Nim utworzyły się planety naszego układu, młode Słońce mogło być otoczone gigantycznymi pierścieniami pyłu. Taką teorię przedstawili naukowcy z Wydziału Nauk o Ziemi, Środowisku i Planetach Uniwersytetu Rice w Houston. Ich zdaniem pierścienie pyłu mogły uniemożliwić Ziemi wyrośnięcie do rozmiarów super-Ziemi. Tak określa się klasę egzoplanet, które są masywniejsze od Ziemi, ale lżejsze od lodowych […]

Co ciekawego zdarzy się na nocnym niebie w tym roku? 2022 rok będzie rokiem wielu koniunkcji, czyli spotkań planet na nieboskłonie. Oto lista najciekawszych wydarzeń astronomicznych, które każdy dojrzy nieuzbrojonym okiem. Luty i marzec – piękna Wenus Od połowy lutego do połowy marca na porannym niebie będziemy mogli podziwiać Wenus, która największą jasność osiągnie 13 […]

Ziemia nieustannie wymienia materię z otaczającym ją Układem Słonecznym. Z jednej strony zyskuje masę dzięki bombardującym ją meteorytom. Z drugiej – gazy z atmosfery uciekają w przestrzeń kosmiczną. Naukowiec zdradza, jaki jest bilans tych zmian i co to oznacza dla nas, ludzi Przyjmuje się, że Ziemia – podobnie jak wszystkie inne planety – powstała w […]

Naukowcy z Uniwersytety Kalifornijskiego opracowali algorytm, który analizując dane z przeszłych obserwacji jest w stanie zidentyfikować nowe egzoplanety. Innowacyjne narzędzie, dodatkowo wsparte systemem ExoMiner, może znacznie przyspieszyć badania nad planetami pozasłonecznymi. Po latach żmudnych poszukiwań planet poza https://www.focus.pl/artykul/do-widzenia-ziemio zbliżamy się do zwiększenia puli znanych tego typu obiektów do 5000. Spory udział w tym osiągnięciu ma […]

Na zdjęciach z teleskopu IRAS, który nie działa od 1983 roku znaleziono obiekt, który mógłby być hipotetyczną, dziewiątą planetą naszego Układu Słonecznego. Ale astronomowie mają wątpliwości. O istnieniu https://www.focus.pl/artykul/symulacje-wskazuja-ze-w-ukladzie-slonecznym-kryje-sie-tajemnicza-dziewiata-planeta-jak-duza-211005011739 stało się głośno kilka lat temu. W 2016 roku zaobserwowano, że orbity ciał krążących daleko za orbitą Neptuna (tak zwanych obiektów transneptunowych) układają się w dziwny […]

Obiekty spoza Układu Słonecznego były w przeszłości tak liczne, że mogły być tzw. jądrem kondensacji, wokół którego powstała Ziemia. W 2017 r. astronomowie zaobserwowali tajemniczy obiekt zmierzający w stronę Słońca. Mknął tak szybko, że musiał pochodzić https://www.focus.pl/artykul/obiekty-spoza-ukladu-slonecznego-wcale-nie-sa-rzadkoscia-moga-odwiedzac-nas-nawet-czesciej-rodzime-komety-i-asteroidy. Nazwano go ‘https://www.focus.pl/artykul/juz-wiadomo-co-wpadlo-do-ukladu-slonecznego-w-2017-roku, co w języku hawajskim oznacza „pierwszy posłaniec”.  Spekulowano nawet, że może być tworem pozaziemskiej cywilizacji, […]

Tytan zaburza orbitę Saturna tak, że gazowy olbrzym może się zacząć toczyć po orbicie niczym beczka. Sam księżyc zaś może odlecieć w kosmiczną przestrzeń. Nie nastąpi to jednak szybko. https://www.focus.pl/artykul/lecimy-na-tytana-tam-moze-znajdowac-sie-zycie, oddala się od planety o 11 centymetrów każdego roku. Nie jest to jeszcze nic niezwykłego. https://www.focus.pl/artykul/po-co-ziemi-ksiezyc, choć wolniej – o 4 cm rocznie. Z tego […]

Obiekty znajdujące się w pasie asteroid tuż za orbitą Marsa wciąż pozostają dla nas zagadką. Choć wiele z nich otrzymało już nazwy, to zbadano tylko nieliczne. Teraz to się zmieni. Grupa astronomów współpracujących z Europejskim Obserwatorium Południowym (ESA) postanowiła przyjrzeć się największym obiektom z pasa asteroid. – Dotychczas zostały szczegółowo sfotografowane tylko trzy duże asteroidy […]

Próbki kosmicznej gleby, które sonda Chang’e-5 zrzuciła na Ziemię w grudniu 2020 roku, mają 1,97 mld lat. Są więc najmłodszymi skałami księżycowymi, jakie kiedykolwiek widzieliśmy. Bezzałogowa https://www.focus.pl/artykul/misja-change-5-zakonczona-sukcesem-kapsula-z-probkami-ksiezyca-wrocila-na-ziemie-galeria wystartowała z Centrum Startów Satelitowych w Wenchang dokładnie 23 listopada 2020 roku. 1 grudnia lądownik osiadł na bliższej stronie Księżyca, czyli części zwróconej w kierunku Ziemi. Miejscem lądowania były […]

To nie pierwszy raz, kiedy okazuje się, że „dodatkowa”, dziewiąta planeta bardzo by się w Układzie Słonecznym przydała. Wyjaśniłaby dwie zagadki naraz: niezwykły układ planet i orbity obiektów krążących poza Neptunem. W pracy opublikowanej w czasopiśmie naukowym „Annual Review of Astronomy and Astrophysics” zespół naukowców sugeruje, że https://www.focus.pl/artykul/mroczne-swiaty-co-kryje-sie-na-obrzezach-ukladu-slonecznego. Powstała ona prawdopodobnie bliżej Słońca, ale na […]

Kometa Bernardinelli-Bernstein, znana też jako C/2014 UN271, może być największą kometą, jaką zaobserwowano w historii. Naukowcy szacują, że jej średnica wynosi 150 km! Co więcej, najbliżej Ziemi ma znaleźć się już w 2031 roku. Kometa C/2014 UN271 jest tak ogromna, że początkowo została uznana za https://www.focus.pl/artykul/odkryto-najbardziej-odlegly-obiekt-w-ukladzie-slonecznym-farfarout-to-planeta-karlowata. Pomyłka mogła też wynikać z faktu, że jej obserwacje […]

Niezidentyfikowany obiekt spłonął w atmosferze Jowisza. Zaobserwowano towarzyszący temu wyraźny błysk. Brazylijski astronom amator nagrał jasny rozbłysk na powierzchni największej planety Układu Słonecznego w poniedziałek (13. września). – Jestem wytrwałym obserwatorem – powiedział José Luis Pereira portalowi Space.com. – Gdy Jowisz, Saturn i Mars są w opozycji (czyli znajdują się po przeciwnej stronie nieba niż […]

Znamy tylko dwóch gości z innych gwiazd, którzy na pewno przemknęli przez Układ Słoneczny. Nowe obliczenia sugerują jednak, że obiektów spoza naszego układu jest tyle samo, ile obiektów, które powstawały wraz z Ziemią. W 2019 roku astronomowie zauważyli nową kometę. Nazwana przez odkrywców https://www.focus.pl/artykul/nieskazitelna-kometa-borisov-nigdy-nie-zetknela-sie-z-jakakolwiek-gwiazda, pędziła z prędkością ponad 200 tys. kilometrów na godzinę. Taka prędkość […]

Koniec życia naszej gwiazdy jest nieunikniony, ale mamy miliard lat na znalezienie nowego domu Słońce starzeje się tam samo jak my wszyscy. Pewnego dnia wypali całe paliwo wodorowe w swoim rdzeniu. Za 5 lub 6 miliardów lat strefa fuzji wodorowej zacznie się powoli poszerzać, aż temperatury spadną poniżej 10 milionów stopni. Wtedy wodorowy reaktor fuzyjny […]

Model obliczeniowy i testy laboratoryjne wyjaśniły, dlaczego Phaethon okresowo jaśnieje, gdy zbliża się do Słońca. Udało się też stwierdzić, co wydobywa się z planetoidy. Nowe badanie potwierdza, że o ciałach kosmicznych myślimy w zbyt uproszczony sposób. Niektóre asteroidy mogą być kometami (albo komety asteroidami). Komety to ciała złożone głównie z lodu pokrytego pyłem i odłamkami […]

NASA, ESA i Rosja zapowiadają wysłanie misji na Wenus. Skąd takie zainteresowanie tą planetą? Wyjaśnia prof. Leszek Czechowski z Instytutu Geofizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Centrum Badań Kosmicznych PAN. Wenus zawsze była uważana za bardzo tajemniczą planetę, m.in. z powodu warstw chmur w grubej atmosferze, które uniemożliwiają obserwacje powierzchni. Nawet takie podstawowe dane, jak temperatura powierzchni […]

Nie wiadomo, czy na Wenus nadal są aktywne wulkany, czy wygasły miliony lat temu. Ale pojawiły się nowe dowody wskazujące, że lawa płynęła kiedyś szerokimi strumieniami po powierzchni gorącej sąsiadki Ziemi. Badacze z Planetary Science Institute (PSI) twierdzą, że odkryli ślady aktywności wulkanicznej na Wenus w starych danych – zebranych jeszcze przez sondę Magellan. Była […]

Polscy naukowcy przeprowadzą pierwszy pełny i samodzielny eksperyment w ramach misji NASA. Dzięki GLOWS dowiemy się więcej o tym, co to jest wiatr słoneczny i jaki ma na nas wpływ. Wiatr słoneczny – jaka jest jego definicja? Choć https://www.focus.pl/artykul/tak-zmienia-sie-slonce-nasa-stworzyla-film-z-425-mln-zdjecwydaje nam się z Ziemi spokojne, jego powierzchnia podlega częstym i gwałtownym zmianom. Nasza najbliższa gwiazda emituje […]

Uczeni uważają, że ilość metanu, który wykryto na Enceladusie, nie jest wynikiem żadnych znanych procesów geofizycznych. Pasuje zaś do scenariusza, w którym produkują go pozaziemskie mikroorganizmy. W pracy opublikowanej na łamach „Nature Astronomy” amerykańscy i francuscy badacze twierdzą, że na księżycu Saturna https://www.focus.pl/artykul/na-enceladusie-moe-by-ycietoczy się nieznany proces, w wyniku którego powstaje metan. Gigantyczne gejzery na tym […]

Niewielkie ciało niebieskie o średnicy między 100 a 370 km wleciało pomiędzy planety zewnętrzne Układu Słonecznego. W ciągu najbliższych dziesięciu lat osiągnie niemal orbitę Saturna. Obiekt ma trudną do zapamiętania nazwę – 2014 UN271. O jego istnieniu dowiedzieliśmy się dzięki przeglądowi nieba Dark Energy Survey. To inicjatywa kilku uniwersytetów z całego świata, które wykorzystują 4-metrowy […]

NASA ogłasza, że chce wysłać na najbliższą nam planetę dwie sondy. Mogą one potwierdzić, czy na Wenus istnieją jakieś formy życia. Na początek ciekawostka. Orbita Wenus jest najbliższa orbicie Ziemi i przy największym zbliżeniu, które zdarza się raz na 583 dni, dzieli je zaledwie 38 mln kilometrów. Jednak oba ciała spędzają połowę czasu po przeciwnych […]

NASA przymierza się do wysłania misji, która ma przebadać Urana. Posłuży do tego opracowana przez polskich naukowców sonda głęboka wielkości piłki – urządzenie zdolne analizować skład chemiczny planetarnych atmosfer. Wyobraźcie sobie lodowe piekło, gdzie średnia temperatura jest niższa niż minus 200 stopni Celsjusza. Atmosferę wypełniają ciekłe i zmrożone gazy, a jej ciśnienie jest nawet tysiąc […]

Centrum badawcze NOIRLab opublikowało trzy fotografie Jowisza w różnych zakresach fal świetlnych. Naukowcom udało się dojrzeć nowe szczegóły w od dawna budzącej ciekawość burzy zwanej Wielką Czerwoną Plamą i w jej mniejszej wersji, czyli Czerwonej Plamie Jr. Jowisz to jedna z najbardziej interesujących planet Układu Słonecznego. Gdyby nie jego potężna grawitacja, Ziemia (jak i inne […]

Po 9 latach od opuszczenia Układu Słonecznego sonda Voyager 1 nadal przesyła do NASA ciekawe dane. Tym razem odebrano szum międzygwiezdnej plazmy, podobny do dźwięków wydawanych przez padający deszcz. Pierwszy z dwóch bliźniaczych pojazdów Voyager jest zasilany przez radioizotopowy generator termoelektryczny. Ma w nim jeszcze wystarczająco dużo plutonu-238, by przesyłać dane na Ziemię przez kilka […]