30 milionów lat temu w Ameryce Północnej pojawiła się tajemnicza istota podobna do lemura i prawdopodobnie zajmująca niszę ekologiczną typową dla współczesnego szopa pracza. To Ekgmowechashala, “przedludzki” gatunek naczelnego, który wyłonił się niespodziewanie, długo po wymarciu rodzimych małp i znacznie przed napływem ludzi. Wreszcie jesteśmy coraz bliżej odkrycia jego tajemnic. Naukowcy byli świadomi istnienia gatunku […]

Gdybyśmy mieli się doszukiwać zalet postaci takich jak Czyngis-chan, to okazuje się, że najlepiej byłoby zwrócić uwagę na korzystny wpływ ich działań na kondycję klimatyczną naszej planety. Niestety, źródło tych oddziaływań było wybitnie krwawe. Słynny mongolski władca zasłynął bowiem z bardzo brutalnych rządów, które upłynęły pod znakiem ciągłych podbojów. Pokłosiem jego działań było przecież dotarcie […]

Role płciowe w społeczeństwie to w ostatnim czasie bardzo gorący temat. Mogłoby się wydawać, że w XXI wieku podział na funkcje wykonywane ze względu na płeć jest mniej widoczny niż kiedykolwiek, ale ustalenia archeologów pokazują, że niekoniecznie. Obiektem ich zainteresowania był pewien kamień nagrobny znaleziony w południowo-zachodniej Hiszpanii. Obiekt ten wywodzi się z epoki brązu […]

Z doktorem habilitowanym – Piotrem Szrekiem profesorem instytutu, paleontologiem, zastępcą dyrektora ds. badań i rozwoju, sekretarzem naukowym Państwowego Instytutu Geologicznego o wyjściu kręgowców na ląd rozmawia – Łukasz Czarnecki Panie Profesorze, tytuł, pod którym ukazuje się nasza rozmowa, jest półżartobliwy, ale będziemy rozmawiać o sprawach poważnych z punktu widzenia nie tylko polskiej, ale i światowej […]

Naukowcy z Uniwersytetu Arizony dostarczyli zadziwiających informacji. Jak wynika z przedstawionych przez nich dowodów, Chińczycy mogli niedawno umieścić na niewidocznej stronie Księżyca nieznany obiekt. Jego twarde lądowanie na powierzchni naszego naturalnego satelity doprowadziło do powstania podwójnego krateru. Zagadkowy obiekt mógł być powiązany z wystrzeleniem rakiety Long March 3C. Tej użyto w 2014 roku, gdy realizowana […]

Krzemienny grot włóczni bez żadnych śladów użytkowania – na takie znalezisko natrafiła mieszkanka Lubelszczyzny na początku listopada. Odkryciem od razu zajęli się eksperci z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Z czym dokładnie mamy do czynienia? Lubelszczyzna jest bogata w liczne znaleziska archeologiczne – zarówno takie pochodzące z epok nowożytnych, jak również sięgające swoim wiekiem aż do […]

Prawdziwość wydarzeń opisywanych w Biblii jest obiektem zaciekłych sporów, ale na szczęście świat nauki dysponuje narzędziami, które pozwalają oddzielić prawdę od fikcji. Jednym z takowych są instrumenty wykorzystywane w celu datowania metodą radiowęglową.  Zastosowano ją w odniesieniu do artefaktów znalezionych na terenie ruin miasta Gezer. Ta kananejska osada znajduje się w centralnym Izraelu i była […]

Kiedy wyobrażamy sobie jajo dinozaura, najczęściej mamy na myśli ogromną, owalną, wapienną strukturę, w której znajduje się mały gad czekający na wyklucie. Najnowsze znalezisko z Chin w większości potwierdza nasze przypuszczenia, ale pod pewnymi względami wywraca też naukowe myślenie do góry nogami. Naukowcy z Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii Chińskiej Akademii Nauk opublikowali w National […]

O tym, jak przedstawiciele naszego gatunku znaleźli się na Starym Kontynencie od dawna trwały debaty. Dzięki ostatnim badaniom poznaliśmy przełomowe fakty na temat migracji, jaki miały miejsce dziesiątki tysięcy lat temu. Autorzy tych rewelacji zaprezentowali swoje ustalenia na łamach Nature Ecology & Evolution. Łącznie pod uwagę wzięli oni dwa fragmenty czaszek, których datowanie wskazuje na […]

Blisko 90-kilogramowy pyton birmański walczył z pięcioma mężczyznami zanim został schwytany na Florydzie. Jest drugim najcięższym wężem, jaki kiedykolwiek złowiono w tym stanie. Pyton birmański (Python molurus bivittatus) to jeden z dwóch podgatunków pytona tygrysiego, przez cześć przyrodników podnoszony do rangi odrębnego gatunku. Naturalnie występuje w Mjanmie, Tajlandii, Laosie, Kambodży, Wietnamie i południowych Chinach, ale […]

Masywne gwiazdy kończą swoje życie w eksplozji supernowej. Po takiej eksplozji po samej gwieździe pozostaje jedynie albo czarna dziura, albo gwiazda neutronowa. W tym drugim przypadku mamy do czynienia z obiektem o rozmiarach rzędu niespełna dwudziestu kilometrów i masie Słońca (dla porównania Słońce ma średnicę 1,4 mln km). Okazuje się jednak, że choć jest to […]

Bardzo często mówi się o tym, że człowiek poszukuje życia w odległej przestrzeni kosmicznej, choć nie poznał jeszcze wszystkich form życia na powierzchni Ziemi. Analogicznie chcemy badać powierzchnię planet pozasłonecznych krążących wokół innych gwiazd na niebie, a wciąż nie zbadaliśmy dna mórz i oceanów na powierzchni planety. Chyba najlepszym dowodem na to, że takie twierdzenia […]

Przejście na osiadły tryb życia, w którym podstawę przetrwania stanowiła hodowla zwierząt i uprawa roślin, miało miejsce stosunkowo niedawno. Wcześniej nasi przodkowie prowadzili natomiast łowiecko-zbieracki tryb życia i musieli korzystać z różnego rodzaju broni, która pomagała im w polowaniach.  Archeolodzy działający na terenie Belgii próbowali zbadać kwestię wykorzystywania tego oręża. Areną ich działań było stanowisko […]

Odkryto sześć nowych gatunków chrząszczy żyjących w Ameryce Południowej. Jeden z nich posiada nietypowy kształt męskiego organu rozrodczego – przypomina on otwieracz do butelek. Odkrywcy postanowili nadać nazwę tym stawonogom pochodzącą od znanej marki browarniczej w Danii. Naukowcy z Uniwersytetu w Kopenhadze odkryli sześć nowych gatunków chrząszczy należących do rodzaju Loncovilius, o czym napisali artykuł […]

Informowaliśmy kiedyś o zagadkowym szumie nawiedzającym różne części świata. Słyszeć miała go tylko niewielka część społeczeństwa, a ci wybrańcy (bądź pechowcy, w zależności od perspektywy) skarżyli się między innymi na problemy ze snem. Okazuje się, iż niedawno to zadziwiające zjawisko wystąpiło w kolejnym kraju. Tak przynajmniej wynika z relacji spływających z północnoirlandzkiego Omagh. Około 20-tysięczne […]

Dwieście lat świetlnych od Ziemi znajduje się gwiazda nieco chłodniejsza i nieco mniejsza od Słońca. Astronomowie wykorzystali właśnie Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba do zajrzenia głęboko w atmosferę krążącej wokół niej planety. To, co tam odkryli, wprawiło część środowiska naukowego w osłupienie. Międzynarodowy zespół astronomów kierowany przez naukowców z KU Leuven w Holandii w trakcie swojego […]

Spoglądając w odległą przestrzeń kosmiczną, jesteśmy w stanie dostrzec fragmenty wielkoskalowej struktury wszechświata. O ile w naszym bezpośrednim otoczeniu jesteśmy w stanie dostrzec pojedyncze struktury tworzące naszą galaktykę oraz pojedyncze galaktyki, to w odległym wszechświecie możemy z daleka obserwować całe gromady galaktyk. Astronomowie właśnie poinformowali o odkryciu takiej gigantycznej struktury w odległym wszechświecie. Nowe odkrycie […]

Chińczycy mają Terakotową Armię, a Majowie – wężową. Tak przynajmniej można byłoby wywnioskować na podstawie znalezionego na południu Meksyku wizerunku pewnego wojownika. Wyrzeźbiona w kamieniu podobizna żołnierza znajdowała się w ruinach słynnego Chichén Itzá. To majańskie miasto, jedno z najważniejszych na tym obszarze w czasach prekolumbijskich, stanowi istotne źródło informacji na temat Majów. Niedawno pisaliśmy […]

Chłodniejsza pora roku w Polsce charakteryzuje się większym niż zazwyczaj występowaniem smogu w miastach. Jakość powietrza, co prawda, polepsza się już nad Wisłą, ale niestety są na świecie kraje, w których sytuacja staje się coraz bardziej krytyczna. Na ten temat mogą coś powiedzieć mieszkańcy Indii. Delhi jest stolicą Indii, która w okresie od października do […]

Archeolodzy z Norwegii odnaleźli miejsce pochówku sprzed kilku tysięcy lat. Poza informacjami na temat ówczesnych zwyczajów pogrzebowych, taki obiekt dostarcza też zaskakująco wielu faktów dotyczących rozwoju rolnictwa w tej części Europy. Sprawą zajęli się przedstawiciele Uniwersytetu w Bergen. To właśnie oni stali za badaniami poświęconymi grobowcowi liczącemu około 4000 lat. Został on znaleziony w norweskim […]

Naukowcy po raz pierwszy uchwycili na nagraniu wideo jak prakolczatka nazwana na cześć sir Davida Attenborougha składa jaja. To zaskakująca obserwacja, bo do tej pory myśleliśmy, że zwierzę to wymarło. Ekspedycja do Indonezji prowadzona przez uczonych z University of Oxford okazała się bardzo owocna, bo udało się nagrać cztery kilkusekundowe klipy przedstawiające prakolczatkę górską. Te […]

Najbliższe miesiące będą stanowiły prawdziwą ucztę dla miłośników obserwacji astronomicznych realizowanych za dnia, a nie w nocy. Słońce, jedyna gwiazda, którą możemy obserwować jako tarczę, a nie jako pojedynczy punkt świetlny na niebie, zbliża się bowiem do maksimum swojej aktywności w jedenastoletnim cyklu aktywności słonecznej. Najnowsze nagrania powierzchni Słońca wyraźnie pokazują, że obiekt, który rozświetla […]

Najwyższym i zarazem najbardziej aktywnym wulkanem Eurazji jest wulkan Kluczewska Sopka. Dwa tygodnie temu, 1 listopada doszło do gwałtownej erupcji, która pozostawiła sobie wyraźny i zaskakująco długi ślad widoczny na zdjęciach wykonanych przez satelity znajdujące się na orbicie okołoziemskiej. Najnowsze zdjęcia wykonane przez satelity obserwujące Ziemię wskazują, że od wierzchołka Kluczewskiej Sopki rozciąga się długa […]

Ostatnie badania poświęcone temu, co dzieje się w centrum naszej galaktyki, wykazały, że rozchodzi się stamtąd pewien intrygujący sygnał. Jego pulsowanie przywodzi na myśl pracę serca. Jak na razie ustalenia naukowców zajmujących się tą sprawą mają formę preprintu i są dostępne w bazie danych serwisu arXiv. Przedstawiciele Universidad Nacional Autónoma de México obrali sobie za […]