Książę Lech i królewna, „co Niemca nie chciała”, mogli być postaciami historycznymi, walczącymi z armią Karola Wielkiego! To od imienia władcy pochodzi też polskie słowo „król”. A jego tron przypadł…Chrobremu. Jak pisze średniowieczny kronikarz Wincenty Kadłubek, król Krak miał walczyć z Rzymianami i Gallami. Wielu historyków traktowało ten przekaz jako wymysły; ot, kronikarz naczytał się antycznych autorów […]

Pierwowzór Zagłoby nazywał się Rudolf Korwin-Piotrowski i wcale nie był szlachcicem z czasów sarmackiej Rzeczypospolitej, lecz… imigrantem, znajomym Sienkiewicza! Dla Amerykanów to po prostu Thchee Captain, a dla Indian – Big Ralph. Walczył z Rosjanami w powstaniu listopadowym, potykał się z piratami z Missisipi i wreszcie zmagał się z Indianami w Luizjanie. Do gimnazjum chodził […]

O Joannie d’Arc nigdy byśmy nie usłyszeli, gdyby… udała się misja dyplomatyczna piastowskiego księcia. Paryż, jesień 1381 r. Wojna między Francją a Anglią trwa od 44 lat i budzi coraz większy niepokój w Europie. Do francuskiej stolicy przyjeżdża najlepszy negocjator na kontynencie – śląski ksią­żę Przemysław I Noszak. Jeżeli nie on, to już nikt nie […]

W 1030 r. było w Polsce arcybiskupstwo i trzy biskupstwa. Dziesięć lat później – tylko jedno biskupstwo. W katedrze w Gnieźnie mieszkały dzikie zwierzęta. We Wrocławiu wzniesiono pogańską świątynię… Dzięki naukowcom możemy wreszcie wywnioskować, co się wtedy stało. O nawrocie pogaństwa napisano mnóstwo, ale popadano w dwie skrajności. Z jednej strony od czasów szkolnych tkwi w nas zbitka […]

Kiedy 10 maja 1940 roku III Rzesza rozpoczęła kampanię na froncie zachodnim, nie spodziewała się, że złamanie Francji przyjdzie tak łatwo. Niemcy wcale nie planowali prowadzić działań według doktryny Blitzkriegu, „wojny błyskawicznej” – ona narodziła się w toku tej kampanii. Formalnie wojna na froncie zachodnim zaczęła się osiem miesięcy wcześniej. 3 września 1939 roku Wielka […]

Pewien wzięty w jasyr chłopak spod Tarnopola został kozackim atamanem, przyczynił się do triumfów Rzeczypospolitej w Rosji, ożenił się z carycą i marzył o własnym państwie. Iwan urodził się na Kresach Rzeczypospolitej gdzieś w drugiej połowie XVI w. Pochodził z Zarudzia pod Tarnopolem, czyli z terenów obecnej Ukrainy. Jego ojciec był chłopem, więc szanse Iwana […]

Nawet kiedy oberwał granatem i częściowo oślepł na lewe oko, Léo Major nie dał się odesłać do domu. „Wystarczy mi prawe, aby widzieć karabin” – stwierdził. Po czym ten kozak, wybierający się na zwiady w tenisówkach, w pojedynkę wyzwolił okupowane przez Niemców holenderskie miasto! Czy najodważniejszy, trudno powiedzieć – ale z pewnością był to najbardziej […]

Cieszyn – dziś podzielony między Polaków i Czechów – to żywa pamiątka po cesarstwie austriackim. Nawet legendę o założeniu miasta dwanaście wieków temu wymyślono za czasów cesarskich. Kiedy 30 czerwca 1817 r. cesarz austriacki Franciszek I zwiedzał Cieszyn, burmistrz Alojzy Kaufmann postanowił zabawić gościa ludowym podaniem o założeniu miasta. Brzmiało mniej więcej tak: „W 810 r. trzej synowie […]

Asasyni to islamscy skrytobójcy, którzy siali terror w średniowieczu. Zaczynali od walki z innymi muzułmanami, tym samym pomagając… krzyżowcom. Wzamachu samobójczym muzułmańskich ekstremistów ginie Abu Bakr al-Baghdadi, przywódca Państwa Islamskiego. Wcześniej to samo ugrupowanie zorganizowało udane zamachy na Saddama Husajna i Osamę bin Ladena, teraz nawiązuje kontakt z Izraelem i CIA w celu wyeliminowania konkurencji w Palestynie. Tak mogłyby wyglądać […]

Kampania wrześniowa nie ograniczała się do desperackiej obrony. Wojsko polskie skutecznie atakowało i to na terytorium wroga. 2 września polskie wkraczają na terytorium III Rze­szy. Mieszkańcy przygranicznych wiosek zamykają się w domach. Zaskoczeni nie­mieccy żołnierze wycofują się. Idziemy nie tylko na zachód – wkraczamy także do Prus Wschodnich. Nad III Rzeszą pojawiają się polskie samoloty, […]

Prawdziwy Zorro byt Irlandczykiem, znał 14 języków, chciał zostać królem Meksyku, ale wpadł w ręce Inkwizycji. Awanturnik z Zielonej Wyspy na­zywał się William Lamport i do 1998 roku sły­szała o nim jedynie garstka specjalistów. Wtedy włoski historyk Fabio Troncarelli opublikował książkę „La spada e la croce” (Krzyż i miecz), w której dowodził, że Lamport był […]

Gdyby Jezus stanął przed Piłatem parę lat wcześniej, prawdopodobnie zostałby uniewinniony Ironią losu jest fakt, że najsłynniejszym Rzymianinem w historii nie stał się żaden władca, żaden uczony, żaden pisarz, lecz zarządca niezbyt ważnej prowincji. Poncjusz Piłat swoją sławę zawdzięcza roli, jaką odegrał w procesie Jezusa z Nazaretu – a pośrednio w powstaniu chrześcijaństwa. Prefekt Pretorianów […]