemi. Nazwany został DES J2147-4035.

Jest zarówno bardzo ciemny, jak i chłodny. Jego temperatura wynosi nie więcej niż kilka tysięcy stopni, czyli jest porównywalna z temperaturą gwiazd typu słonecznego. Zwykle białe karły są znacznie gorętsze, a ich temperatura przekracza 100 tysięcy stopni. Z czasem ich jądro stygnie, jest to jednak bardzo powolny proces.

Taka temperatura sugeruje, że ten obiekt jest bardzo starym białym karłem. Jego wiek został oszacowany na około 10 miliardów lat. Nie wiadomo, jak zawędrował w nasze galaktyczne okolice. Większość gwiazd w sąsiedztwie jest znacznie młodsza. Słońce liczy na niespełna połowę tego wieku, 4,6 miliarda lat.

– Czegoś takiego nie widzieliśmy wcześniej. Szczerze mówiąc, nie jesteśmy pewni, co to jest – mówi Kevin Apps, odkrywca białego karła, brytyjski astronom amator.

Skąd się biorą białe karły takie jak DES J2147-4035

Białe karły powstają z gwiazd takich jak Słońce, gdy wypalą swoje jądrowe paliwo. Odrzucają wtedy zewnętrzną, wypaloną otoczkę w tak zwanym rozbłysku helowym. Pozostaje tylko ich bardzo gorące jądro. DES J2147-4035 ma masę około 70 proc. masy Słońca. Jego materia jednak mieści się w sferze o promieniu mniejszym niż Ziemia.

Nowo odkryty obiekt jest co prawda dużo starszy niż sąsiednie gwiazdy, ale można domyśleć się, skąd pochodzi. Na pewno nie jest pozostałością po gwiazdach dysku Drogi Mlecznej, które są dużo młodsze. Jednak podobny wiek mają niektóre gwiazdy otaczające jej dysk, w tak zwanym galaktycznym halo.

Takie sferyczne halo otacza wiele galaktyk. Znajdują się w nim starsze gwiazdy (tak zwanej II populacji). Skupione są w gromadach kulistych. Jak jednak gwiazda stamtąd zawędrowała do dysku Drogi Mlecznej? Tego nie wiadomo.

DES J2147-4035 może należeć do najstarszych gwiazd w kosmosie

Wiek DES J2147-4035 sugeruje, że i tak należałby do najstarszych z gwiazd galaktycznego halo. Musiał powstać razem z pierwszymi gwiazdami we Wszechświecie. Może być zatem gwiazdą I populacji, a nie II. Słońce jest gwiazdą młodą, należącą do najnowszej, III populacji gwiazd we Wszechświecie.

Dalsze obserwacje pozwolą zapewne wyjaśnić tę zagadkę. Kevin Apps sugeruje, że może być to przykład jakiegoś nieznanego jeszcze typu białego karła. – Mógł powstać z innego materiału niż zwykłe białe karły – spekuluje odkrywca, który swoją pracę na ten temat opublikował w serwisie Arxiv.

Źródła: New Scientist, ArXiv.