Na początku maja 2024 roku w ciągu zaledwie trzech dni z zewnętrznej atmosfery Słońca wystartowało w kierunku Ziemi sześć obłoków plazmy wyrzuconych. Wszystkie te obłoki dotarły do oddalonej o 150 milionów kilometrów od Słońca Ziemi 10 maja powodując jedną z najsilniejszych burz geomagnetycznych od dekad oraz pojawienie się wyjątkowo jasnych zórz polarnych nawet w tych […]

Powszechnie przyjmuje się, że wysokość 100 kilometrów nad powierzchnią Ziemi jest granicą między atmosferą ziemską i przestrzenią kosmiczną. Jeżeli ktoś przekroczy tę granicę, na przykład na pokładzie statku kosmicznego, jest uznawany za astronautę. Rzeczywistość jest jednak inna. Atmosfera Ziemi sięga znacznie wyżej. Najlepszym dowodem na to, może być najnowsze odkrycie charakterystycznych struktur w jonosferze naszej […]

Mimo dekad badań, wciąż niewiele wiemy o tym, jak wyglądał bardzo młody wszechświat tuż po powstaniu i jak wyglądały procesy powstawania pierwszych gwiazd, czarnych dziur i całych galaktyk. Im dalej zaglądamy za pomocą najnowszych obserwatoriów kosmicznych, tym więcej obserwacji nie pasuje do przyjętych powszechnie teorii powstania wszechświata. Astronomowie korzystający z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba odkryli […]

Filary Stworzenia to zdecydowanie jeden z najbardziej urodziwych obiektów przestrzeni kosmicznej widziany z perspektywy obserwatora znajdującego się w Układzie Słonecznym. Ta „kosmiczna dłoń” pobudza wyobraźnię miłośników astronomii od dziesięcioleci. Większość z nas kojarzy zdjęcia Filarów Stworzenia wykonane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a w 1995 roku. Były one bowiem na tyle zachwycające, że bardzo szybko przebiły […]

W maju 2024 roku w kierunku Księżyca poleciała chińska sonda Chang’e-6. W ciągu kilku kolejnych tygodni sonda weszła na orbitę wokół Księżyca, a następnie opuściła na powierzchnię – po niewidocznej z Ziemi stronie Księżyca – lądownik. Niemal natychmiast po wylądowaniu aparat zabrał się za zbieranie próbek skał i regolitu z powierzchni Księżyca. Zaledwie kilkadziesiąt godzin […]

Wielka Czerwona Plama to zdecydowanie najciekawsza struktura w atmosferze Jowisza, a być może najciekawsza struktura atmosferyczna w całym Układzie Słonecznym. Mimo tego, że badamy ją już od kilku wieków, to wciąż odkrywamy nowe informacje o tym fascynującym wirze. Ów gigantyczny wir atmosferyczny, a właściwie antycyklon, w swoich najlepszych czasach na przestrzeni wieków osiągał średnicę nawet […]

Na przestrzeni ostatnich trzech dekad astronomowie odkryli i potwierdzili już istnienie ponad 5500 planet krążących wokół innych gwiazd niż Słońce. Siłą rzeczy najciekawsze i najbardziej intrygujące dla nas są planety znajdujące się możliwie najbliżej Ziemi. Jakby nie patrzeć, jeżeli człowiek kiedykolwiek opracuje technologię umożliwiającą wykonywanie lotów międzygwiezdnych, to właśnie do tych planet najpierw się wybierze. […]

Już za kilkanaście godzin w bezpośrednim otoczeniu Ziemi pojawi się potężna planetoida. Choć nie stanowi ona absolutnie żadnego zagrożenia. dla Ziemi – ani teraz ani w przeszłoci – to jednak jest ona wyjątkowa. Tak dużej planetoidy i tak blisko nie było już od ponad stu lat. Człowiek zazwyczaj sobie przypomina, że przestrzeń międzyplanetarna nie jest […]

Otaczająca nas przestrzeń jest dużo bardziej skomplikowana, niż się nam może wydawać. Najlepszym przykładem na to są neutrina, cząstki, o których na co dzień nikt nie myśli, nawet mimo tego, że w każdej sekundzie przez każdy centymetr kwadratowy naszego ciała przelatuje ponad 60 miliardów takich cząstek. Neutrina jednak, w przeciwieństwie do innych cząstek, są tak […]

W samym centrum naszej galaktyki, Drogi Mlecznej, znajduje się supermasywna czarna dziura o masie 4,2 miliona razy większej od masy Słońca. To wokół tego gigantycznego obiektu krąży od 200 do 400 miliardów mniejszych i większych gwiazd. Naukowcy wskazują jednak na to, że gwiazdy znajdujące się w bezpośrednim otoczeniu czarnej dziury nie przypominają żadnych innych gwiazd […]

Układ Słoneczny składa się ze Słońca, ośmiu planet i ich księżyców, planet karłowatych, planetoid i komet. O ile większość z nas jest w stanie wymienić wszystkie planety Układu Słonecznego, to tylko nieliczni są w stanie wymienić choć jeden charakterystyczny obiekt na powierzchni jakiejkolwiek innej planety niż Ziemia. Jednym z takich obiektów z pewnością jednak jest […]

W lutym 2021 roku na dnie krateru Jezero na Marsie wylądował amerykański łazik Perseverance. To pierwszy łazik przygotowany specjalnie do poszukiwania śladów życia przeszłego i obecnego na powierzchni Czerwonej Planety i do przygotowania przesyłki, która w przyszłości miałaby zostać dostarczona w ramach innej misji na powierzchnię Ziemi. Łazik Perseverance przemierza Marsa od ponad trzech lat. […]

Czarne dziury to najbardziej fascynujące obiekty w przestrzeni kosmicznej. O ile gwiazdy mogą fascynować swoimi gigantycznymi rozmiarami, o tyle czarne dziury wymykają się całkowicie naszej intuicji, a fakt, że nie jesteśmy w stanie zajrzeć do ich wnętrza obserwacyjnie, sprawia, że przyciągają naszą uwagę, odkąd naukowcy po raz pierwszy poinformowali, że takie obiekty mogą w ogóle […]

Mars jest jedyną planetą, na której ludzkość może się osiedlić w najbliższych stuleciach. Żadna inna planeta Układu Słonecznego nie nadaje się do zamieszkania ani nawet odwiedzenia przez ludzi, a do gwiazd jeszcze długo nie będziemy w stanie dolecieć. Kiedy spogląda się na zdjęcia powierzchni Marsa wykonane przez lądowniki i łaziki wysłane tam z Ziemi, widzimy […]

Pytanie o to, czy foton może posiadać masę jest jednym z fundamentalnych. Dzięki ostatnim postępom w wykonaniu fizyków poznaliśmy górną granicę masy cząstek światła. To, że światło nie posiada masy spoczynkowej wydaje się wielką oczywistością, jednak powinniśmy już przyzwyczaić się do tego, iż w świecie nauki nic nie jest pewne. Opierając się na analizach światła […]

Elon Musk chce, aby życie istniejące na Ziemi jak najszybciej stało się życiem wieloplanetarnym. Uzasadnienie jest proste: gdyby na Ziemi doszło do kataklizmu, na Marsie mogłaby istnieć kolonia zapasowa, dzięki której ludzkość by przetrwała. Szansa na to, że kataklizm dotknie obu planet jednocześnie, jest praktycznie zerowa. Samemu Muskowi chodzi o zabezpieczenie istnienia naszej ludzkości w […]

20 czerwca o godzinie 22:50 czasu polskiego na półkuli północnej będzie miało miejsce przesilenie letnie (na południowej – zimowe). Okazuje się, że będzie ono zachodzić najwcześniej od 228 lat. Przyczyn tego stanu rzeczy musimy szukać w kalendarzu, który obecnie stosujemy na świecie. Druga połowa czerwca to czas najkrótszych nocy w roku. Na północy Polski w […]

Kiedy wszechświat był jeszcze bardzo młody, był znacznie mniejszy niż obecnie. To z kolei oznacza, że wszystkie znajdujące się w tym młodym i małym wszechświecie galaktyki powinny się ze sobą zderzać znacznie częściej niż obecnie. Problem w tym, że naukowcy przez bardzo długi czas nie byli w stanie dostrzec żadnego takiego zderzenia we wczesnym wszechświecie. […]

Na pierwszy rzut oka przestrzeń kosmiczna wygląda na niewiarygodnie wprost statyczną i stabilną. Jeżeli jednak będziemy bardzo uważnie monitorować wszelką aktywność za pomocą bardzo czułych instrumentów obserwacyjnych, możemy zobaczyć, że nie wszystko w przestrzeni kosmicznej jest takie statyczne, na jakie wygląda. Europejski satelita INTEGRAL bezustannie skanując niebo, zauważył pod koniec ubiegłego roku coś niespodziewanego. Oto […]

W 2016 roku astronomowie z Caltech przedstawili ekscytującą teorię dotyczącą budowy Układu Słonecznego. W opublikowanej wtedy pracy badacze wykazali, iż istnieje duże prawdopodobieństwo tego, że na obrzeżach naszego układu planetarnego znajduje się jeszcze jedna, nigdy wcześniej niewidziana planeta. Od tego czasu naukowcy poszukują tejże planety za pomocą wszystkich dostępnych teleskopów. Jak dotąd hipotetycznej planety nie […]

Jeszcze nieco ponad dekadę temu nad naszymi głowami po orbicie okołoziemskiej krążyło około 2500 satelitów różnego typu. Nikt wtedy zapewne nie spodziewał się tego, jak gwałtownie zmieni się orbita w ciągu zaledwie kilku lat. Okazuje się jednak, że niesie to za sobą poważne koszty. W ciągu zaledwie kilku lat SpaceX firma Elona Muska wysłała na […]

Można powiedzieć, że czekaliśmy na to niemal jedenaście lat. Słońce od wielu lat nie było już tak aktywne. W ostatnich miesiącach na jego powierzchni pojawia się coraz więcej plam słonecznych, które z kolei emitują liczne rozbłyski i koronalne wyrzuty masy. W przeciwieństwie do ostatniego maksimum tym razem wydarzy się jednak coś jeszcze. Jedenaście lat temu, […]

W naszym bezpośrednim otoczeniu kosmicznym wszystko wydaje się statyczne. Gwiazdy świecą co noc tak samo, w ciągu ludzkiego życia nie zmieniając nawet położenia względem siebie na nocnym niebie. Od czasu do czasu gdzieś eksploduje jakaś masywna gwiazda. W odległej przestrzeni kosmicznej jednak dzieje się znacznie więcej i wkrótce możemy otrzymać nowy teleskop, który te wydarzenia […]

Niemal dokładnie pół wieku temu astronomowie dostrzegli na niebie eksplozję nową w układzie podwójnym HM Sge. Nie była to bynajmniej pierwsza eksplozja tego typu obserwowana na niebie. Nikt się jednak nie spodziewał, że konsekwencje jej wybuchu będą tak nietypowe. Pół wieku później, temperatura układu wzrasta. HM Sge to układ dwóch gwiazd zwany układem symbiotycznym. Oznacza […]