Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła nazwiska nagrodzonych. W tym roku nagroda została podzielona na pół. Nagrodzeni to Arthur Ashkin (USA), za stworzenie optycznych szczypiec oraz opracowanie ich zastosowania, oraz duet Gerard Morou (France) oraz Donna Strickland (Canada) za opracowanie technologii wykorzystania ultrakrótkich optycznych impulsów o wysokiej intensywności. “Tegoroczna nagroda dotyczy narzędzi wykonanych ze światła – […]

Ciśnienie i grawitacja potrafią w naszym życiu nieźle namieszać i to nie tylko na skalę kosmiczną. Odpowiedzialne są również za tajemnicze procesy, które zachodzą na patelni, w piekarniku oraz w szklance DLACZEGO NIE WSZYSTKIE ZIARNA KUKURYDZY ZAMIENIAJĄ SIĘ W POPCORN? Wysuszone ziarno kukurydzy zawiera zarodek, z którego wyrasta nowa roślina, oraz bielmo, które służy jej […]

Choć mgła to zawieszone w powietrzu maleńkie kropelki wody, nie zawsze powstaje tam, gdzie jest wilgoć. Ważna jest temperatura, ruch powietrza, zawarte w nim zanieczyszczenia… W ten sposób z kropelek robi się skomplikowana historia Im wilgotniejsze powietrze, tym większe prawdopodobieństwo, że powstanie mgła. Ale ważna jest też temperatura. Gorące powietrze ma większą zdolność przechowywania pary […]

Jeśli powiesimy obok siebie dwa zegary, po jakimś czasie ich wahadła zaczną poruszać się synchronicznie. Dlaczego? Rozwiązanie zagadki liczącej 350 lat udało się znaleźć dopiero niedawno! Problem mierzenia upływu czasu od wieków nurtował ludzkość. Milowy krok w tej dziedzinie zrobił holenderski fizyk, matematyk i astronom Christiaan Huygens. Zainspirowany przemyśleniami Galileusza, w 1656 roku skonstruował pierwszy względnie dokładny zegar […]

Trudno będzie sobie bez niego wyobrazić krajobraz światowej nauki oraz jej popularyzacji. Ta barwna postać nie tylko starała się objaśnić nam najtrudniejsze zagadki Wszechświata, ale też zrobić to tak, by każdy (niezależnie od wykształcenia) mógł zorientować się gdzie jesteśmy i dlaczego jesteśmy. Będziemy tęsknić. 1. Naukowiec Wymieniając tematy i zagadnienia, którymi zajmował się Hawking można […]

W 2017 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali Rainer Weiss, Barry C. Barish i Kip S. Thorne. “Już w zeszłym roku pisaliśmy w Focusie, że to dokonanie zasługujące na Nobla – i oto jest” – komentuje nasz ekspert Jan Stradowski. Nobel z fizyki 2017   W 2017 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali […]

To, czym się zajmują może brzmieć jak czarna magia, ale efekty ich badań za kilka lat będziecie mogli zobaczyć w praktyce. Materiały stworzone na tej podstawie będą pojawiać się w naszych urządzeniach. David J. Thouless, F. Duncan M. Haldane oraz J. Michael Kosterlitz otrzymali Nobla z fizyki za teoretyczne odkrycia dotyczące topologicznych przejść fazowych oraz […]

Czujemy go na twarzy, widzimy, jak porusza liśćmi i wydyma żagle. A jednak najczęściej nie rozumiemy, jak działa wiatr. Sprawa jest prosta tylko z pozoru. Według definicji wiatr to poziomy albo prawie poziomy ruch cząsteczek powietrza. Wywołuje go różnica ciśnienia, która czasami jest spowodowana różnicą temperatur, a czasami różnicą w ukształtowaniu powierzchni gruntu. Ale na tym oczywistości się […]

Wbrew pozorom nie jest to wcale struna. Jej drgania są zbyt słabe, by mogły dotrzeć do uszu słuchaczy, zwłaszcza w wielkiej sali koncertowej. Chyba nikt nie ogląda filmów science fiction, by nauczyć się fizyki, ale ja mam uczulenie na nadużycia, jakich dopuszczają się scenarzyści. Wybaczam niewiele naukowych błędów, a jednym z nich jest rozchodzenie się […]

Deszcz, śnieg, grad, szron – to wszystko woda. Czasami tworzy ona piękne regularne kryształy o strukturze podobnej do diamentu. Cząsteczka wody zbudowana jest z dwóch atomów wodoru i jednego atomu tlenu. Wie o tym każdy uczeń. Niewielu jednak wie, że cząsteczki H2O mogą się ze sobą łączyć na wiele różnych sposobów (podobnie zresztą jak atomy […]

U człowieka ten zmysł wykształca się w szóstym miesiącu życia płodowego. I działa świetnie, o ile nie jesteśmy na statku lub w samochodzie… Są takie sytuacje, w których wolelibyśmy nie mieć zmysłu równowagi. Np. wtedy, gdy pod wpływem alkoholu wmawia nam on, że świat wiruje, a podłoga usuwa się spod nóg. Jednak bez poczucia równowagi – chyba […]

Albert Einstein opublikował ogólną teorię względności 25 listopada roku 1915. Co musimy o niej wiedzieć? Teoria względności składa się z dwóch teorii fizycznych. W roku 1905 Einstein opublikował szczególną teorię względności, która odnosi się do układów poruszających się wobec siebie ze stałą prędkością, zaś w 1915 – ogólną, będącej rozszerzeniem szczególnej teorii względności o opis […]