Pierwszy panoramiczny obraz naszej Galaktyki z radioteleskopów ukazał tysiąc dziwnych włókien, które z niej wystają. Astronomowie nie wiedzą, jak powstały. Z naszej Galaktyki, niczym druty z zepsutego urządzenia, zwisają tajemnicze włókna. Rozciągają się nawet na 150 lat świetlnych. Czasem położone są blisko siebie w regularnych odstępach, co przypomina struny harfy. Pierwsze takie struktury odkryto w […]

Zmierzająca na spotkanie Słońca sonda kosmiczna Solar Orbiter przeleciała przez warkocz komety Leonard. Pozwoliło to naukowcom zebrać cenne dla nauki dane. Wystrzelona prawie dwa lata temu sonda Solar Orbiter zmierza w kierunku najbliższego do tej pory spotkania ze Słońcem. Dojdzie do tego już w marcu. Sonda badająca Słońce weszła w ogon komety Pod koniec ubiegłego […]

W 1539 r. biskup Jan Dantyszek doprowadził do wyprowadzki ponętnej Anny Schilling z domu kanonika Kopernika. Czy w ten sposób nieświadomie umożliwił wydanie księgi, która przewróciła świat do góry nogami? Gdy zamożna toruńska mieszczka Barbara Koppernigk 19 lutego 1473 r. powiła syna, w najśmielszych snach nie mogła przypuszczać, że dała światu geniusza. Nigdy się zresztą […]

Można już odetchnąć z ulgą. W kosmosie udało się rozłożyć niezwykle skomplikowane origami warte w sumie 10 miliardów dolarów. Za mniej więcej pół roku astronomów czeka prawdziwa uczta. Nas również Webb zachwyci obrazami kosmosu. Po trwającej miesiąc podróży Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba dotarł do celu. To punkt libracyjny, zwany też punktem Lagrange’a. Takich miejsc, gdzie […]

Gwiazdozbiór Smoka należy do największych i najwcześniej opisanych konstelacji nieba północnego. Jego położenie sprawia, że w Polsce możemy obserwować go przez cały rok, choć wypada podkreślić, że najlepsze ku temu warunki sprawiają ciepłe miesiące. Ze smokiem wiąże się wiele starożytnych legend i mitów, którym konstelacja zawdzięcza swoją nazwę. Jak znaleźć gwiazdozbiór Smoka? Czym charakteryzuje się […]

Gwiazdozbiór Woźnicy należy do najwcześniej opisanych konstelacji nieba północnego. Nie jest największy, za to można go łatwo zidentyfikować i obserwować. Nieuzbrojonym okiem, czyli bez specjalistycznego sprzętu optycznego, można zobaczyć ok. 90 tworzących go gwiazd. W której części nieba znajduje się gwiazdozbiór Woźnicy? Czym się charakteryzuje i jaka jest geneza jego nazwy? Na każde z tych […]

Nim utworzyły się planety naszego układu, młode Słońce mogło być otoczone gigantycznymi pierścieniami pyłu. Taką teorię przedstawili naukowcy z Wydziału Nauk o Ziemi, Środowisku i Planetach Uniwersytetu Rice w Houston. Ich zdaniem pierścienie pyłu mogły uniemożliwić Ziemi wyrośnięcie do rozmiarów super-Ziemi. Tak określa się klasę egzoplanet, które są masywniejsze od Ziemi, ale lżejsze od lodowych […]

Chang’E-5 właśnie dokonał historycznego odkrycia. Chiński lądownik księżycowy jako pierwszy statek kosmiczny wykrył wodę na Księżycu w miejscu lądowania i w czasie rzeczywistym. Chang’E-5 znalazł wodę w pobliżu Oceanus Procellarum po widocznej stronie Księżyca. Udało mu się to dzięki danym z kamery panoramicznej, spektrometru oraz radaru umożliwiającego zajrzenie tuż pod powierzchnię gruntu. Lądownik Chang’E-5 dokonał […]

Czym jest i Mgławica Koński Łeb dlaczego fascynuje astronomów z całego świata? Zobacz zdjęcia Mgławicy Koński Łeb zrobione przez teleskop. Wszechświat nie jest pusty. Oprócz gwiazd i planet wypełnia go materia będąca gazem i pyłem umarłych gwiazd. Te z kolei tworzą mgławice – piękne i zjawiskowe obiekty, niekiedy widoczne nawet gołym okiem. Jedną z takich […]

Tak twierdzą duńscy naukowcy, którzy zbadali geologiczne ślady wybuchów supernowych. Ich wpływ na życie jest większy, niż przypuszczano. Gdy gwiazdy wypalają cały wodór i hel, zaczynają w swoich jądrach produkować cięższe pierwiastki. Jednak i ten proces kiedyś dobiega końca. Przestaje wtedy powstawać również promieniowanie. To właśnie ono (a dokładniej jego ciśnienie) sprawia, że gwiazdy się […]

Mgławica Kraba jest najbardziej fascynującym obiektem w przestrzeni kosmicznej odkrytym przez człowieka. Mgławica Kraba to jeden z najbardziej majestatycznych obiektów na nocnym niebie. Znajduje się w gwiazdozbiorze Byka i w dobrych warunkach można ją obserwować nawet przez lornetkę. Jest najlepiej widoczna na przełomie jesieni i zimy, kiedy znajduje się wysoko nad horyzontem. Jak prezentuje się […]

Udało się poprawnie rozłożyć osłony termiczne oraz lustro wsteczne. Można powiedzieć, że w odległości niemal miliona kilometrów od Ziemi właśnie wykluł się teleskop. A konkretnie – Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Wystrzelony w świąteczną sobotę, 25 grudnia Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) zmierza ku oddalonemu o 1,5 miliona kilometrów od Ziemi miejscu swego zakotwiczenia. We wtorek, […]

Co ciekawego zdarzy się na nocnym niebie w tym roku? 2022 rok będzie rokiem wielu koniunkcji, czyli spotkań planet na nieboskłonie. Oto lista najciekawszych wydarzeń astronomicznych, które każdy dojrzy nieuzbrojonym okiem. Luty i marzec – piękna Wenus Od połowy lutego do połowy marca na porannym niebie będziemy mogli podziwiać Wenus, która największą jasność osiągnie 13 […]

Swoją aktywność rozpoczął dobrze widoczny rój Kwadrantydów. Jego maksimum przypada 3 stycznia. Jednak już dziś można zobaczyć Kwadrantydy w konstelacji Wolarza. Kwadrantydy to rój meteorów widoczny od 1 do 7 stycznia. Jest on zjawiskiem bardzo regularnym, a jego maksimum występuje w okolicach 3-4 stycznia. Astronomowie zaliczają Kwadrantydy do rojów bardzo aktywnych – prawie zawsze można […]

25 grudnia rozpoczęła się misja kosmicznego teleskopu Webba. Teraz urządzenie zaczyna się rozkładać. Dlaczego ten proces jest skomplikowany? Wyjaśnia inż. Adam Sikorski z Laboratorium Mechatroniki i Robotyki Satelitarnej Centrum Badań Kosmicznych PAN. https://www.focus.pl/artykul/oto-kosmiczny-teleskop-jamesa-webba-pokaze-nam-wszechswiat-jakiego-dotad-nie-widzielismy (JWST) jest urządzeniem obserwującym https://www.focus.pl/artykul/nie-ma-granic-ale-jest-skonczony-jaki-ksztalt-ma-wszechswiat w https://www.focus.pl/artykul/czy-czlowiek-moze-oslepnac-od-swiatla-podczerwonego-ktorego-nie-widzi. Wiąże się to z niezwykłym wyzwaniem inżynierskim, jakim jest utrzymanie aparatury pomiarowej w https://www.focus.pl/artykul/rekord-zimna-w-niemieckim-laboratorium-tylko-38-bilionowych-czesci-stopnia-powyzej-zera-absolutnego. Jest […]

To tzw. „paradoks czerwonego nieba”. Większość gwiazd w naszej Galaktyce to czerwone karły. Dlaczego więc życie powstało wokół świecącego na żółto Słońca? Nasze https://www.focus.pl/artykul/tak-zmienia-sie-slonce-nasa-stworzyla-film-z-425-mln-zdjec za mniej więcej cztery miliardy lat zużyje cały https://www.focus.pl/artykul/klucz-do-produkcji-taniego-wodoru-zamiast-drogich-metali-wystarcza-chrom-mangan-i-zelazo i zacznie spalać hel. Powiększy się wtedy do rozmiarów czerwonego olbrzyma i najpewniej pochłonie najpierw https://www.focus.pl/artykul/merkury-to-planeta-z-ogonem-jak-to-mozliwe, a później także https://www.focus.pl/artykul/zycie-w-piekle-na-wenus-mogly-wyewoluowac-proste-organizmy-twierdza-naukowcy i być […]

Po raz pierwszy – i prawdopodobnie jedyny – w czasie trwającej od 80 tys. lat międzygwiezdnej podróży kometa Leonard (C/2021 A1) przeleciała w pobliżu Ziemi. Jej przelot udało się uchwycić dwóm satelitom NASA. Kometa Leonard, znana również jako C/2021 A1, po raz pierwszy została zaobserwowana 3 stycznia 2021 roku. Swoją nazwę wzięła od nazwiska astronoma, […]

Gwiazdozbiór Łabędzia jest jednym z bardziej wyrazistych i dobrze widocznych gwiazdozbiorów. To gwiazdozbiór nieba północnego, znany już w starożytności. https://www.focus.pl/artykul/gwiazdozbiory-widoczne-w-polsce-co-kiedy-i-jak-mozemy-obserwowac-na-polskim-niebie od wiosny do jesieni. Czasami nazywana jest też Krzyżem Północy – jako nawiązanie do widocznego na półkuli południowej Krzyża Południa. Wszystko dlatego, że https://www.focus.pl/artykul/najjasniejsze-gwiazdy-na-niebie-lista-i-ciekawostki-gdzie-obserwowac-gwiazdy gwiazdozbioru Łabędzia układają się na niebie w charakterystyczny krzyż. Co jeszcze […]

W pierwszy dzień Bożego Narodzenia wystartuje Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Co spędza naukowcom sen z powiek? Mnóstwo rzeczy. W kosmicznej przestrzeni trzeba będzie rozłożyć origami warte 10 miliardów dolarów. https://www.focus.pl/artykul/teleskop-po-ciemnej-stronie-ksiezyca-dzieki-niemu-mamy-zobaczyc-najstarsze-gwiazdy kosztował 10 miliardów dolarów. Budowano go osiemnaście lat, od 2004 roku. W projekcie brało udział ponad 10 tys. osób. Jeśli Kosmiczny Teleskop Webba bez niespodzianek […]

Czy pierwotne czarne dziury są rozwiązaniem zagadki ciemnej materii we Wszechświecie? Grupa fizyków i astronomów sądzi, że tak. W zdobyciu dowodów pomoże teleskop Webba, który niebawem trafi na orbitę. Pomiary dokonywane przez astrofizyków od ponad pół wieku wskazują, że https://www.focus.pl/artykul/nie-ma-granic-ale-jest-skonczony-jaki-ksztalt-ma-wszechswiat w ryzach trzyma niewidoczna materia. Gdyby nie ona, wirujące https://www.focus.pl/artykul/zobacz-jak-zderzaja-sie-galaktyki-taki-los-czeka-rowniez-nasza-droge-mleczna-211012120247https://www.focus.pl/artykul/zobacz-jak-zderzaja-sie-galaktyki-taki-los-czeka-rowniez-nasza-droge-mleczna-211012120247 już dawno powinny się rozpaść […]

Niezwykle silny rozbłysk zarejestrowany w czerwcu 2018 roku znalazł swoje wyjaśnienie. Kluczem okazało się to, że obserwowano go na żywo. Była to śmierć gwiazdy i narodziny masywnego obiektu – gwiazdy neutronowej lub czarnej dziury. W czerwcu 2018 roku teleskopy na całym świecie dostrzegły jasny, niebieski https://www.focus.pl/artykul/wiemy-skad-sie-biora-najsilniejsze-eksplozje-we-wszechswiecie-rozblyski-gammaw odległej o 200 milionów lat świetlnych galaktyce CGCG 137-068. […]

Supermasywne czarne dziury często wyrzucają w przestrzeń niezwykle energiczne strumienie materii, zwane dżetami. Okazuje się, że czarna dziura w centrum naszej Galaktyki też musiała taki mieć. https://www.focus.pl/artykul/co-jest-na-dnie-czarnej-dziury-dokd-prowadzi-studnia-w-czasoprzestrzeni są obiektami tak masywnymi, że nic nie może z nich uciec. Ale wokół nich krąży materia, a https://www.focus.pl/artykul/magnetyczna-apokalipsa-co-stanie-sie-z-ziemia-gdy-zniknie-jej-pole-magnetyczne czarnej dziury może ją rozpędzać i wyrzucać w kosmiczną przestrzeń. […]

Już w tym tygodniu w pobliżu Ziemi przeleci kosmiczna żyła złota – asteroida Nereus. Skała wyższa od wieżowca Varso Tower minie nasz glob z prędkością 23 700 km/godz. Przelot będą uważnie śledzić agencje kosmiczne na całym świecie. Asteroida 4660 Nereus kształtem przypomina poobijane jajo wysokie na 330 metrów. Ogromne rozmiary sprawiają, że kosmiczny gość jest […]

Opowieść o Plejadach, zwaną też mitem o siedmiu siostrach, znali zarówno starożytni Grecy, jak i Aborygeni. Jak to możliwe, że dwa tak odległe ludy z pokolenia na pokolenie przekazywały tę samą historię? Odpowiedzieć na to pytanie postanowili astronomowie. W https://www.focus.pl/artykul/mity-greckie-historie-ktorych-prawdopodobnie-nie-znales Plejady były córkami tytana Atlasa i okeanidy Plejone. Istnieje kilka wersji mitu mówiącego o tym, […]