Podczas walk Stefana Batorego z Iwanem Groźnym nieszczęśni cywile woleli popełnić samobójstwo niż trafić do carskiej niewoli. Pozostała po nich inskrypcja na łotewskim zamku, którą niedawno przypadkiem odkryto Dzisiejsze łotewskie Cesis od XVI do XVIII wieku należało do Rzeczypospolitej Obojga Narodów i zwane było Kieś. Wcześniej wznieśli tam warownię niemieccy krzyżowcy z zakonu kawalerów mieczowych, […]

Wirujące bączki są nie tylko zabawkami. To znaki czasu – ich konstrukcja i estetyka pokazuje stan rozwoju przemysłowego, kultury i nauki, a nawet polityki z danej epoki. Ludzie obserwują ruch wirowy od niepamiętnych czasów, lecz często budził ich obawy. Rzeczne wiry czy trąby powietrzne zagrażały życiu i zdrowiu. W wielu regionach wierzono, że w wirze […]

Krzyżacy włożyli wiele trudu w rozsiewaniu plotek najpierw o Kazimierzu Wielkim, a potem o Władysławie Jagielle. Tekst pochodzi z najnowszego numeru Focus Historia Ekstra. Do kupienia na kultowy.pl  Pierwsze lata panowania Kazimierza Wielkiego upłynęły pod znakiem konfliktu zbrojnego z zakonem krzyżackim. W oczach rycerzy zakonnych polski król uchodził za kobieciarza, bezbożnika i tchórza, który w […]

Krzyżacy to nie tylko brutalni najeźdźcy, choć od dawna tak zwykliśmy o nich myśleć. Tekst pochodzi z najnowszego numeru Focus Historia Ekstra. Do kupienia na kultowy.pl  Kiedy w 1958 r. kanclerz Republiki Federalnej Niemiec Konrad Adenauer został honorowym członkiem zakonu krzyżackiego, a potem sfotografował się w białym płaszczu z czarnym krzyżem, była to woda na […]

Z tajnymi „rytuałami przejścia” kojarzeni byli dotąd templariusze. Okazuje się jednak, że i Krzyżacy mieli swoje tajemnice. W Prusach budowali, a potem zdobywali niby-Jerozolimy. Czy były to ćwiczenia, tajemne rytuały, a może tylko historyków poniosła wyobraźnia? “Krzyżacy poświęcali się z równą żarliwością jak chytrością rabunkom, swoim brzuchom i tym rzeczom, które znajdują się pod brzuchem. […]

Moim zdaniem bitwa rozegrała się dwa kilometry od miejsca określanego przez innych historyków. Pole bitwy rozpościerało się nie na południe i wschód od Stębarka, ale na południe i wschód od Grunwaldu – mówi PAP prof. Sven Ekdahl z Instytutu Polsko-Skandynawskiego w Kopenhadze. Michał Szukała (PAP): Pańska fascynacja bitwą pod Grunwaldem trwa już ponad pół wieku. […]

Mordercy na krzyżackim żołdzie, cudowne objawienia, klejnoty wielkiego mistrza Ulryka von Jungingena… Warownia w Radzyniu Chełmińskim ma wyjątkowo barwną historię. Latem 1664 r. na drodze do Radzynia Chełmińskiego pojawił się powóz otoczony wianuszkiem zbrojnych. Podróżował nim lustrator króla Jana Kazimierza. W imieniu monarchy miał sporządzić spis mienia ruchomego i ocenić stan techniczny zamku w Radzyniu, który był niegdyś […]

To nie legenda. Rycerze zakonni naprawdę zakładali pierwsze strażnice w koronach potężnych drzew. Nikt jeszcze nie znalazł po nich śladu, jednak wiadomo już, gdzie szukać. Kiedy książę Konrad Mazowiecki sprowadził Krzyżaków do obrony przed Prusami, zapewnił im bazę w Nieszawie i przyznał w dzierżawę ziemię chełmińską. Potem, w 1231 roku, kilku braci zakonnych założyło „zamek Toruń”  w niemal baśniowych okolicznościach. […]

Siedem wieków temu nie wygraliśmy, lecz przegraliśmy z Krzyżakami pod Płowcami. Jednak tego samego dnia, 27 września 1331 r., pobiliśmy ich pod Radziejowem. Tymi bataliami wojska Łokietka uratowały Polskę od rozbioru Bitwa pod Płowcami od wieków jest wykorzystywana propagandowo. Jej mit budowano już za czasów Władysława Łokietka, rozgłaszając po Europie, że Polacy wytłukli pod kujawską […]

Cokolwiek by mówić o Krzyżakach, jedno jest pewne – sami ich sobie na kark sprowadziliśmy. Zrobił to Konrad Mazowiecki w 1226 r. Nadał im dwa grody opodal dzisiejszego Torunia i ziemię chełmińską. Sądził, że zrobił świetny interes. Pomylił się Począwszy od XIII wieku, na pograniczu polsko-pruskim coraz częściej zaczęło dochodzić do zbrojnych potyczek. Plemienne i […]

Był bohaterem zwycięskiej dla Polski wojny trzynastoletniej. Mało jednak brakowało, aby militarny talent Piotra Dunina, herbu Łabędź, służył… Krzyżakom. Po wybuchu antykrzyżackiego powstania w lutym 1454 r. i po podpisaniu przez Kazimierza Jagiellończyka aktu inkorporacji Prus do Królestwa Polskiego Zakon stanął w obliczu katastrofy. Większą część kraju opanowały oddziały zbuntowanych stanów pruskich. Zamkniętemu w Malborku […]

Na świecie istnieje wiele stowarzyszeń, które kontynuują tradycje rozwiązanego w XIV w. zakonu templariuszy. Odkąd 8 lat temu w Archiwach Watykańskich odnalazł się pergamin z Chinon i jest szansa na rehabilitację bractwa, rywalizują między sobą o pierwszeństwo Wszystko zaczęło się od serialu „Gniewko, syn rybaka” z 1969 r. – mówi Krzysztof Kurzeja, przeor Zakonu Templariuszy […]

Był bohaterem zwycięskiej dla Polski wojny trzynastoletniej. Mało jednak brakowało, aby militarny talent Piotra Dunina, herbu Ł abędź, służył… Krzyżakom Po wybuchu antykrzyżackiego powstania w lutym 1454 r. i po podpisaniu przez Kazimierza Jagiellończyka aktu inkorporacji Prus do Królestwa Polskiego Zakon stanął w obliczu katastrofy. Większą część kraju opanowały oddziały zbuntowanych stanów pruskich. Zamkniętemu w […]

Krzyżacy w XIII wieku korzystali z lotnych szwadronów śmierci, które terroryzowały wrogów Zakonu Kronikarz Mikołaj von Jeroschin (lub – jak chcą inni – von Reden) nazywał ich struterami, ale Piotr z Dusburga znalazł określenie bardziej dosadne. Nazwał ich „latrunculi”, co mniej więcej oznacza tyle, co „łotrzykowie”. Pojęcie to oddaje, czym struterowie się trudnili. Mordowali, grabili […]

Dlaczego korupcja jest w Polsce tak rozpowszechniona? Bo właśnie dzięki łapówkom Polska pokonała Zakon Krzyżacki w XV w. Gdyby nie zachłanność pewnego Czecha, do Malborka jeździlibyśmy jak w podróż zagraniczną. Rozegrana we wrześniu 1454 r. bitwa pod Chojnicami – w czasie wojny trzynastoletniej – obnażyła wszystkie niedoskonałości polskiego sposobu prowadzenia wojny siłami pospolitego ruszenia szlacheckiego. […]

Zbrodnie wojenne to nie wynalazek XX wieku. W bitwie pod Płowcami w 1331 roku Władysław Łokietek ściął trzech jeńców. Dla niego był to akt dziejowej sprawiedliwości, dla Krzyżaków – kolejna zbrodnia polskich barbarzyńców Krzyżacko-czeska wyprawa na Polskę miała się zakończyć jej rozbiorem. Najeźdźcy byli umówieni pod Kaliszem, żeby omówić szczegóły podboju. Armia krzyżacka musiała być […]

W lipcu 1390 roku Gdańskiem wstrząsnęła ponura zbrodnia. Ofiarą był gość Zakonu Krzyżackiego, zięć króla Szkocji Wilhelm Douglas. Mordercom pomogła dziura w moście. Oto dowody, jakie zgromadziliśmy w toku historycznego śledztwa To był lipcowy poranek. Raczej 1390 aniżeli 1391 roku. Pewności jednak nie mamy, bo źródła krzyżackie i szkockie różnią się dokładnie o rok. Dowódca […]