Nowe prawo w drodze — koniec z finansowym ciężarem małoletnich za DPS
Pobyt w domu pomocy społecznej to niemały koszt. Mieszkaniec pokrywa część tej kwoty, jednak może być to maksymalnie 70% jego dochodu, natomiast resztę pokrywa gmina lub rodzina. W 2025 roku średni koszt pobytu w publicznym DPS może wynosić od 4 750 zł do 12 087 zł miesięcznie, w zależności od placówki, a jeśli podopieczny ma najniższą emeryturę lub rentę, większość obciążenia spada na rodzinę. Choć w domyśle powinny być to osoby dorosłe, dotychczasowe przepisy umożliwiały nałożenie takiego obowiązku także na niepełnoletnich członków rodziny. Na szczęście mają tu zajść zmiany.
Czytaj też: Pracy jest mnóstwo, ludzi brakuje. Polacy zapomnieli o tym zawodzie, a ma świetne perspektywy
Wiceministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Katarzyna Nowakowska, ogłosiła, że obowiązek ponoszenia odpłatności za pobyt członków rodziny w domach pomocy społecznej powinien dotyczyć wyłącznie osób pełnoletnich. Jest to bezpośrednia odpowiedź na apel Rzeczniczki Praw Dziecka, Moniki Horny-Cieślak, która alarmowała, że obecne regulacje stwarzają ryzyko obciążania finansowego małoletnich krewnych.
Czytaj też: Małe sklepy mają duży problem. Polacy zakochali się w dyskontach
Rzeczniczka Praw Dziecka podkreśliła, że obowiązujące rozwiązania prawne nie są sprawiedliwe, gdyż nakładają obowiązek majątkowy na dzieci w podobnym stopniu co na dorosłych, a w większości przypadków jest on dla nich niemożliwy do spełnienia. Choć istnieje możliwość zwolnienia małoletnich z tej opłaty, decyzja ta ma charakter uznaniowy, co oznacza, że zależy wyłącznie od organu, czy zwolnienie zostanie przyznane.
Czytaj też: Pieniądze na wyprawkę szkolną już dostępne. ZUS wprowadza ważną zmianę w weryfikacji świadczenia
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przyznało, że istniejące wątpliwości interpretacyjne w artykule 61 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej wymagają pilnego doprecyzowania. Przepis ten ogólnie wskazuje, że do ponoszenia odpłatności za pobyt członka rodziny w DPS zobowiązani są małżonek oraz zstępni przed wstępnymi, jednak nie wyklucza wprost małoletnich z tego obowiązku. Choć DPS-y zazwyczaj korzystają z przysługujących im zwolnień, co w praktyce oznacza, że małoletni rzadko są faktycznie obciążani takimi opłatami, to konieczne jest uregulowanie i dopracowanie przepisów, by te stały się jednoznaczne.
Czytaj też: Nauczyciele chcą zmian — czy prace domowe wrócą do szkół podstawowych?
Ma się to znaleźć w przygotowywanej nowelizacji ustawy o pomocy społecznej. Resort rozważa również wprowadzenie zasady, zgodnie z którą odpłatność za pobyt mieszkańca w DPS ponosiłaby osoba obdarowana nieruchomością, nabywca nieruchomości na podstawie umowy dożywocia lub innych umów, na mocy których własność nieruchomości została nabyta w zamian za opiekę. To ważne rozszerzenie odpowiedzialności, które ma na celu bardziej sprawiedliwe rozłożenie kosztów. Zmiany w ustawie to istoty krok w stronę bardziej sprawiedliwego i przejrzystego systemu ponoszenia opłat za pobyt w domach pomocy społecznej. Eliminacja możliwości obciążania małoletnich oraz rozszerzenie odpowiedzialności na osoby, które uzyskały majątek w zamian za opiekę, ma na celu usunięcie dotychczasowych niejasności i zapewnienie, że ciężar finansowy będzie spoczywał na osobach w pełni do tego przygotowanych i uprawnionych.