Gdyby szympansy opanowały ogień – tak jak my przed milionami lat – mogłyby stworzyć własną cywilizację. Wiele wskazuje na to, że źródeł ewolucyjnego sukcesu Homo sapiens trzeba szukać w kuchni! Prof. Richard Wrangham z Harvard University współpracował kiedyś z najsłynniejszą badaczką szympansów Jane Goodall. Gdy w 1972 roku prowadził badania w Tanzanii, postanowił sprawdzić, czy byłby w stanie przeżyć na […]

Mrówki zbierają plony od dziesiątków milionów lat – i często są w tym lepsze niż my! Ludzie szczycą się tym, że udomowili wiele gatunków roślin, np. pszenicę, ziemniaki czy jabłonie. Bez rolnictwa nie zbudowalibyśmy miast, nie stworzylibyśmy cywilizacji i nie zasiedlilibyśmy Ziemi. A jednak żyją na niej niepozorne stworzenia, które zrobiły coś bardzo podobnego. Mrówki […]

Na Dzikim Zachodzie kradzieże nigdy nie były rzadkością. Jednak w XX wieku zaczęto tam kraść kaktusy! Nic dziwnego – są warte tysiące dolarów. Karnegia olbrzymia to największy kaktus w Stanach Zjednoczonych, ikona południa Dzikiego Zachodu. Ten kilkunastometrowy wieloramienny „kandelabr” pojawia się czasami na filmach za plecami kowbojów. Dziś każdy mieszkaniec Arizony chce mieć przynajmniej jedną karnegię […]

Coraz głośniej mówi się o tym, że hałas zanieczyszcza środowisko i szkodzi zdrowiu tak samo jak toksyczne związki chemiczne. Spaliny samochodowe – zanie­czyszczenie. Wyciek ropy – zanie­czyszczenie. Ścieki – zanieczysz­czenie. Ale hałas? Naukowcy od trzech dekad intensywnie badają ten element środowiska. Liczba dowodów na jego szkodliwość szybko rośnie, a wraz z nią potrzeba ograniczania źródeł […]

Kolczaste, ze skrzydełkami, przypominające korkociągi lub miecze – różnorodność budowy zwierzęcych penisów może przyprawić o zawrót głowy. Dlaczego ewolucja tak dba o wyposażenie samców? Kilkumilimetrowe owady z rodzaju Neotrogla mają niezwykłe obyczaje seksualne. Uprawiają prawdziwy sek­sualny maraton – akt płcio­wy zajmuje im nawet trzy doby. Jednak świat biolo­gów bardziej poruszyło to, że genitalia samic są […]

Nektar produkowany przez kwiaty nie jest wyłącznie słodkim posiłkiem dla owadów, ptaków czy nietoperzy. Podstępne rośliny karmią swych zapylaczy także narkotykami i toksynami! Sielankowy obraz tego, co odbywa się na ukwieconej łące, znamy z lekcji biologii i filmów w rodzaju „Pszczółki Mai”. Kwiaty produkują nektar, by zwabić zapylaczy: przede wszystkim owady, rzadziej ptaki (takie jak […]

̇Aż co czwarty z nas cierpi zupełnie niepotrzebnie. Lekarze mają coraz więcej środków do zwalczania praktycznie każdego bólu: od tabletek po elektryczność. Koniec z migreną! – głosi reklama, pod którą gromadzi się grupka chętnych do skorzystania z zabiegu przezskórnej elektrostymulacji. To nowa metoda leczenia bólu głowy, ciesząca się wielkim zainteresowaniem podczas międzynarodowego kongresu European Pain […]

Nie są w stanie wyssać z nas całej krwi, ale i tak zabijają ludzi, roznosząc śmiercionośnego wirusa. Być może właśnie dzięki nim dowiemy się, jak skuteczniej leczyć wściekliznę. W ciągu jednej nocy potrafią zaatakować kilka osób w jednej wsi. Kąsają śpiących ludzi w palce, pięty, ręce, nosy, brwi. Jedyne ślady wizyty to plama zaschniętej krwi […]

Żyj krótko, rozmnażaj się szybko i posiadaj mało genów – oto przepis na gwiazdę nauki. Przedstawiamy cztery organizmy, bez których nie byłoby współczesnej fizjologii czy medycyny! Wszystkie stworzenia – te najmniejsze i te największe – mają wspólne korzenie. Z tak oczywistego faktu wynikają mniej już oczywiste podobieństwa genetyczne. Czasami zupełnie zaskakujące – np. u drożdży […]

Szczęście można kupić. Trzeba tylko wiedzieć, na co wydać pieniądze. Co byś zrobił, żeby mieć milion dolarów? 65 proc. osób spędziłoby rok na bezludnej wyspie, a 30 proc. dałoby się zamknąć w więzieniu. Za trzy razy większą sumę ponad 7 proc. byłoby gotowych kogoś zamordować. To wyniki jednego z badań opisywanych przez badaczkę materializmu dr Marshę Richins z Univeristy of […]

Jest ich już ponad setka. Są szybkie, silne i coraz bardziej bezczelne, stając się prawdziwym utrapieniem dla ludzi i ich dobytku Atak niedźwiedzia najczęściej zaskakuje człowieka. Zwierzę tylko z pozoru jest ociężałe – gdy chce, potrafi błyskawicznie przyspieszyć. „Człowiek zwykle próbuje uciekać, niedźwiedź sięga łapą i trafia pazurami w nogę, w tułów. Atakowany przewraca się, a wtedy niedźwiedź go zostawia […]

Co prawda nie zatapia statków, ale jest niesłychanie szybki i bardzo żarłoczny. Najbardziej tajemnicze zwierze na świecie zaczyna zdradzać swoje sekrety naukowcom! Kałamarnica wielkości autobusu atakuje znienacka. Gigantyczne ramiona oplatają pechowy statek, który w ich uścisku wydaje się zabawką z papieru… Pełne grozy historie nie rodziły się w ludzkiej wyobraźni bez powodu. Od wieków morze […]

Implanty, ultradźwięki, żele wstrzykiwane do nasieniowodów – przybywa nowych pomysłów na męską antykoncepcję. Niektóre mogą niedługo wejść do powszechnego użytku. Mimo że od kilkudziesięciu lat trwają próby opracowania hormonalnej antykoncepcji dla mężczyzn, jeszcze żaden nowoczesny środek nie wszedł na rynek. Mężczyzna nadal ma do dyspozycji liczącą blisko trzysta lat prezerwatywę (zawodna w blisko 2 proc. przypadków) […]

Wkrótce zatłoczony biurkami open space na dobre przejdzie do historii. Podobnie jak tkwienie w biurze przez kilkanaście godzin. Dla większości ludzi miejscem pracy będzie ich własny dom.   Za dziesięć, najdalej za dwadzieścia lat etaty znikną – zapowiada niemiecki socjolog dr Georg Vielmetter z globalnej firmy doradczej Hay Group. Wszyscy przejdziemy na krótkotrwałe kontrakty, a sukces w o wiele […]

Czy mysz może przyjaźnić się z kotem, ryś z jeleniem, słoń z psem? Czy taki związek zaprzecza prawom przyrody? A może jest fikcją, bo to człowiek opacznie interpretuje zwierzęce zachowania? W internecie nie  brakuje zdjęć i filmów dokumentujących przyjaźnie wbrew naturze. Bo jak inaczej mówić o papudze, która wtula się w śpiącego kota, psie i […]

Są nie tylko piękne, ciepłe i niezbędne do latania. Wiele gatunków ptaków robi wszystko, aby ich upierzenie było ciężkostrawne, niejadalne czy wręcz trujące Latem 1989 r. dr Jack Dumbacher, amerykański ornitolog, prowadził badania na Nowej Gwinei. Podczas uwalniania jednego ze schwytanych w sieć ptaków skaleczył się w palec. Uczony odruchowo włożył go do ust i […]

Pobieranie krwi do badań zaczyna wychodzić z mody. Lekarze potrafią coraz więcej wyczytać z odrobiny śliny czy spermy. Nikt nie lubi kłucia igłą.  Pobranie i dostarczenie do przychodni próbki moczu też trudno uznać za najciekawsze z możliwych zajęć. Nic dziwnego, że naukowcy starają się znaleźć mniej kłopotliwe metody sprawdzenia, co się dzieje w naszym organizmie. […]

Mózg jest jak mięsień: gdy się go nie ćwiczy, traci wydolność. Aby zachować prężne neuromuskuły, najlepiej przyjąć strategię treningu przez zaskoczenie. Telefon komórkowy zamiast do torebki jakimś cudem trafia do zamrażarki. Podczas powrotu autobusem do domu jak grom z jasnego nieba trafia cię myśl, że przecież rano jechałaś do pracy własnym samochodem. Najwyższa pora zacząć […]

Co myślisz o całowaniu się na ulicy, przeklinaniu w biurze i flirtowaniu na pogrzebie? Psychologowie kulturowi zadali takie pytania mieszkańcom 33 krajów z pięciu kontynentów. Na tej podstawie stworzyli nową mapę świata: na jednym biegunie znajdują się Pakistan i Korea, na drugim – Estonia i Ukraina Zwykliśmy dzielić świat na demokratyczny i niedemokratyczny. Kapitalistyczny i […]

W porównaniu z byle wróblem jesteśmy daltonistami. Ptaki, nietoperze, szczury, a nawet renifery widzą w ultrafiolecie – a ludzie nie. Dlaczego? Patrząc na bukiet kwiatów lub ulubiony obraz, korzystasz z palety kolorów rozpoznawanej przez twój mózg. Odruchowo zakładasz, że inne zwierzęta – jeśli nie wszystkie, to przynajmniej ssaki – widzą świat podobnie. Błąd! Większość doskonale […]

Zwykle lepiej nam z kimś, kto myśli i zachowuje się tak jak my. Reguła podobieństw nie dotyczy jednak urody. Na życiowego partnera nie szukamy kogoś podobnego do nas, ale do rodzica płci przeciwnej. Liczy się kolor skóry, włosów i oczu Ponad 30 lat temu naukowcy postanowili się przyjrzeć mieszanym rasowo małżeństwom na Hawajach. Prześledzili losy […]

Uczenie się, dbanie o krewnych, komunikacja, nawet potrzeba snu – te cechy nie są już wyłącznie domeną zwierząt. Badacze coraz częściej mówią o inteligencji roślin, które mają nawet własny „internet”! Karol Darwin twierdził, że rośliny rosną głową do dołu, bo namiastkę mózgu mają w końcówkach korzeni. Do takich wniosków doszedł po serii doświadczeń. Wykazał, że […]

Nasze morze to raczej płytka słonawa i brudna kałuża, w której ubywa ryb, a przybywa „stref śmierci”. Naukowcy zastanawiają się, jak uratować ten akwen, zanim dojdzie w nim do katastrofy ekologicznej Jeszcze ćwierć wieku temu bałtyckie rybołówstwo było potęgą. Z naszego morza pochodził co piąty łowiony na świecie dorsz, nie brakowało też okazałych śledzi. Dziś […]

Pod wpływem pigułki hormonalnej kobiety miały się zamienić w erotomanki. Dziś wiadomo, że taka przemiana nigdy im nie groziła, bo skutek jest odwrotny. Ale konsekwencje antykoncepcji hormonalnej daleko wykraczają poza obniżone libido Kobiety mogą stosować antykoncepcję hormonalną od pół wieku. W 1960 r. farmaceutyczna nowość wzbudziła niechęć, jako zagrażająca instytucji małżeństwa. Obawiano się, że pod […]