Mogłoby się wydawać, że w XXI wieku, w erze Kosmicznego Teleskopu Hubble’a oraz Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba niewiele już pozostało do zobaczenia w naszym bezpośrednim gwiezdnym otoczeniu. Kosmiczne obserwatorium Gaia wystrzelone w 2013 roku właśnie zaktualizowało naszą wiedzę o tym, co znajduje się w naszej części galaktyki. Według najlepszych szacunków Droga Mleczna składa się z […]

Dzięki badaniom poświęconym materii pobranej z planetoidy Bennu, co odbyło się w ramach misji OSIRIS-REx, naukowcy mogą jeszcze lepiej zrozumieć warunki, w jakich na naszej planecie rozwijało się życie. Poszukiwania takowego poza Ziemią są trudne, a sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że nauce jest znany zaledwie jeden obiekt posiadający życie. Jest nim oczywiście nasza planeta. Z […]

Noctis Labyrinthus to obszar Marsa, w obrębie którego istnieją liczne kaniony i tunele. Dzięki ostatnim materiałom, za którymi stoi Europejska Agencja Kosmiczna, możemy przekonać się, jak to miejsce wygląda w praktyce. Oczywiście chodzi o renderowane materiały, które powstały na bazie danych gromadzonych w ramach misji Mars Express. W takich okolicznościach utworzono animację ukazującą tunele rozciągające […]

1 lipca 2023 roku z Przylądka Canaveral wystartowała rakieta Falcon 9, która wyniosła na orbitę zbudowane przez Europejską Agencję Kosmiczną obserwatorium Euclid. Ten dwutonowy teleskop ma w trakcie swojej misji poszukiwać nowych informacji o ciemnej materii i ciemnej energii, które kształtują nasz wszechświat od ponad 13 miliardów lat. Teraz w końcu astronomowie otrzymali pierwsze fantastyczne […]

Rekordowo szybki obiekt zbudowany przez człowieka przemierza właśnie Układ Słoneczny. Jaki jest jego cel i z jaką prędkością porusza się w czasie tej niezwykłej podróży? Chodzi o sondę Parker Solar Probe, której głównym zadaniem jest gromadzenie informacji na temat Słońca. Rekord padł 27 września, kiedy to ten niezwykły statek kosmiczny osiągnął prędkość 635 266 kilometrów […]

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba przyjrzał się ostatnio dokładniej jednej z najciekawszych gwiazd w naszym bezpośrednim kosmicznym otoczeniu. Obserwacje pozwoliły naukowcom ustalić, na co powinni zwrócić uwagę, poszukując planet sprzyjających powstaniu i istnieniu życia. Oddalona od nas o zaledwie 40 lat świetlnych gwiazda TRAPPIST-1 to niepozorny czerwony karzeł, wokół którego krąży aż siedem planet skalistych. To […]

Duże galaktyki co do zasady wyglądają zazwyczaj podobnie. Mamy w ich wnętrzach setki miliardów gwiazd, które w sposób bardziej lub mniej uporządkowany krążą wokół centrum, w którym znajduje się supermasywna czarna dziura. Ewolucja gwiazd we wszystkich galaktykach przebiega podobnie. Mniejsze gwiazdy powoli wykorzystują swoje zapasy paliwa, zapewniając sobie długie życie, trwające nawet biliony lat, a […]

Burz magnetyczna roku 1859, gdyby tylko miała miejsce jakieś 150 lat później, mogłaby unicestwić internet. Okazuje się, że tysiące lat wcześniej nasza planeta doświadczyła zdecydowanie bardziej szalonych zjawisk. Tak przynajmniej twierdzą autorzy badań, których zwieńczeniem była publikacja zamieszczona na łamach Philosophical Transactions of the Royal Society A. Jak przekonują naukowcy, skala ówczesnych wydarzeń była naprawdę […]

Kiedy mówi się o niebezpieczeństwie dla życia na Ziemi ze strony przelatujących w pobliżu Ziemi obiektów kosmicznych, myślimy zazwyczaj o kilkukilometrowej skale, która 65 milionów lat temu uderzyła w powierzchnię Ziemi i doprowadziła do ostatecznej zagłady dinozaurów na powierzchni Ziemi. Mogłoby się wydawać, że od tego czasu jest mniej więcej spokojnie i nic dużego już […]

Ponad pół wieku minęło już od momentu kiedy pierwszy człowiek stanął na powierzchni Księżyca. Historia tego, co się wydarzyło po zakończeniu programu Apollo, dowodzi tego, że podbój przestrzeni kosmicznej jest niezwykle trudnym zadaniem. Choć ludzkość dokonała ogromnego postępu na przestrzeni ostatnich pięciu dekad, to nie tylko człowiek nie poleciał nigdzie na Marsa, do Wenus, czy […]

Niemal dwa i pół roku temu na dnie krateru Jezero na Marsie wylądował łazik Perseverance. Od tego czasu bezustannie przemierza krater, zbierając po drodze co ciekawsze próbki regolitu i skał i przede wszystkim poszukując śladów obecnego lub przeszłego życia na Marsie w skałach będących pozostałością po dawnym zbiorniku wodnym. Od czasu do czasu jednak Perseverance […]

Przejście na osiadły i oparty na rolnictwie tryb życia odegrało bardzo istotną rolę w rozwoju naszej cywilizacji. Dzięki badaniom archeologicznym prowadzonym na terenie dzisiejszej Syrii udało się ustalić jedną z przyczyn tej zmiany. Położona na północy tego kraju wioska nie jest już zamieszkała, lecz analizy zebranych tam dowodów sugerują, jakoby do zmiany stylu życia tamtejszych […]

O tym, że kosmos potrafi zaskoczyć naukowców obiektami, których istnienia nikt nawet nie przewidywał, wiemy od dawna. To, że wciąż takie obiekty dostrzegamy, jest sporym zaskoczeniem. Pulsary to rodzaj gwiazdy neutronowej powstałej w eksplozji supernowej pod koniec życia masywnej gwiazdy. Pulsar jest niewielkim obiektem o średnicy około 20 kilometrów, bardzo szybko rotującym wokół własnej osi […]

W 2009 roku astronomowie zaobserwowali na niebie nietypowe zdarzenie. W trakcie obserwacji masywnej gwiazdy wydarzyło się coś zaskakującego. Najpierw astronomowie zobaczyli, że gwiazda staję się coraz jaśniejsza. Wszystko wyglądało na to, że za chwilę eksploduje jako supernowa. Zamiast tego jednak jasność gwiazdy zaczęła spadać, aż w końcu gwiazda całkowicie zniknęła i żaden dostępny teleskop nie […]

W odległości od 30 do 50 jednostek astronomicznych od Słońca znajduje się Pas Kuipera, czyli obszar bogaty w planetoidy i inne obiekty, który rozciąga się na naprawdę dużym dystansie. W obliczu przeprowadzonych niedawno pomiarów astronomowie doszli natomiast do wniosku, iż za owym pasem może się skrywać coś jeszcze. Wstępne wnioski wskazują na istnienie drugiego pasa […]

Program załogowych lotów na Księżyc Apollo zakończył się pod koniec 1972 roku. Dane zebrane przez astronautów oraz przez instrumenty zawiezione przez nich na powierzchnię Księżyca wciąż, 50 lat po zakończeniu programu, dostarczają zaskakującej wiedzy. O tym, że bardzo powoli, ale jednak stale Księżyc robi się coraz mniejszy na ziemskim niebie, wiemy nie od dzisiaj. O […]

Od 2018 roku średnio raz do roku astronomowie obserwują krótkie i niezwykle jasne rozbłyski promieniowania pochodzące z odległego wszechświata. Choć nikt się tego nie spodziewał, to w tym roku zaobserwowano najjaśniejszy rozbłysk tego typu. Kosmiczny Teleskop Hubble’a właśnie rzucił zupełnie nowe światło na te tajemnicze rozbłyski. Jasne, szybkie, błękitne zjawiska przejściowe w zakresie optycznym (LFBOT, […]

Po tym jak Pluton został wyrzucony ze spisu planet Układu Słonecznego, miano najmniejszej planety przejął po nim Merkury. Paradoksalnie, wcześniej najmniejszą planetą była ta ostatnia, znajdująca się 5 miliardów kilometrów od Słońca, a teraz jest to pierwsza planeta od Słońca znajdująca się niemal sto razy bliżej, zaledwie 58 mln km. Co więcej, wszystko wskazuje na […]

Göbekli Tepe dostarcza równie dużo informacji, co tajemnic. Z jednej strony stanowi bowiem źródło danych na temat zmian, jakich doświadczyła tysiące lat temu ludzkość, a z drugiej wciąż serwuje kolejne zagadki. Ostatnio w tym miejscu znaleziono nieznane dotychczas artefakty. Wspomniane stanowisko archeologiczne znajduje się na terenie południowo-wschodniej Turcji i jest czymś w rodzaju sanktuarium. Wśród […]

Choć wszystkie planety Układu Słonecznego krążą wokół gwiazdy centralnej, to nie jest to jedyna możliwość. Zwykle poszukując planet pozasłonecznych, naukowcy skupiają się na szukaniu ich na orbitach wokół gwiazd. Jak jednak wskazują badacze, w samej tylko Drodze Mlecznej może istnieć jeszcze kilkaset miliardów planet, które nie mają swojej gwiazdy macierzystej i w samotności przemierzają pustkę […]

Kiedy patrzymy w rozgwieżdżone nocne niebo, widzimy dwa rodzaje obiektów: poruszające się z własnymi prędkościami Księżyc i planety należące do naszego układu planetarnego oraz nieruchome gwiazdy ułożone od zawsze w te same gwiazdozbiory. Oczywiście gwiazdy przesuwają się po nieboskłonie wskutek ruchu obrotowego Ziemi, ale można odnieść wrażenie, że nigdy nie przesuwają się względem siebie. To […]

Być może podpalenie świeczki na Ziemi nie należy do wydarzeń, o jakich będą trąbiły media na całym świecie, ale już powtórzenie tego wyczynu w przestrzeni kosmicznej zasługuje na nieco więcej uwagi. Dokonali tego przedstawiciele załogi Chińskiej Stacji Kosmicznej. A wszystko to w czasie transmisji na żywo, pokazującej sytuację panującą na pokładzie Tiangong. Trafiła ona na […]

Astronomowie od kilku lat intensywnie alarmują, że umieszczane na orbicie okołoziemskiej satelity mające dostarczać internet szerokopasmowy w dowolne miejsce na powierzchni Ziemi rujnują im obserwacje odległego kosmosu prowadzone za pomocą największych teleskopów naziemnych. Okazuje się jednak, że największym problemem wcale nie są satelity budowanej przez Elona Muska megakonstelacji Starlink. Starlinkom można zarzucić przede wszystkim to, […]

Naukowcy powiązani z CERN, czyli Europejską Organizacją Badań Jądrowych, przeprowadzili eksperyment ATLAS, w ramach którego próbowali zmierzyć splątanie kwantowe górnych kwarków. Efekty ich wysiłków okazały się naprawdę imponujące.  Zaprezentowane przed kilkoma dniami wyniki badań dotyczą podstawowego budulca materii znanego jako kwark górny. Cząstka ta wchodzi w skład protonu i neutronu, a o jej istnieniu mówiono […]