Można już odetchnąć z ulgą. W kosmosie udało się rozłożyć niezwykle skomplikowane origami warte w sumie 10 miliardów dolarów. Za mniej więcej pół roku astronomów czeka prawdziwa uczta. Nas również Webb zachwyci obrazami kosmosu. Po trwającej miesiąc podróży Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba dotarł do celu. To punkt libracyjny, zwany też punktem Lagrange’a. Takich miejsc, gdzie […]

Latem tego roku na orbitę trafi Star Vibe, polsko-niemiecki satelita mający sprawdzić w kosmosie technologie rozwijane przez Scanway. Jednym z celów misji jest przetestowanie Satellite Health Scaner (SHS). To niewielka kamera wspierana komputerem wykrywającym zmiany, która będzie skierowana nie w kierunku Ziemi, lecz na sam statek kosmiczny. Kamera systemu SHS ma wielkość pudełka zapałek i […]

Udało się poprawnie rozłożyć osłony termiczne oraz lustro wsteczne. Można powiedzieć, że w odległości niemal miliona kilometrów od Ziemi właśnie wykluł się teleskop. A konkretnie – Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Wystrzelony w świąteczną sobotę, 25 grudnia Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) zmierza ku oddalonemu o 1,5 miliona kilometrów od Ziemi miejscu swego zakotwiczenia. We wtorek, […]

25 grudnia rozpoczęła się misja kosmicznego teleskopu Webba. Teraz urządzenie zaczyna się rozkładać. Dlaczego ten proces jest skomplikowany? Wyjaśnia inż. Adam Sikorski z Laboratorium Mechatroniki i Robotyki Satelitarnej Centrum Badań Kosmicznych PAN. https://www.focus.pl/artykul/oto-kosmiczny-teleskop-jamesa-webba-pokaze-nam-wszechswiat-jakiego-dotad-nie-widzielismy (JWST) jest urządzeniem obserwującym https://www.focus.pl/artykul/nie-ma-granic-ale-jest-skonczony-jaki-ksztalt-ma-wszechswiat w https://www.focus.pl/artykul/czy-czlowiek-moze-oslepnac-od-swiatla-podczerwonego-ktorego-nie-widzi. Wiąże się to z niezwykłym wyzwaniem inżynierskim, jakim jest utrzymanie aparatury pomiarowej w https://www.focus.pl/artykul/rekord-zimna-w-niemieckim-laboratorium-tylko-38-bilionowych-czesci-stopnia-powyzej-zera-absolutnego. Jest […]

W pierwszy dzień Bożego Narodzenia wystartuje Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Co spędza naukowcom sen z powiek? Mnóstwo rzeczy. W kosmicznej przestrzeni trzeba będzie rozłożyć origami warte 10 miliardów dolarów. https://www.focus.pl/artykul/teleskop-po-ciemnej-stronie-ksiezyca-dzieki-niemu-mamy-zobaczyc-najstarsze-gwiazdy kosztował 10 miliardów dolarów. Budowano go osiemnaście lat, od 2004 roku. W projekcie brało udział ponad 10 tys. osób. Jeśli Kosmiczny Teleskop Webba bez niespodzianek […]

To urządzenie zmieni nasze rozumienie Wszechświata – przekonują twórcy Teleskopu Kosmicznego Jamesa Webba. Warte ponad 10 miliardów dolarów obserwatorium ma nam pokazać narodziny i śmierć pierwszych gwiazd. Niemal 20 lat prac inżynierskich. 20 razy przesunięty start rakiety. Wreszcie 25 grudnia 2021 roku o godz. 13:20 następca kultowego https://www.focus.pl/artykul/hubble-znowu-dziala-nasa-udalo-sie-zdalnie-naprawic-usterke-kosmicznego-teleskopu (HST) – świętującego w ubiegłym roku 30 […]

Odkryta właśnie nowa planeta pozasłoneczna ma połowę masy Ziemi, a z budowy przypomina Merkurego. Znaleziono ją zaledwie 31 lat świetlnych od nas. W magazynie „Science” badacze z Niemieckiego Instytutu Badań Planetarnych przy Niemieckiej Agencji Kosmicznej (DLR) donoszą o odkryciu nowej egzoplanety. Ponieważ okrąża gwiazdę skatalogowaną jako GJ 376, automatycznie otrzymała oznaczenie GJ 376 b (litera […]

Dotychczas za pomocą teleskopów optycznych można było pośrednio obserwować czarne dziury tylko do pewnej granicznej wielkości. O istnieniu najbardziej masywnych obiektów tego typu informowały jedynie detektory fal grawitacyjnych. Dlaczego masywnych czarnych dziur nie sposób odkryć konwencjonalnymi metodami? W 2015 roku detektor LIGO po raz pierwszy zarejestrował https://www.focus.pl/artykul/zapisane-w-grawitacji-fale-grawitacyjne-pomagaja-astronomom-badac-kosmos. Pochodziły ze zderzenia dwóch https://www.focus.pl/artykul/co-jest-na-dnie-czarnej-dziury-dokd-prowadzi-studnia-w-czasoprzestrzeni o masach wynoszących […]

Ciemna materia to jedna z największych zagadek fizyki. Nigdy nie udało się jej zarejestrować w detektorach na Ziemi. Czy gwiazdy neutronowe pomogą potwierdzić, że ciemna materia naprawdę istnieje? Fizycy z Australii przekonują, że to możliwe, ale musimy szukać śladów innych niż wcześniej sądzono. Obserwacje kosmosu wskazują na istnienie niewidzialnej https://www.focus.pl/artykul/ciemna-materia-we-wszechswiecie-jest-zaskakujaco-gladka-naukowcy-opracowali-jej-kosmiczna-mape-211026042116. Próby wykrycia jej cząstek na […]

Do tej pory odkrywano egzoplanety w Drodze Mlecznej, czyli naszej Galaktyce. Teraz być może po raz pierwszy udało się dostrzec planetę w innej galaktyce. Byłoby to niebywałe osiągnięcie astronomii. Astronomowie sądzą, że w Galaktyce Wir, odległej od nas o 31 milionów lat świetlnych, odkryli https://www.focus.pl/artykul/naukowcy-twierdza-ze-po-raz-pierwszy-odkryli-planete-ktora-obiega-az-trzy-slonca. Jeśli ich obserwacje zostaną potwierdzone, będzie to rekord. Wszystkie odkrywane […]

Astronomowie donoszą o odkryciu najmniejszej jak dotąd planety pozasłonecznej oraz paru innych w tym samym systemie. Jedna z nich krąży w strefie, gdzie temperatury sprzyjają życiu. Zespół astronomów za pomocą Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) znajdującego się w Europejskim Obserwatorium Astronomicznym (ESO) w Chile obserwował planety pozasłoneczne wokół gwiazdy L 98-59 w gwiazdozbiorze Ryby Latającej.  Gwiazda […]

Planety przemierzające swobodnie kosmos, nie związane grawitacyjnie z żadną gwiazdą nie są wcale rzadkością. Naukowcy właśnie odkryli jeszcze więcej takich obiektów. Międzynarodowy zespół astronomów użył Kosmicznego Teleskopu Keplera do odkrycia czterech kandydatek na planety swobodne, czyli takie, które nie krążą wokół żadnej gwiazdy. W badaniach brał udział dr Radosław Poleski z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego. […]

Misje kosmiczne to ryzykowny biznes. Ich przygotowanie to wydatek rzędu milionów dolarów, które mogą trafić do kosza wskutek jednej awarii. Co się wtedy dzieje? Nocą z 16 na 17 listopada 2020 r. na kosmodromie Europejskiej Agencji Kosmicznej w Gujanie Francuskiej czekała na start rakieta nośna Vega należąca do operatora Arianespace. W jej luku znajdował się […]

Kiedy Betelgeza zaczęła w 2019 roku przygasać, zmianę widać było z Ziemi gołym okiem. Naukowcy dwa lata głowili się, co dzieje się z drugą najjaśniejszą gwiazdą w konstelacji Oriona Okresowe przygasanie Betelgezy nie jest niczym dziwnym. Od dawna wiadomo, że obserwowana jasność gwiazdy zmienia się w okresie od pół roku do sześciu lat i waha […]

NEO Surveyor to nowy projekt, który w podczerwieni ma wyszukiwać zagrażające Ziemi asteroidy. Kolizja z nimi oznaczałaby dla nas katastrofę. Asteroidy bliskie ziemi (po angielsku Near Earth Asteroids, czyli NEO) to niewielkich rozmiarów ciała kosmiczne, które krążą w pobliżu Ziemi. W przeszłości asteroidy spadały już na Ziemię, wywołując masowe wymierania, choćby zagładę dinozaurów. Trudno jednak […]

NASA ogłosiła pomysł zbudowania na niewidocznej z Ziemi stronie Księżyca największego radioteleskopu w historii. Ma on pomóc w badaniu najwcześniejszego okresu istnienia Wszechświata. Zgodnie z aktualną wiedzą o tempie rozszerzania się Wszechświata, jego wiek określamy na 13,8 mld lat. Okres kilkuset milionów lat po Wielkim Wybuchu, a przed powstaniem pierwszych gwiazd i galaktyk naukowcy nazywają […]

Skumulowana obserwacja trwała 40 godzin, ale wysiłek się opłacił. Pięć spośród dziewięciu instrumentów zarejestrowało największy rozbłysk, jaki do tej pory zaobserwowano w układzie Proxima Centauri. W „The Astrophysical Journal Letters” opisano wyniki obserwacji najbliższej Ziemi – poza Słońcem – gwiazdy, czyli https://www.focus.pl/artykul/poszukiwacze-kosmitow-odebrali-sygnal-z-proxima-centauri. Choć obserwacje prowadzono na przełomie kwietnia i maja 2019 roku, to dokładna analiza […]

Właśnie zaprezentowano wyjątkowo dokładną fotografię regionu Księżyca, w którym w 1971 roku lądował Apollo 15. Zdjęcie jest wynikiem testowania nowego radaru planetarnego. Powstałe pod nadzorem National Radio Astronomy Observatory (NRAO) urządzenie ma w przyszłości umożliwić dokładne obserwowanie najdalszych zakątków Układu Słonecznego. Widoczna na kosmicznej fotografii cienka linia to Hadley Rille, koryto pozostawione na powierzchni Księżyca […]

NASA podzieliła się ze światem ambitnymi planami nowe misji. Między czerwcem 2024 roku a kwietniem 2025 w przestrzeń kosmiczną ma zostać wystrzelony najnowszy teleskop – SPHEREx. Podczas dwuletniej misji SPHEREx ma cztery razy zmapować całe niebo w poszukiwaniu dowodów na to, co wydarzyło się bezpośrednio po Wielkim Wybuchu. Będzie również szukać śladów lodu i zamarzniętych […]

Galaktyki spiralne stanowią większość takich obiektów widocznych z Ziemi. Przyzwyczaiły nas już do swojego poukładanego ”czystego” wyglądu struktury dysku z zakręconymi ramionami wychodzącymi ze środka. Kryją w sobie jednak niezwykły i piękny chaos. Wystarczy spojrzeć na nie ”z boku”, najlepiej na ich – niewidzialne dla nieuzbrojonego oka – pole magnetyczne. Choćby taka galaktyka NGC 4217. […]

Znajdujące się na hawajskiej wyspie Maui. Obserwatorium Haleakala opublikowało fotografię w bardzo wysokiej rozdzielczości, na której uwieczniono plamy słoneczne. Pierwsze tak dokładne zdjęcie tego zjawiska wykonano przy użyciu teleskopu słonecznego im. Daniela K. Inouye. Plamy słoneczne pomagają naukowcom śledzić aktywność na powierzchni naszej centralnej gwiazdy. Te ciemne plamy są początkiem rozbłysków i wyrzutów, które uwalniają […]

To smutna wiadomość dla astronomii – na początku tygodnia jeden z największych teleskopów świata runął na ziemię i rozpadł się na setki kawałków, kiedy jego ważąca 900 ton platforma runęła na znajdującą się 140 metrów niżej antenę radiową. Arecibo miał za sobą długie i barwne życie – przez 57 lat umożliwiał obserwację gwiazd i planet, […]

300 lat świetlnych od Ziemi znajduje się gwiazda podobna do Słońca. Astronomom udało się sfotografować dwie obiegające ją planety. Nauka zna obecnie ponad 4 tys. https://www.focus.pl/artykul/droga-mleczna-pelna-egzoplanet-nawet-6-miliardow-planet-podobnych-do-ziemi. Jednak bardzo niewiele z nich udało się zaobserwować bezpośrednio. Najczęściej dowodem na ich istnienie są zakłócenia światła gwiazdy, którą obiegają albo zaburzenia jej ruchu. Na podstawie takich danych można […]

NASA dokonała kolejnego odkrycia dzięki teleskopowi kosmicznemu TESS. Okazuje się, że starożytna Gwiazda Polarna, czyli Alfa Draconis jest gwiazdą podwójną. Dwie składowe gwiazdy krążą wokół siebie na jednej płaszczyźnie względem Ziemi, więc dochodzi do cyklicznych zaćmień. „Astronomowie wykorzystujący dane z NASA TESS, wykazali, że Alpha Draconis, dobrze zbadana gwiazda widoczna gołym okiem i jej słabsza […]