Na pierwszy rzut oka nie wiadomo, co tak naprawdę widać na najnowszym zdjęciu opublikowanym przez zespół Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Mamy w kadrze jedynie wielobarwny strumień materii, którego źródło nie wyróżnia się jakoś szczególnie na zdjęciu. Tak właśnie wygląda zdjęcie obiektu Herbiga-Haro skatalogowanego pod numerem HH797. Co do zasady obiekty Herbig-Haro to niewielkie aktywne obszary […]

Kiedy astronomowie odkrywali pierwsze planety pozasłoneczne, niemal każda z nich natychmiast trafiała na pierwsze okładki gazet i czasopism. Kiedy jednak egzoplanety zaczęły się pojawiać coraz częściej, stały się one czymś powszechnym. Na przestrzeni trzech dekad naukowcy odkryli i potwierdzili istnienie ponad 5500 planet słonecznych, a dziesięć tysięcy kolejnych wciąż czeka na potwierdzenie. To, czego jednak […]

Piramidy mogą kojarzyć się przede wszystkim z Egiptem, ale dzięki wysiłkom archeologów wiemy, że tego typu budowle stawiano w różnych częściach świata. Na przykład w Ameryce Południowej z takich obiektów słynie stanowisko Pachacámac. Położone niedaleko stolicy Peru, jest ono kojarzone nie tylko z piramidami, ale również placami czy cmentarzami. Niedawno prowadzone tam wykopaliska doprowadziły do […]

Badania dotyczące minionych epok geologicznych i zachodzących podczas nich różnych wydarzeń globalnych są niezwykle cenne, aby zrozumieć to, co się obecnie dzieje z naszą planetą. Obserwowany rozrost stref anoksycznych w oceanach może mieć istotny wpływ na równowagę biologiczną nie tylko w morzach, ale również na lądach. Mówią nam o tym osady mułowców sprzed ponad 200 […]

W maju 2020 roku w algierskiej części Sahary znaleziono nietypowy meteoryt. Bo choć każdy taki pozaziemski gość wzbudza zainteresowanie, to ten był szczególny za sprawą jego pochodzenia. Ze względu na miejsce lądowania obiekt ten nazwano EC 002. Gdy naukowcy bliżej mu się przyjrzeli, zrozumieli, że mają do czynienia z czymś naprawdę nietypowym. Jak wyjaśniają, nigdy […]

Kilka dni temu na Sumatrze przyszedł na świat jeden z najrzadszych ssaków na Ziemi. To już drugi urodzony nosorożec sumatrzański w tym roku, co jest dobrą wiadomością dla gatunku, który obecnie liczy mniej niż 50 zwierząt. Samica o imieniu Delilah urodziła 25-kilogramowego samca w sanktuarium dla nosorożców sumatrzańskich w Parku Narodowym Way Kambas w prowincji […]

Od 2000, kiedy to pierwsza załoga dotarła na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej roku, nie było ani jednego dnia, w którym w przestrzeni kosmicznej nie byłoby żadnego człowieka. Wychodzi zatem na to, że od 23 lat każdego dnia z pokładu stacji kosmicznej ktoś przez okno spogląda na krzywiznę Ziemi oraz na delikatną poświatę ziemskiej atmosfery wyraźnie […]

Poszukiwacze zórz polarnych nie będą dzisiaj spali spokojnie. W środę wieczorem na powierzchni Słońca doszło do silnego rozbłysku klasy M9.8. Temu rozbłyskowi towarzyszył koronalny wyrzut masy. Tak się jednak składa, że ów obłok plazmy wyrzucony w przestrzeń kosmiczną zmierza w kierunku Ziemi. Kiedy do nas dotrze, możemy się spodziewać zórz polarnych nawet na tych szerokościach, […]

Niedawno pisaliśmy o zagadce związanej z mumifikowanymi pawianami, ale okazuje się, że przeprowadzone w tej sprawie badania mogą zataczać znacznie szersze kręgi. Chodzi między innymi o lokalizację pewnego egipskiego portu. Jak w ogóle wspomniana historia pawianów wiąże się z lokalizacją tajemniczego portu? Wystarczy przeanalizować miejsca zamieszkiwane przez te zwierzęta. Występują one wzdłuż afrykańskiego równika oraz […]

Naukowcy zajmujący się analizą malowideł naskalnych niekiedy natrafiają na prawdziwe perełki, które następnie przez długie miesiące poddają wnikliwej analizie. Maciej Grzelczyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego podjął się nie lada wyzwania, aby dowiedzieć się, co oznaczają rysunki z tanzańskiej jamy, gdzie przed kilkuset laty wymalowano wizerunki postaci podobnych z ludzi, choć z bardzo nietypowymi głowami. W 2018 […]

Burze słoneczne uderzały w Ziemię na długo przed tym, jak pojawił się na niej człowiek. Pomimo wieloletnich badań im poświęconych wciąż potrafią nas zaskoczyć, o czym przekonali się niedawno naukowcy z Finlandii. Jak wynika z przeprowadzonych przez nich obserwacji, burze słoneczne mają zadziwiająco lokalny charakter. Oznacza to, że ich przebieg może się różnić nawet w […]

Międzynarodowy zespół naukowcy odkrył nowe pole kominów hydrotermalnych u wybrzeży archipelagu Galapagos. Spekulowano o nim od około 20 lat, ale jego lokalizacja pozostawała nieznana. I tak by było nadal, gdyby nie pomocne skorupiaki, które zaprowadziły nas prosto do celu. Naukowcy z ekspedycji Schmidt Ocean Institute odkryli na zachód od archipelagu Galapagos na Oceanie Spokojnym nowe […]

Wyobraź sobie, że jesteś astronautą i znajdujesz się właśnie na orbicie okołoziemskiej. Nie, nie. Nie jesteś ani w statku kosmicznym Orion, ani Crew Dragon, ani nawet na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Jesteś tylko ty, przestrzeń kosmiczna i błękitna Ziemia gdzieś daleko pod twoimi nogami. Jak się czujesz? Mimo tego, że ludzkość teoretycznie podbija przestrzeń kosmiczną […]

Astronomowie bezustannie starają się rozwikłać tajemnicę procesów powstawania planet i całych układów planetarnych. Na przestrzeni ostatnich trzech dekad udało się odkryć ponad 5000 planet pozasłonecznych. W tej grupie znajdują się zarówno planety skaliste, jak i gazowe, młode oraz stare. Część z nich jest znacznie starsza od wszystkich planet Układu Słonecznego, a inne znajdują się dopiero […]

To, co teraz mogłoby być stosunkowo szybko wyjaśnione, dawniej dawało pewnym osobom wielkie możliwości. Na przykład na wschodzie Finlandii znajduje się jaskinia, w której rzekomo można było komunikować się z przedstawicielami zaświatów. Miejsce to, znane jako Pirunkirkko, leży na terenie parku narodowego Koli. Rzeczona jaskinia ma około 34 metrów długości, a przed wiekami gromadzili się […]

Sahara jest największą pustynią świata. Wbrew pozorom nie jest to jednak jednolite morze piasku, ale bardzo zróżnicowana kraina pod względem krajobrazu. Chociażby na pograniczu Libii i Egiptu możemy spotkać się z nietypowym żółtym szkłem, które powszechnie występuje w piaszczystym podłożu. Jego geneza przez wiele lat była nieznana. Ostatnie odkrycie rzuca nowe światło na zagadkowy materiał […]

Zdaniem historyków do narodzin rolnictwa doszło na Bliskim Wschodzie i wydarzyło się to około 12 tysięcy lat temu. Wcześniej ludzie prowadzili natomiast łowiecko-zbieracki tryb życia, choć podział ról płciowych w ówczesnych społecznościach od dawna jest przedmiotem zagorzałych dyskusji. A jak było naprawdę? Oczywiście trudno jest udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, szczególnie mając na uwadze […]

Po raz pierwszy w historii udało się uchwycić na nagraniu, jak delfiny u wybrzeży Australii Zachodniej kradną przynętę na kraby ze specjalnie przygotowanych do tego koszów. Takiego sprytu po tych wyjątkowo inteligentnych zwierzętach chyba mało kto się spodziewał. Kamery umieszczone w wodach przybrzeżnych Australii Zachodniej uchwyciły niezwykłe, ale nie takie rzadkie zjawisko. Nie od wczoraj […]

Kiedy włączasz dowolne urządzenie elektryczne, choć nie widać tego gołym okiem, to w znajdującym się w nim obwodzie elektrycznym rozpoczyna się w nim przepływ strumienia naładowanych cząstek. Czy jednak zawsze owe naładowane cząstki płyną w ten sam sposób? Okazuje się, że w niektórych materiałach sytuacja jest dużo bardziej skomplikowana. Najnowsze odkrycie dotyczy dość egzotycznych materiałów, […]

Czasy, w których ludzie osobiście będą zwiedzać Układ Słoneczny, skacząc na pokładzie statków kosmicznych z jednej planety na drugą to wciąż jeszcze odległa przyszłość. Wystarczy tutaj zauważyć, że jak dotąd garstka śmiałków dotarła jedynie na powierzchnię Księżyca oddalonego od nas o 360 000 kilometrów. Do Marsa, w najlepszym ułożeniu jest ponad 60 milionów kilometrów, nie […]

Dzięki wysiłkom archeologów powiązanych z Instituto Nacional de Antropología e Historia udało się zlokalizować dziesięć grobowców, których datowanie sięga okresu sprzed 3000 lat. Szczególną uwagę zwraca ich nietypowy kształt. Mówimy bowiem o pochówkach przypominających ścięte stożki. Znalezisko miało miejsce w Chapultepec, gigantycznym parku mającym powierzchnię wynoszącą niemal 700 hektarów. Ten niezwykły las znajduje się w […]

Badacze z British Antarctic Survey przekazali najnowsze doniesienia z Antarktyki. Największa góra lodowa na świecie po 30 latach bycia przytwierdzoną do dna morskiego oderwała się od podłoża i zaczęła szybko dryfować w stronę Oceanu Południowego. Prądy oceaniczne mogą przemieścić ten gigantyczny fragment lądu w stronę wyspy Georgii Południowej. Mowa dokładnie o górze lodowej o nazwie […]

Archeolodzy działający w Iraku natrafili na ślady związane z miastem Dżalula. Nie chodzi jednak o współczesną osadę o tej samej nazwie, lecz pochodzącą z czasów starożytnych i będącą miejscem bitwy, w której wzięły udział dziesiątki tysięcy żołnierzy. Po jednej stronie stanęły wtedy siły imperium Sasanidów, czyli perskiej dynastii rządzącej terenami dzisiejszego Iranu w latach 224–651. […]

Naszym domem na galaktycznym osiedlu jest Droga Mleczna, masywna galaktyka, której dysk ma średnicę około 100 000 lat świetlnych. W dysku tym upakowanych jest wokół centralnej supermasywnej czarnej dziury od 200 do 400 miliardów gwiazd. Nasza galaktyka należy tym samym do galaktyk masywnych. Kiedy jednak spojrzymy na nasze bezpośrednie otoczenie, zobaczymy, że wokół Drogi Mlecznej […]