Czarne dziury same w sobie są fascynującymi obiektami kosmicznymi. Na przestrzeni lat naukowcy odkrywali niezliczone czarne dziury o przeróżnych masach. Teraz jednak pojawiła się teoria opisująca czarne dziury, które mogą znajdować się nie tyle w pustce przestrzeni kosmicznej, ile we wnętrzu gwiazd. Jest nawet sposób na ich poszukiwanie. Czarne dziury przyjmują bardzo różne rozmiary. W […]

Spoglądając w nocne niebo, widzimy tylko czerń pustki przestrzeni kosmicznej, na którym rozsiane są gwiazdy. Gdy noc jest naprawdę ciemna, bezchmurna i na dodatek nie ma Księżyca, wydaje nam się, że widzimy miliony gwiazd. To tylko złudzenie — w zasięgu naszego wzroku znajduje się najwyżej kilka tysięcy gwiazd. To niewiele, zważając na to, że tylko […]

Wyobraź sobie galaktykę spiralną. Widzisz rozświetlone młodymi gwiazdami ramiona spiralne oplatające się wokół zgrubienia centralnego pełnego gwiazd, pyłu i gazu. W centrum tego zgrubienia centralnego znajduje się – jak zwykle w takich przypadkach – supermasywna czarna dziura. Ową czarną dziurę otacza płaski, gęsty i rozgrzany do białości dysk akrecyjny pełen materii opadającej stopniowo za horyzont […]

Kiedy myślimy o masywnych czarnych dziurach, których masa szacowana jest w setkach, tysiącach, milionach, a nawet miliardach mas Słońca, to automatycznie wiemy, że należy ich szukać w centrach masywnych galaktyk. W centrum Drogi Mlecznej dla przykładu znajduje się supermasywna czarna dziura o masie nieco ponad czterech milionów mas Słońca. Przez długie lata istniało przekonanie, że […]

Im dłużej i dokładniej astronomowie obserwują otaczającą nas przestrzeń kosmiczną, tym więcej fascynujących zdarzeń udaje się zaobserwować. Jeszcze niedawno dostrzeżenie gwiazdy rozszarpywanej przez czarną dziurę wydawało się nierealne. Teraz naukowcy obserwują jedno takie zdarzenie za drugim. Teraz udało się zaobserwować jak dotąd najbliższe tego typu zdarzenie. Oczywiście, ze względu na odległość do rozerwania gwiazdy przez […]

Wszystko, co widzimy we wszechświecie: planety, gwiazdy, galaktyki, grupy galaktyk, obłoki pyłowe i gazowe zbudowane są z materii barionowej, z której i my jesteśmy zbudowani. Wszystko to jednak tylko niewielka część całego wszechświata. Znacznie więcej niż materii barionowej jest bowiem ciemnej materii, która wciąż nie pozwala nam się dokładnie zbadać. Najlepsze szacunki wskazują, że ciemna […]

Czy pierwotne czarne dziury są rozwiązaniem zagadki ciemnej materii we Wszechświecie? Grupa fizyków i astronomów sądzi, że tak. W zdobyciu dowodów pomoże teleskop Webba, który niebawem trafi na orbitę. Pomiary dokonywane przez astrofizyków od ponad pół wieku wskazują, że https://www.focus.pl/artykul/nie-ma-granic-ale-jest-skonczony-jaki-ksztalt-ma-wszechswiat w ryzach trzyma niewidoczna materia. Gdyby nie ona, wirujące https://www.focus.pl/artykul/zobacz-jak-zderzaja-sie-galaktyki-taki-los-czeka-rowniez-nasza-droge-mleczna-211012120247https://www.focus.pl/artykul/zobacz-jak-zderzaja-sie-galaktyki-taki-los-czeka-rowniez-nasza-droge-mleczna-211012120247 już dawno powinny się rozpaść […]

Niezwykle silny rozbłysk zarejestrowany w czerwcu 2018 roku znalazł swoje wyjaśnienie. Kluczem okazało się to, że obserwowano go na żywo. Była to śmierć gwiazdy i narodziny masywnego obiektu – gwiazdy neutronowej lub czarnej dziury. W czerwcu 2018 roku teleskopy na całym świecie dostrzegły jasny, niebieski https://www.focus.pl/artykul/wiemy-skad-sie-biora-najsilniejsze-eksplozje-we-wszechswiecie-rozblyski-gammaw odległej o 200 milionów lat świetlnych galaktyce CGCG 137-068. […]

Supermasywne czarne dziury często wyrzucają w przestrzeń niezwykle energiczne strumienie materii, zwane dżetami. Okazuje się, że czarna dziura w centrum naszej Galaktyki też musiała taki mieć. https://www.focus.pl/artykul/co-jest-na-dnie-czarnej-dziury-dokd-prowadzi-studnia-w-czasoprzestrzeni są obiektami tak masywnymi, że nic nie może z nich uciec. Ale wokół nich krąży materia, a https://www.focus.pl/artykul/magnetyczna-apokalipsa-co-stanie-sie-z-ziemia-gdy-zniknie-jej-pole-magnetyczne czarnej dziury może ją rozpędzać i wyrzucać w kosmiczną przestrzeń. […]

Z symulacji wynika, że zderzenia czarnych dziur mogą zniszczyć Wszechświat. A jednak istnieje, choć dochodzi do takich kolizji. Może więc Wszechświat jest trwalszy niż zakładają fizycy? Czy nasz Wszechświat jest stabilny, czy tylko taki się wydaje? To bardzo ważne pytanie, na które fizycy nie znają jeszcze odpowiedzi. Chodzi o https://www.focus.pl/galeria/czy-istnieja-nagie-osobliwosci-18-zagadek-fizyki-ktore-dopiero-trzeba-bedzie-rozwiazac/18-czy-zyjemy-w-falszywej-prozniwypełniającą Wszechświat. Czy jest stanem o […]

Wokół czarnych dziur mogą istnieć warunki niezbędne do powstawania pierwiastków cięższych od żelaza, w tym platyny, złota czy rtęci. Dotychczas sądzono, że procesy takie zachodzą tylko w wybuchach supernowych i zderzeniach gwiazd neutronowych. https://www.focus.pl/artykul/duze-banki-stracily-na-gieldzie-po-publikacji-o-praniu-brudnych-pieniedzy od wieków rozpala ludzką wyobraźnię. Przez setki lat bezskutecznie próbowali je wytworzyć https://www.focus.pl/artykul/alchemia-w-pogoni-za-nieosiagalnym. Jednym ze sposobów miała była przemiana rtęci. Byli […]

Dotychczas za pomocą teleskopów optycznych można było pośrednio obserwować czarne dziury tylko do pewnej granicznej wielkości. O istnieniu najbardziej masywnych obiektów tego typu informowały jedynie detektory fal grawitacyjnych. Dlaczego masywnych czarnych dziur nie sposób odkryć konwencjonalnymi metodami? W 2015 roku detektor LIGO po raz pierwszy zarejestrował https://www.focus.pl/artykul/zapisane-w-grawitacji-fale-grawitacyjne-pomagaja-astronomom-badac-kosmos. Pochodziły ze zderzenia dwóch https://www.focus.pl/artykul/co-jest-na-dnie-czarnej-dziury-dokd-prowadzi-studnia-w-czasoprzestrzeni o masach wynoszących […]