Nasz Układ Słoneczny składający się z jednej gwiazdy, ośmiu planet, setek księżyców i milionów mniejszych obiektów wydaje się całkiem duży. To wrażenie jednak znika, gdy spojrzymy na wyższy poziom organizacji w przestrzeni kosmicznej, czyli nie na jeden układ planetarny, a na jedną galaktykę. Nasza świecąca wyspa to dysk, w którym znajduje się w zależności od […]

Znajdujący się na wysokości 600 km nad powierzchnią Ziemi Kosmiczny Teleskop Hubble’a został wyniesiony na orbitę okołoziemską w kwietniu 1990 roku. Od ponad trzydziestu lat dostarcza przełomowych zdjęć bliskiego i odległego kosmosu. Mimo tego, że od jakiegoś czasu w przestrzeni kosmicznej znajduje się już jego następca (Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba), Hubble wciąż potrafi sfotografować fascynujące […]

Misja łazika Perseverance na Czerwonej Planecie trwa od od lutego 2021 roku. Sześciokołowy pojazd zbiera różnego rodzaju informacje na temat Marsa, a ostatnio dotyczyły one pewnego wiru. Pomimo fundamentalnych różnic dzielących Ziemię i Marsa, obie planety mają też całkiem sporo podobieństw. Występowanie zjawisk z kolumną powietrza w rolach głównych okazują się jednym z takowych. Sześciokołowy […]

Wszechświat w największej skali to jedna wielka pustka kosmiczna poprzecinana delikatnymi, jasnymi włóknami, zbudowanymi z gromad galaktyk, w których znajdują się galaktyki zbudowane z setek miliardów gwiazd. Między tymi włóknami znajdują się natomiast puste przestrzenie o średnicy milionów lat świetlnych, w których panuje wieczna pustka. Astronomowie opublikowali zdjęcie sieci kosmicznej widzianej w odległych rejonach wszechświata. […]

Około dwudziestu tysięcy lat temu w przestrzeni kosmicznej doszło do potężnej eksplozji. Oto masywna gwiazda zakończyła produkcję nowych pierwiastków w swoim jądrze, wyczerpała zapasy paliwa i eksplodowało jako supernowa. Szczątki rozszarpanej w eksplozji gwiazdy zostały rozrzucone na wszystkie strony. Choć od tego czasu minęło dwadzieścia tysięcy lat, owe fragmenty gwiazdy dalej przemierzają przestrzeń kosmiczną, oddalając […]

Kilka tygodni temu kometa Nishimura, która przykuwała uwagę astronomów oraz miłośników astronomii w ostatnich miesiącach, przeszła przez peryhelium swojej orbity, czyli punkt orbity znajdujący się najbliżej Słońca. Ku zadowoleniu obserwatorów kometa nie uległa dezintegracji i rozpoczęła swoją podróż w zewnętrzne rejony Układu Słonecznego. Podczas odlotu od Słońca musiała zmierzyć się jednak z jeszcze jednym wyzwaniem. […]

Saturn jest jednym z najbardziej fascynujących obiektów w Układzie Słonecznym. Gazowy olbrzym otoczony jest rozległym układem pierścieni rozciągających się na dziesiątki tysięcy kilometrów od samej planety. Choć inne planety także posiadają własne układy pierścieni, to wszystkie one bledną przy absolutnie monstrualnych pierścieniach Saturna. Mimo tego, że obserwowane są już od kilkuset lat, naukowcy wciąż nie […]

Zdjęcia z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba, zamiast znaleźć odpowiedź na jedną z największych zagadek kosmosu, potwierdziły tylko, że w naszym rozumieniu wszechświata jest jakiś błąd. Po raz kolejny dowiedzieliśmy się bowiem, że wszechświat rozszerza się znacznie szybciej, niż powinien według naszej obowiązującej wiedzy. Wyniki badań opublikowano właśnie w periodyku Astrophysical Journal. Wyniki obserwacji prowadzonych za […]

Mieszkańcy północnej półkuli Ziemi teoretycznie są w stanie w idealnych warunkach dostrzec na ciemnym nocnym niebie gołym okiem Galaktykę Andromedy, najbliższą dużą galaktykę spiralną porównywalną do Drogi Mlecznej. Nie zmienia to jednak faktu, że mieszkańcy półkuli południowej mają ciekawsze niebo. Z antypodów można bowiem dostrzec na niebie dwie najbliższe galaktyki karłowate, które są galaktykami satelitarnymi […]

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, który dopiero od dwóch lat obserwuje przestrzeń kosmiczną, wykonał w ostatnim czasie zdjęcie, które zrobi wrażenie dosłownie na każdym astronomie, który na nie spojrzy. W otchłani przestrzeni kosmicznej, 6,5-metrowe złote zwierciadło teleskopu dostrzegło doskonale uformowany pierścień Einsteina. Co więcej, jest to najodleglejszy soczewkowany obiekt, jaki kiedykolwiek obserwowano. Zdjęcia wykonane przez Kosmiczny […]

Każdy, kto miał okazję choć raz w swoim życiu zobaczyć całkowite zaćmienie słońca, pamięta to wydarzenie do końca życia. Jest coś fascynującego i skrajnie nienaturalnego w tym, że w ciągu dnia na krótki czas robi się ciemno niczym w nocy. Można jednak mylnie pomyśleć, że zdarzenie to jest jedynie ciekawym i rzadkim spektaklem na nieboskłonie, […]

Zorza polarna rzadko kiedy jest czerwona, a nawet jeśli już takowa się pojawi, to zazwyczaj nie widać jej gołym okiem. Ostatnia aktywność naszej gwiazdy doprowadziła jednak do powstania dziury w polu magnetycznym Ziemi, co miało istotne konsekwencje. Czerwona poświata była widoczna między innymi nad Europą i Ameryką Północną. Zjawisko to było wyjątkowe, ponieważ – jak […]

Kwazary to jedne z najjaśniejszych obiektów odległego wszechświata, jakie możemy obserwować na niebie. Pierwotnie astronomowie byli przekonani, że są to tylko gwiazdy takie, jakich wiele na nocnym niebie. Sytuacja zmieniła się, gdy naukowcy sprawdzili odległość do nich i okazało się, że patrzą na obiekty znajdujące się na granicach widzialnego wszechświata. Wtedy już było wiadomo, że […]

Planetoida Bennu to stosunkowo niewielki obiekt o średnicy niespełna 500 metrów. Siedem lat temu ludzkość wysłała w jej kierunku sondę kosmiczną OSIRIS-REx. Celem sondy było dokładne zbadanie planetoidy, stworzenie mapy jej powierzchni, wylądowanie na niej, pobranie próbki gruntu, a następnie dostarczenie jej na Ziemi. Misja ta właśnie zakończyła się spektakularnym sukcesem. W niedzielne popołudnie polskiego […]

Pięć miesięcy temu w przestrzeń kosmiczną wystrzelona została sonda kosmiczna Juice, której zadaniem będzie zbadanie na początku lat trzydziestych księżyców Jowisza, a następnie wejście na orbitę wokół Ganimedesa, największego księżyca w Układzie Słonecznym. Minimalna odległość Jowisza od Ziemi to około 600 mln km, sonda pokonała w pięć miesięcy 370 mln km. Powstaje zatem pytanie o […]

Poszukiwanie życia we wszechświecie jest zadaniem niezwykle trudnym. Ludzie szukają jakichkolwiek oznak życia poza Ziemią od kilkudziesięciu lat, ale jak na razie spotykają się tylko z absolutną ciszą. Jednym z problemów w tych poszukiwaniach jest to, że tak naprawdę nie wiadomo, co może stanowić jednoznaczny sygnał dowodzący, że na powierzchni jakiejś odległej egzoplanety istnieje życie, […]

Historia początków Ziemi wciąż intryguje wielu naukowców na całym świecie. Jest to olbrzymie zagadnienie badawcze nadal niepoznane w całości. Mimo że wiemy już dosyć sporo o tym, jak powstała Ziemia i jak wyglądała w pierwszych milionach lat swojego istnienia, to co rusz odkrywamy nowe kawałki puzzli do układanki. Ziemia podobnie, jak i pozostałe planety Układu […]

Europa, lodowy księżyc Jowisza o średnicy 3122 kilometrów od dekad fascynuje już naukowców. Od lat wiemy bowiem, że pod pozornie nudną, spękaną lodową skorupą znajduje się ocean ciekłej wody zawierający dwa razy więcej wody niż wszystkie oceany na Ziemi. Podejrzewa się zatem, że wnętrze tego księżyca może sprzyjać powstawaniu życia takiego, jakie znamy z powierzchni […]

Czternastego września, późnym wieczorem z należącej do Sił Powietrznych bazy Vandenberg w Kalifornii wystartowała rakieta z tajemniczym ładunkiem. Niemal do samego startu nie było informacji o planowanym starcie, a wystrzelenie rakiety nie było relacjonowane w internecie, co w dzisiejszych czasach jest już raczej nietypową praktyką. Wszystko wskazuje na to, że wynosząc ładunek na orbitę, rakieta […]

Większość planet we wszechświecie przypomina planety znajdujące się w Układzie Słonecznym. Na przestrzeni ostatnich trzydziestu lat odkryliśmy ponad 5500 planet podobnych do Ziemi, podobnych do Marsa, Jowisza, Neptuna i wiele planet wypełniających luki między wcześniej znanymi kategoriami. To poza naszym układem planetarnym odkryliśmy pierwsze superziemie, chłodne neptuny, gorące jowisze czy wodne światy. Teraz najwyraźniej udało […]

Poznanie naszego miejsca we wszechświecie to niezwykle trudne zadanie. Aby dojść do prawdziwej odpowiedzi, musimy prześledzić tak naprawdę ewolucję całego wszechświata. Idąc wstecz, musimy poznać początki życia na Ziemi, początki samej Ziemi, początki Słońca, procesy powstawania gwiazd z materii pozostawionej przez wcześniejsze gwiazdy, procesy powstawania galaktyk, a nawet samych gromad galaktyk. Dopiero w ten sposób, […]

Patrząc na zdjęcia obiektów obserwowanych w przestrzeni kosmicznej, możemy zobaczyć, to czego z bliska żaden człowiek za naszego życia raczej nie zobaczy. Jedynym wyjątkiem tak naprawdę jest Księżyc, na którym już za kilka lat zapewne ludzie ponownie wylądują. Oglądając zatem zdjęcia powierzchni Księżyca, możemy zobaczyć coś, co kilkoro osób będzie miało faktycznie szansę zobaczyć na […]

Droga Mleczna to nasz kosmiczny dom. Płaski dysk o średnicy 100 000 lat świetlnych, w którym znajduje się kilkaset miliardów mniejszych i większych gwiazd. W centrum galaktyki znajduje się supermasywna czarna dziura o masie ponad 4 miliony razy większej od masy Słońca. Centralny region o kształcie prostopadłościanu, tzw. poprzeczki jest nieco grubszy. Problem w tym, […]

Układ Słoneczny wydaje się idealnym miejscem dla życia. W samym środku układu znajduje się Słońca, a wokół niego w mniej lub bardziej uporządkowany sposób krąży osiem planet. Choć do takiej budowy układu planetarnego jesteśmy przyzwyczajeni, to w przestrzeni kosmicznej wcale nie musi on być tym najbardziej powszechnym. Doskonałym przykładem jest fascynujący od strony dynamicznej układ […]