Çatalhöyük, nazywane pierwszym miastem na świecie, rozrosło się do takich rozmiarów, że pod względem liczby ludności kilkakrotnie przerastało np. biblijne Jerycho. Ruiny Çatalhöyük odkryli dopiero w latach 50. XX w. brytyjscy archeolodzy. Jakie problemy miało najstarsze miasto świata? Tureckie Çatalhöyük położone na równinie Konya bywa nazywane pierwszym miastem świata – a jeśli nie miastem, to […]

Ta zagadka nurtowała archeologów przez dziesięciolecia: do czego służyły niewielkie naczynia wyposażone w dzióbek i często formowane w kształty zwierząt, znajdowane w osadach i grobach? Okazuje się, że pełniły funkcję zbliżoną do dzisiejszych butelek dla niemowląt. Naczynia te po raz pierwszy pojawiają się w okresie neolitu, ok. 5 tys. p.n.e. Popularne były też później, w […]

To na terenach Lewantu rodziły się wielkie cywilizacje i kluczowe wynalazki. Znaki napisane na kawałku ceramiki z lewantyńskiego Lachisz są prawdopodobnie zaginionym ogniwem alfabetu wywodzącego się z hieroglifów – ustalili naukowcy w 2021 roku. Fragment miseczki jest bardzo mały, ma mniej więcej 40 na 35 mm. Na wewnętrznej powierzchni ktoś zapisał ciemnym tuszem kilka liter. […]

Meksykańscy archeolodzy znaleźli w Tultepec prehistoryczne doły pułapki, a w nich kilkaset kości upolowanych mamutów. Do odkrycia doszło zupełnie przypadkiem parę lat temu, gdy robotnicy, którzy przygotowywali grunt pod miejskie wysypisko, znaleźli w wykopanym przez siebie dole setki kości mamuta włochatego (Mammuthus primigenius). Archeolodzy i antropolodzy z Instituto Nacional de Antropologia e Historia (INAH) rozpoczęli […]

Niczym biblijne Sodoma i Gomora, Abu Hurejra została zniszczona w ogniu. Czy to przez resztki ciała niebieskiego, które rozpadło się w atmosferze? Abu Hurejra na terenie dzisiejszej Syrii to jeden z tych stanowisk, o których uczy się każdy student archeologii. Tam właśnie archeolodzy po raz pierwszy zaobserwowali, że mieszkańcy osady, początkowo łowcy i zbieracze, zaczęli […]

W grobie odkrytym przy budowie szklarni w angielskim Great Casterton znaleziono człowieka, który był pozbawiony głowy, a na nogach miał zaciśnięte kajdany. Na prześwietleniu można dostrzec nawet ich zamek. Czy tajemniczy szkielet należał do rzymskiego niewolnika? Czy człowiek ten padł ofiarą mordu? Kiedy kilka lat temu robotnicy pracujący przy budowie przydomowej szklarni w Great Casterton […]

Sensacyjne odkrycie polskiego uczonego: na stronach XV-wiecznej księgi „Epistolae familiares” Eneasza Sylwiusza Piccolominiego znalazł zaskakujący list kalifa do papieża. W dziale starodruków biblioteki uniwersytetu w Glasgow znajduje się egzemplarz pochodzącego z 1481 r. „Epistolae familiares” Eneasza Sylwiusza Piccolominiego, czyli papieża Piusa II. Ten zbiór 433 listów uchodzi za arcydzieło epistolografii. Jednak ciekawszy jest tekst odkryty […]

Prześladował ich pech. I adoptowany syn króla, i dwaj nieślubni, skończyli tragicznie Po śmierci króla Kazimierza III Wielkiego władzę w Polsce przejął król węgierski Ludwik I z dynastii Andegawenów. Wcześniej pozbył się konkurentów, m.in. w osobie wnuka piastowskiego monarchy Kaźka Słupskiego. Pomimo kilku zawartych małżeństw,  Kazimierz Wielki nie miał bowiem ślubnego męskiego potomka. Doczekał się […]

Losy Ody Nobunagi to przykład kariery „od zera do bohatera”. Był wyklęty i pogardzany, ale stał się niemal królem Kraju Kwitnącej Wiśni. Tekst pochodzi z najnowszego numeru magazynu Focus Historia. Do kupienia na kultowy.pl Oda marzył o zjednoczeniu rozrywanej wojnami domowymi Japonii. Prawie mu się to udało, bo w chwili śmierci władał już połową Kraju […]

Konflikty w dawnej Japonii nader często rozwiązywano przy pomocy miecza. Samuraje ginęli w walce, podczas egzekucji lub popełniając samobójstwo w myśl surowego kodeksu honorowego. Ich wierność i posłuszeństwo stało się legendarne. Ale także wśród nich dochodziło do intryg i zdrad. W 2019 roku na wyspie Hirado japońscy archeolodzy wydobyli tajemnicze ludzkie szczątki. Pogrzebano je koło […]

Redakcja miesięcznika „Focus Historia” zaprasza wszystkich czytelników oraz mieszkańców stolicy do udziału w specjalnej akcji Focus Historia odkrywa Warszawę. To cykl spacerów, podczas których uczestnicy odwiedzą niedostępne i tajemnicze miejsca w Warszawie, a także poznają ich historię – tę oficjalną oraz tę mniej znaną. Celem najbliższego spaceru będzie Dom Partii, czyli dzisiejsze Centrum Bankowo-Finansowe. Na […]