Jednymi z najciekawszych wydarzeń na nocnym niebie jest okresowe pojawianie się rojów meteorów, takich jak Perseidy, które rozświetlają nocne niebo co roku w sierpniu. Rzadko jednak zdarza się, aby naukowcy ogłaszali pojawienie się na niebie zupełnie nowego roju meteorów. Tak jednak może stać się już w tym tygodniu. Co do zasady rój meteorów powstaje w […]

Mongołowie zasłynęli nie tylko wielkimi podbojami, ale także opanowaniem jeździectwa na imponującym poziomie. Nie powinno więc dziwić, że to właśnie tam znaleziono wyjątkowo stare siodło. Datowanie wykazało, że ten malowany element pochodzi z V wieku, dzięki czemu jest jednym z najstarszych siodeł w ogóle i najstarszym wyposażonym w drewnianą ramę oraz żelazne strzemiona. Poświęcone mu […]

Zestawienie przygotowane przez magazyn Archaeology pokazuje, jak istotny był udział naszych rodaków w tegorocznych badaniach archeologicznych. Chodzi o ekspedycję zorganizowaną na terenie Sudanu. Wzięli w niej udział przedstawiciele Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Jej celem była tzw. Stara Dongola, czyli stanowisko położone na wschodnim brzegu Nilu. Swego czasu znajdowała się tam stolica Nubii, czyli krainy […]

Podczas gdy w Dubaju odbywa się międzynarodowy szczyt klimatyczny, na którym przywódcy z całego świata dyskutują o sposobach zahamowania wzrostu średnich temperatur atmosfery, naukowcy przyznają, że szanse na zahamowanie niekorzystnych zmian są coraz mniejsze. To z kolei wiąże się z koniecznością stosowania coraz drastycznych środków zaradczych. Jeżeli polityka klimatyczna nie ulegnie w najbliższych latach, będziemy […]

W wodach przybrzeżnych Okinawy, odkryto dwa nowe gatunki głowonogów. Kałamarnice karłowate nieznane wcześniej nauce nazwano na cześć japońskiego folkloru. Łąki trawy morskiej i rafy koralowe otaczające japońskie subtropikalną Okinawę to jedne z najbardziej różnorodnych biologicznie ekosystemów na świecie. Te piękne, ale delikatne podwodne gaje, będące domem dla ponad 360 gatunków samych koralowców, są siedliskiem niezliczonych […]

Na przestrzeni ostatnich kilku dekad w Japonii kilkukrotnie dochodziło do silnych trzęsień ziemi, których siła przekroczyła 7 w skali Richtera. Międzynarodowy zespół badaczy w najnowszym artykule naukowym przekonuje, że za wszystkimi tymi trzęsieniami stoi jedno i to samo źródło. Według badaczy to niewidoczna z powierzchni góra znajdująca się na płycie tektonicznej, która właśnie wsuwa się […]

Okazuje się, że doniesienia o życiu przemykającym przed oczami w momencie śmierci, mogą być prawdziwe. Naukowcom są coraz bliżej zrozumienia tego, co dzieje się w mózgu, gdy bierzemy ostatni oddech. W lutym 2022 r. naukowcy przypadkowo zarejestrowali aktywność mózgu 87-letniego mężczyzny, który zmarł w wyniku zawału serca. Pacjent miał wszczepione urządzanie do leczenia padaczki, które […]

Gdy archeolodzy wybrali się do osady znanej jako Amnia, zidentyfikowali na miejscu obiekty, które sugerują, jakoby była to forteca. Niedawno w sprawie pojawiły się nowe informacje. Przeprowadzone datowanie radiowęglowe wskazuje, że zbudowali ją około 8000 lat temu łowcy-zbieracze z Syberii. Ulokowana na brzegu rzeki, pełniła nieokreśloną jeszcze funkcję, choć naukowcy przypuszczają, że mogło chodzić o […]

Słońce ma potencjał, by utrudnić nam życie, na przykład poprzez zniszczenie linii energetycznych. Okazuje się jednak, że poza naszym układem rozchodzą się rozbłyski nieporównywalnie silniejsze od słonecznych. Poświęcone im badania zostały zaprezentowane na łamach The Astrophysical Journal. Podstawę tych analiz stanowiły obserwacje przeprowadzone w ramach misji teleskopów Keplera i TESS. W ich ramach astronomowie dostrzegli […]

Przez ostatnie ponad cztery miliardy lat krążący wokół Ziemi Księżyc był ciałem, na którym niewiele się zmieniało. Glob pozbawiony atmosfery kształtowany był przede wszystkim przez uderzenia mniejszych i większych skał kosmicznych. Sytuacja ta zaczęła się zmieniać w drugiej połowie dwudziestego wieku. Na Księżyc zaczęły bowiem docierać sondy, lądowniki, łaziki oraz ludzie. Można powiedzieć, że zaczęła […]

Badania prowadzone na terenie pozostałości miasta Girsu doprowadziły archeologów do bardzo ciekawych wniosków na temat postaci takich jak Herkules czy Aleksander Wielki. Szacuje się, że Girsu – obecnie leżące w granicach Iraku – było zamieszkiwane już około siedmiu tysięcy lat temu. W okresie starosumeryjskim pełniło ono rolę ośrodka politycznego, choć do czasów współczesnych zachowała się […]

Rzadko się zdarza, aby jedna z najbardziej rozpoznawalnych gwiazd nocnego nieba, tak po prostu zniknęła. Na przestrzeni przeciętnego ludzkiego życia gwiazdy widoczne na niebie stanowią jedną z niewielu rzeczy stałych. Te same gwiazdozbiory wszak obserwujemy jako dzieci i jako osoby w podeszłym wieku. Szansa na to, że w trakcie życia jedna z jasnych gwiazd widocznych […]

Zdecydowanie nie będzie to artykuł należący do kategorii najprzyjemniejszych w lekturze. Kilka najbardziej zanieczyszczonych miejsc na świecie, jakie tutaj wymienię, nie byłyby nimi, gdyby nie działalność człowieka. Skala tych tragedii jest bardzo duża, a rekultywacja tak silnie skażonych obszarów nie należy do najłatwiejszych. Pomyślmy przez chwilę nad tym, jakie miejsca mogą być najbardziej zanieczyszczonymi na […]

Jonathan, najstarszy żółw na świecie, który żyje w spokoju na wyspie Świętej Heleny na Oceanie Atlantyckim, właśnie obchodził swoje 191. urodziny. Tym samym ponownie pobił rekord najstarszego żyjącego zwierzęcia lądowego na Ziemi. Szacuje się, że Jonathan urodził się ok. 1832 r., przed wynalezieniem telefonu, żarówki i znaczka pocztowego. Przeżył 40 prezydentów USA i 31 gubernatorów […]

W imponujących zbiorach skamieniałości znajdujących się w brytyjskim Muzeum Historii Naturalnej natrafiono na okaz rośliny, która padła ofiarą grzyba chorobotwórczego. Okazuje się to być najstarszym tego typu przykładem w zapisie kopalnym, który liczy aż 407 milionów lat i pochodzi z epoki dewonu. Muzeum Historii Naturalnej donosi o niezwykłym odkryciu. W zasobach instytucji znaleziono skamieniałość dewońskiej […]

O wielkim szczęściu może mówić poszukiwać skarbów, który z wykrywaczem metali w rękach przemierzał góry południowej Norwegii. Właśnie tam udało mu się znaleźć wykonaną ze złota monetę. Już sam kruszec użyty do jej wybicia stanowił interesujący element, ale prawdziwe zaskoczenie pojawiło się, gdy znalazca dostrzegł twarz Jezusa odwzorowaną na monecie. Jak wykazały dalsze ekspertyzy, ten […]

Niedawno pisaliśmy o zagadkowych kraterach powstałych po niewidocznej stronie Księżyca, czyli tej stale odwróconej od Ziemi. Dzięki ustaleniom naukowców ze Stanów Zjednoczonych dowiedzieliśmy się, co było źródłem całego zamieszania. Zanim jednak przejdziemy do wyjaśnienia tej niezwykłej historii, warto byłoby przypomnieć jej kulisy. Zamieszanie pojawiło się 4 marca 2022 roku, kiedy sonda Lunar Reconnaissance Orbiter uwieczniła […]

Neandertalczycy polowali na słonie w Europie 125 tysięcy lat temu. Niemieccy naukowcy sugerują, że była to dość powszechna praktyka, która sprzyjała zawiązywaniu pierwszych wspólnot. Gatunek słonia, który był celem polowań, wyróżniał się niesłychanymi rozmiarami. Jak wielki był ten ssak? Epoka plejstocenu na terenie Europy była bardzo trudnym okresem w kontekście rozwoju gatunku ludzkiego. Notorycznie nadciągające […]

To wspomnienie z dzieciństwa pewnego nastolatka z pewnością zostanie z nim na długo. Wszystko za sprawą średniowiecznej broni, którą znalazł niedaleko miejsca, w którym budowana była stodoła. Historia rozegrała się w gminie Wilków położonej na Lubelszczyźnie, gdzie 12-letni bohater tych wydarzeń natknął się na fragment buławy gwiaździstej. Głowica tej broni, datowanej na okolice XII-XIV wieku, […]

W stolicy Nowej Zelandii po raz pierwszy od ponad wieku przyszły na wolności dwa ptaki kiwi. To wielki sukces lokalnych ekologów i kamień milowy projektu Capital Kiwi, który ma na celu reintrodukcję tego gatunku do Wellington. Kiwi to ikona Nowej Zelandii, a przy tym jeden z najbardziej bezbronnych ptaków na świecie. Według ekologów z Departamentu […]

Kiedy oglądamy niezwykle szczegółowe zdjęcia galaktyk odległych od nas o miliony lat, możemy odnieść wrażenie, że skoro jesteśmy w stanie widzieć tak zaskakujące szczegóły obiektów znajdujących się tak daleko od nas, to wszystkie obiekty Układu Słonecznego powinniśmy znać już perfekcyjnie. Problem jednak w tym, że wbrew pozorom Układ Słoneczny to ogromny obszar pełen mniejszych i […]

Można by pomyśleć, że pobyt na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej to niezwykle poważna sprawa. Wszystko, co z astronautami trafia na orbitę okołoziemską, jest zawsze dokładnie policzone, zmierzone i zważone. Jakby nie patrzeć, wystrzelenie każdego kilograma ładunku na wysokość czterystu kilometrów nie należy do rzeczy tanich. Problem w tym, że jakiś czas temu, jeden z obiektów […]

Zanim do Ameryki Południowej dotarli kolonizatorzy z Europy, kontynent ten był już dawno zamieszkały. Jak się okazuje, jeden z tamtejszych mieszkańców miał bardzo nietypowy wygląd. Stanowił on efekt choroby zwanej kraniosynostozą, która przejawia się deformacjami głowy i może wystąpić zarówno przed narodzinami, jak i w ciągu pierwszych kilku miesięcy życia. Liczące setki, a być może […]

Wiele jest takich miejsc na Ziemi, gdzie możemy oglądać procesy geologiczne „na żywo”. Najczęściej mamy tutaj na myśli wulkany. Niektóre z nich są bardzo niezwykłe, ponieważ ich aktywność jest przejawem otwierania się ryftu kontynentalnego. Wulkan Erta Ale w Etiopii jest tego przykładem. Najnowsze zdjęcie NASA ukazuje, jak działa tutaj nasza planeta Ziemia. Ziemia nie wcale […]