Odkąd wiemy o jego istnieniu, astronomowie byli przekonani, że ten całkowicie ciemny i nieprzejrzysty fragment nieba znajdujący się w kierunku centrum naszej galaktyki to gęsty obłok chłodnego gazu, w którego wnętrzu powstają właśnie nowe gwiazdy. Nikt się nie spodziewał, że jest zupełnie inaczej. W samym centrum Drogi Mlecznej, naszej galaktyki znajduje się osobliwy ciemny obłok […]

Dysk Drogi Mlecznej ma średnicę 100 000 lat świetlnych. W centrum tego dysku znajduje się supermasywna czarna dziura. W całym dysku galaktyki znajduje się około 200-400 miliardów gwiazd. Słońce i krążące wokół niego planety znajduje się mniej więcej w połowie drogi między zewnętrzną krawędzią a centrum Drogi Mlecznej. W tym położeniu potrzebujemy ponad 200 milionów […]

Pomarańczowe zorze polarne to nie jest coś, co widzi się często. Co do zasady uznaje się, że tego koloru zorze nie powinny istnieć. Problem jednak w tym, że zostały one ostatnio sfotografowane na szkockim niebie podczas silnej burzy słonecznej. Jakby tego mało, zdjęcie zostało wzbogacone także przez jasny meteor, który przecinał niebo w trakcie rejestrowania […]

Słońce powoli zbliża się do maksimum swojej aktywności w obecnym cyklu. Pierwotnie maksimum miało nastąpić w 2025 roku, jednak wszystko wskazuje na to, że szczyt swoich możliwości nasza Gwiazda Dzienna osiągnie już w przyszłym roku. Im wyższa aktywność, tym więcej na Słońcu plam słonecznych, rozbłysków i koronalnych wyrzutów masy. Od czasu do czasu jednak na […]

Największymi skupiskami materii we wszechświecie utrzymywanymi przez grawitację są nie tyle galaktyki, ile gromady galaktyk, czyli skupiska zawierające nierzadko setki lub tysiące galaktyk, krążących wokół wspólnego środka masy. Wbrew pozorom jednak fotografowane przez teleskopy kosmiczne gromady galaktyk, nie zawsze są tym, czym się wydają na pierwszy rzut oka. Najnowsze zdjęcie wykonane za pomocą sędziwego już […]

Kiedy w latach dziewięćdziesiątych ludzkość zaczęła odkrywać pierwsze planety krążące wokół innych planet niż Słońce, odkrycie każdej kolejnej było dużym wydarzeniem. Aktualnie znamy ponad 5500 planet pozasłonecznych i już nikt nawet nie myśli o organizowaniu konferencji z powodu odkrycia kolejnej. Stało się to już codziennością. Od czasu do czasu jednak trafi się planeta, która wprawia […]

Choć kiedyś wydawało się to nie lada wyczynem, to obecnie, w 2023 roku starty orbitalnych rakiet Falcon 9 firmy SpaceX i lądowanie ich pierwszych członów na powierzchni Ziemi jest już niemalże codziennością. W toku swojej ewolucji Falcony 9 zostały już tak dopracowane, że niektóre z nich wykonały już po kilkanaście lotów na orbitę i z […]

Centrum naszej galaktyki, otoczenie supermasywnej czarnej dziury Sgr A* to naprawdę fascynujące miejsce, w którym nic nie przypomina tak naprawdę tego, co znamy z naszego spokojnego gwiezdnego otoczenia. Astronomowie odkryli niedawno, że obszar ten jest jeszcze bardziej tajemniczy, niż nam się wydawało. Otóż w bezpośrednim otoczeniu czarnej dziury znajduje się zagęszczenie materii, które dokładnie co […]

Na pierwszy rzut oka nie wiadomo, co tak naprawdę widać na najnowszym zdjęciu opublikowanym przez zespół Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Mamy w kadrze jedynie wielobarwny strumień materii, którego źródło nie wyróżnia się jakoś szczególnie na zdjęciu. Tak właśnie wygląda zdjęcie obiektu Herbiga-Haro skatalogowanego pod numerem HH797. Co do zasady obiekty Herbig-Haro to niewielkie aktywne obszary […]

Kiedy astronomowie odkrywali pierwsze planety pozasłoneczne, niemal każda z nich natychmiast trafiała na pierwsze okładki gazet i czasopism. Kiedy jednak egzoplanety zaczęły się pojawiać coraz częściej, stały się one czymś powszechnym. Na przestrzeni trzech dekad naukowcy odkryli i potwierdzili istnienie ponad 5500 planet słonecznych, a dziesięć tysięcy kolejnych wciąż czeka na potwierdzenie. To, czego jednak […]

W maju 2020 roku w algierskiej części Sahary znaleziono nietypowy meteoryt. Bo choć każdy taki pozaziemski gość wzbudza zainteresowanie, to ten był szczególny za sprawą jego pochodzenia. Ze względu na miejsce lądowania obiekt ten nazwano EC 002. Gdy naukowcy bliżej mu się przyjrzeli, zrozumieli, że mają do czynienia z czymś naprawdę nietypowym. Jak wyjaśniają, nigdy […]

Od 2000, kiedy to pierwsza załoga dotarła na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej roku, nie było ani jednego dnia, w którym w przestrzeni kosmicznej nie byłoby żadnego człowieka. Wychodzi zatem na to, że od 23 lat każdego dnia z pokładu stacji kosmicznej ktoś przez okno spogląda na krzywiznę Ziemi oraz na delikatną poświatę ziemskiej atmosfery wyraźnie […]

Poszukiwacze zórz polarnych nie będą dzisiaj spali spokojnie. W środę wieczorem na powierzchni Słońca doszło do silnego rozbłysku klasy M9.8. Temu rozbłyskowi towarzyszył koronalny wyrzut masy. Tak się jednak składa, że ów obłok plazmy wyrzucony w przestrzeń kosmiczną zmierza w kierunku Ziemi. Kiedy do nas dotrze, możemy się spodziewać zórz polarnych nawet na tych szerokościach, […]

Burze słoneczne uderzały w Ziemię na długo przed tym, jak pojawił się na niej człowiek. Pomimo wieloletnich badań im poświęconych wciąż potrafią nas zaskoczyć, o czym przekonali się niedawno naukowcy z Finlandii. Jak wynika z przeprowadzonych przez nich obserwacji, burze słoneczne mają zadziwiająco lokalny charakter. Oznacza to, że ich przebieg może się różnić nawet w […]

Wyobraź sobie, że jesteś astronautą i znajdujesz się właśnie na orbicie okołoziemskiej. Nie, nie. Nie jesteś ani w statku kosmicznym Orion, ani Crew Dragon, ani nawet na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Jesteś tylko ty, przestrzeń kosmiczna i błękitna Ziemia gdzieś daleko pod twoimi nogami. Jak się czujesz? Mimo tego, że ludzkość teoretycznie podbija przestrzeń kosmiczną […]

Astronomowie bezustannie starają się rozwikłać tajemnicę procesów powstawania planet i całych układów planetarnych. Na przestrzeni ostatnich trzech dekad udało się odkryć ponad 5000 planet pozasłonecznych. W tej grupie znajdują się zarówno planety skaliste, jak i gazowe, młode oraz stare. Część z nich jest znacznie starsza od wszystkich planet Układu Słonecznego, a inne znajdują się dopiero […]

Czasy, w których ludzie osobiście będą zwiedzać Układ Słoneczny, skacząc na pokładzie statków kosmicznych z jednej planety na drugą to wciąż jeszcze odległa przyszłość. Wystarczy tutaj zauważyć, że jak dotąd garstka śmiałków dotarła jedynie na powierzchnię Księżyca oddalonego od nas o 360 000 kilometrów. Do Marsa, w najlepszym ułożeniu jest ponad 60 milionów kilometrów, nie […]

Naszym domem na galaktycznym osiedlu jest Droga Mleczna, masywna galaktyka, której dysk ma średnicę około 100 000 lat świetlnych. W dysku tym upakowanych jest wokół centralnej supermasywnej czarnej dziury od 200 do 400 miliardów gwiazd. Nasza galaktyka należy tym samym do galaktyk masywnych. Kiedy jednak spojrzymy na nasze bezpośrednie otoczenie, zobaczymy, że wokół Drogi Mlecznej […]

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, najnowsze flagowe obserwatorium kosmiczne, zwrócił ostatnio swoje 6,5-metrowe pozłacane zwierciadło w kierunku egzoplanety WASP-80 b, która — tak się dobrze składa — z perspektywy teleskopu od czasu do czasu przechodzi na tle tarczy swojej gwiazdy macierzystej. Dzięki temu teleskopowi udało się zajrzeć głęboko w atmosferę planety i poznać jej skład chemiczny. […]

Na początku wszechświat był bardzo mały, a potem zaczął się rozszerzać. Po niemal czternastu miliardach lat proces rozszerzania się wszechświata nie tylko nadal trwa, ale także przyspiesza. Jak na razie nie jesteśmy w stanie ustalić tempa, w jakim obiekty się od siebie we wszechświecie bezustannie oddalają. Dwie główne metody pomiaru tempa ekspansji wszechświata dają zbliżone, […]

Dzięki dostępowi do zaawansowanych technologii naukowcy mogą wykrywać różnego rodzaju emisje docierające do naszej planety. Czasami daje to początek wielkim zagadkom. Jedna z takowych jest powiązana z bardzo silnym promieniowaniem kosmicznym, które dotarło niedawno w nasze okolice. Mowa o strumieniu mającym ponad 240 eksa-elektronowoltów energii, który pod tym względem ustępuje tylko jednej detekcji, dokonanej w […]

Komety są jednymi z najbardziej fascynujących obiektów pojawiających się na nocnym niebie. Wynika to z tego, że zazwyczaj ciężko jest przewidzieć, kiedy się one pojawią i kiedy — jeżeli w ogóle — do nas powrócą. Nic zatem dziwnego, że astronomowie starają się szczegółowo obserwować każdą kometę, którą uda się na niebie dostrzec. Od kilku miesięcy […]

Astronomowie mniej więcej wiedzą, jakie procesy doprowadziły do powstania planet skalistych oraz gazowych olbrzymów w Układzie Słonecznym. Odkąd jednak trzy dekady temu rozpoczęła się era odkrywania planet krążących wokół innych gwiazd, okazało się, że we wszechświecie istnieje znacznie więcej typów planet, które po prostu nie mają swoich odpowiedników w naszym układzie planetarnym. Okazało się na […]

Misja Psyche, którą kieruje NASA, ma na celu dotarcie do bogatej w metale planetoidy krążącej wokół Słońca na orbicie między Marsem a Jowiszem. Plan zakłada, że sonda kosmiczna znajdzie się u celu w sierpniu 2029 roku. Przed kilkoma dniami doszło natomiast do istotnych wydarzeń z wiązką laserową w roli głównej. Biorąc pod uwagę wysoką zawartość […]