O zakwitach glonów ostatnimi laty słyszymy coraz częściej. Dochodzi do nich nie tylko na polskim wybrzeżu Morza Bałtyckiego, ale także w innych akwenach na świecie. Wiosną 2020 roku wody Pacyfiku u wybrzeży południowej Kalifornii zmieniły kolor na intensywny czerwony. Co było przyczyną tego zjawiska? Świat nauki wyróżnia takie zjawisko jak „szkodliwe zakwity glonów” (harmful algal […]

Od kilku dekad dzięki rozwojowi teleskopów kosmicznych człowiek zagląda w najdalsze możliwe zakątki wszechświata. Teleskopy Hubble’a i Jamesa Webba sięgają swoimi zwierciadłami aż do początków wszechświata, dzięki nim dostrzegamy galaktyki takimi, jakie były mniej niż miliard lat po Wielkim Wybuchu. Skoro jesteśmy w stanie sięgnąć tak daleko, czy to w ogóle możliwe, że nie widzimy […]

Pod względem poznawania tajników starożytnego Egiptu bez wątpienia najwięcej wiemy z perspektywy wizualnej. Innymi słowy, większość informacji na temat tego, jak funkcjonowało ówczesne społeczeństwo dotyczy tego, jak coś wyglądało. A co możemy powiedzieć na temat zapachów? Z takiego właśnie założenia wyszli archeolodzy odpowiedzialni za badania, których kulisy zaprezentowano niedawno w Scientific Reports. Celem ich działań […]

Żółwie przechowują w swoich karapaksach historię testów jądrowych. Naukowcy wykazali, że ślady uranu utrzymują się w nich nawet dziesiątki lat, co pokazuje, jak silny wpływ na środowisko wywarły te próby. Wyobraź sobie scenariusz, w którym narracje minionych epok zostały wyryte w naszych ciałach i są widoczne dla wszystkich. To rzeczywistość dla żółwi i żółwi morskich […]

Radioaktywna woda z uszkodzonej dwanaście lat temu elektrowni jądrowej w Fukushimie właśnie trafiła do Pacyfiku, przy wtórze oburzenia ze strony sąsiadujących z Japonią krajów. Od dawna było wiadomo, że prędzej czy później do tego dojdzie. W czwartek oficjalnie już rozpoczął się zaplanowany na dziesiątki lat proces wypuszczania skażonej wody z uszkodzonych reaktorów elektrowni Fukushima Daiichi […]

W czasie wykopalisk prowadzonych na terenie Parku Narodowego Palenque ich uczestnicy natrafili na wyjątkowe znalezisko. Chodzi o kolczyk wykonany z ludzkiej kości. Taką nietypową biżuterię umieszczano dawniej na … nosie. Kto nosił takie ozdoby niemal 1500 lat temu? Być może stała za tym jedna z ówczesnych alternatywek, choć trzeba przyznać, że twórca takiego kolczyka miał […]

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba jeszcze się na dobrze nie rozpędził z obserwacjami głębokiego kosmosu, a w NASA w najlepsze już trwa budowa kolejnego przełomowego instrumentu obserwacyjnego. Kosmiczny Teleskop Nancy Grace Roman — jeżeli wszystko pójdzie dobrze — trafi w przestrzeń kosmiczną już w 2027 roku. Do tego czasu jednak inżynierowie i konstruktorzy będą mieli mnóstwo […]

Naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego odkryli nowy gatunek motyla, który występuje wyłącznie w peruwiańskich Andach. Został on nazwany Catasticta copernicus, co stanowi hołd dla Mikołaja Kopernika, w 550. rocznicę jego urodzin. Na świecie żyje ok. 150-170 tysięcy gatunków motyli dziennych i nocnych (ciem) – są one najliczniejszą grupą owadów po chrząszczach. Catasticta to rodzaj motyli z […]

Ośmioletni chłopiec bawiący się w piaskownicy w Bremie odkrył 1800-letni skarb. Niezwykle rzadki denar to moneta pamiętająca czasy Cesarstwa Rzymskiego. Młody Bjarne natknął się na mały srebrny krążek w szkolnej piaskownicy w sierpniu ubiegłego roku. Nie wiedział, co to było, ale było “okrągłe i błyszczące”, więc zrobił to, co zrobiłby każdy w jego wieku – […]

Podczas badań archeologicznych w Ogrodzie Botanicznym UMCS natrafiono na ślady cmentarzyska z okresu średniowiecza. Znalezisko okazuje się mieć istotne znaczenie dla początków miejskich Lublina. Teren Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie jest bardziej wyjątkowy, niż na początku może nam się zdawać. Znajduje się tutaj Reduta Tadeusza Kościuszki, która jest jedynym zachowanym dla dzisiaj przykładem […]

Jowisz jest największą planetą Układu Słonecznego. Jego masa, a tym samym oddziaływanie grawitacyjne sprawia, że jest on w stanie sprawować swoistą władzę nad wszelkimi małymi ciałami Układu Słonecznego. Przylatujące z zewnętrznych rejonów Układu Słonecznego komety i planetoidy zazwyczaj odczuwają jego wpływ grawitacyjny. Czasami w niego trafiają, czasami są przez niego przyspieszane na tyle, że całkowicie […]

Zazwyczaj dominuje przekonanie, że nasi przodkowie wywodzący się z epoki kamienia byli bardzo nieokrzesani, by nie powiedzieć, że wręcz wysoce prymitywni. Znalezisko dokonane w Afryce pokazuje, że wcale nie musiało tak być. Epoka kamienia była bardzo długa, ponieważ za moment jej rozpoczęcia uznaje się początek wykorzystywania kamiennych narzędzi przez człowieka. Etap ten sięga około 2,6 […]

Do tej pory archeolodzy zajmujący się sekwencjonowaniem DNA z okresu starożytności nie brali pod uwagę innych próbek jak ludzkie kości, czy szczątki roślin i zwierząt. Duńscy naukowcy dokonali niesamowitego przełomu w metodyce badań, wyodrębniając DNA z… cegły. Jak to możliwe? Okazuje się, że wcale do tego wyczynu nie trzeba było cudów. Duńscy naukowcy współpracujący z […]

Jezioro Huron nie bez powodu jest miejscem narodzin wielu legend oraz… licznych katastrof. Tym razem działający w jego wodach nurkowie zidentyfikowali fragment myśliwca pochodzącego z czasów drugiej wojny światowej. Jak się okazało, znaleziony element to silnik związany z jednostką, którą poruszał się 22-letni podporucznik Frank Moody. Był on jednym z tzw. lotników z Tuskegee. Za […]

Trójkąt Bermudzki to miejsce przez lata owiane tajemnicą. Zwolennicy zjawisk paranormalnych twierdzili, że zaginięć samolotów i statków, do których tu dochodziło, nie daje się jednoznacznie wyjaśnić. Ale czy na pewno? Z pomocą przychodzą pewne osobliwe glony. Trójkąt Bermudzki, czyli obszar Atlantyku w kształcie trójkąta rozciągający się między Florydą, Bermudami i Portoryko, w którym w przeszłości […]

Astronomowie z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley odkryli w tym roku eksplozję supernowej w znajdującej się stosunkowo niedaleko od nas Galaktyce Wiatraczek. To wyjątkowe odkrycie, bowiem jest to najbliższa eksplozja tego typu od niemal dekady. Galaktyka Wiatraczek, znana także pod numerem 101, to galaktyka spiralna odległa od nas o 21 milionów lat świetlnych. To jedna z […]

W grudniu 2021 roku astronomowie zarejestrowali na niebie niezwykle długi i jasny rozbłysk promieniowania gamma. Jego wyjaśnienie przez kolejne dwa lata, aż do teraz było niezwykle trudne. Wszystko jednak wskazuje, że w końcu udało się zrozumieć, w jakim procesie został on wyemitowany. W 2022 roku astronomowie z Uniwersytetu Northwestern wykazali na bazie obserwacji, że długie […]

Badacze powiązani z INAH (Instituto Nacional de Antropología e Historia) prowadzili poszukiwania na terenie słynnej azteckiej świątyni znanej jako Templo Mayor. Udało im się tam odnaleźć rzadko spotykane obiekty. O co dokładnie chodzi? O figurki noszące antropomorficzne cechy. Ich twarze przypominają więc ludzkie, podczas gdy korpusy zostały potraktowane nieco po macoszemu. Innymi słowy, twórcy tych […]

Poza biegunem północnym i południowym niekiedy wyróżnia się jeszcze trzeci biegun na naszej planecie, ale nie jest on związany z konkretnym ułożeniem południków i równoleżników. Mowa o Wyżynie Tybetańskiej. Jest to region wysokogórski o tak olbrzymiej powierzchni, że wywiera wpływ na klimat niemal na całej Ziemi. Wyżyna Tybetańska jest najwyższą i największą wyżyną na świecie. […]

Możliwości współczesnej technologii są naprawdę imponujące, również w kontekście odtwarzania wyglądu ludzi sprzed wielu wieków. Ostatnio mogli się o tym przekonać naukowcy zajmujący się przypadkiem pewnego średniowiecznego mężczyzny. Najprawdopodobniej cierpiał on na karłowatość, ponieważ w momencie śmierci, która nastąpiła, gdy człowiek ten miał od 30 do 45 lat, jego wzrost był zdecydowanie poniżej przeciętnej. Miał […]

Orbita okołoziemska jest ogromna. Znajdzie się tam miejsce dla wszystkich stacji kosmicznych, satelitów, sond obserwacyjnych i ludzi. Tak przynajmniej wydawało nam się przez pierwszych kilkadziesiąt lat eksploracji kosmosu. Nikt się za bardzo nie przejmował tym, co się stanie gdy wynoszone tam satelity, czy segmenty rakiet spełnią już swoje zadanie i pozostaną na orbicie. Założenie było […]

Można by pomyśleć, że o tlenie człowiek wie wszystko. Jakby nie patrzeć, nasze życie zależy od obecności tlenu — zarówno w powietrzu, jak i w wodzie. Okazuje się jednak, że nie tylko nie wiemy o nim wszystkiego, to w ogóle mamy problem z naszą wiedzą o pierwiastkach. W najnowszym artykule naukowym opublikowanym na łamach periodyku […]

W połowie ubiegłego stulecia naukowcy działający na terenie jaskini Szanidar odnaleźli dziewięć neandertalskich szkieletów. Ich uwagę zwrócił pewien bardzo istotny szczegół. Wydarzenia te rozegrały się w północnym Iraku, w regionie zamieszkiwanym obecnie przez Kurdów. Wspomniane pochówki były przeznaczone dla neandertalczyków, których pochowano na miejscu łącznie w liczbie dziewięciu. Rozmieszczenie grobów przywodziło na myśl coś w […]

Kto by pomyślał, że podczas zwykłej modernizacji sieci kanalizacyjnej niedaleko oczyszczalni ścieków dojdzie do największego paleontologicznego odkrycia na terenie Nowej Zelandii. W ciągu ostatnich dekad rzadko trafiano na takie znaleziska jak to. Sama liczba przebadanych 300 tysięcy (!) skamieniałości budzi podziw. Przyjrzyjmy się sensacji z Antypodów. Historia zaczyna się jeszcze w 2020 roku, kiedy prowadzona […]