Jak funkcjonowały społeczności neolitycznych pasterzy przed tysiącami lat? Czy bydło było dla nich istotnym zasobem? Na te pytania starają się odpowiedzieć polscy archeolodzy, którzy w Sudanie odkryli cmentarzysko sprzed 7000 lat. Poza szczątkami ludzkimi znaleźli tam również tajemnicze przedmioty, którymi najpewniej upuszczano krowom krew. W jakim celu to robiono? Naukowcy z Instytutu Archeologii i Etnologii […]

Niezwykłego odkrycia na terenie powiatu chełmińskiego dokonali poszukiwacze pamiątek historii. Natrafili oni na dziesiątki przedmiotów ozdobnych wykonanych z brązu oraz fragmenty ludzkich kości, których historia sięga aż 2500 lat wstecz. W jakim celu złożono te ofiary i kto tego dokonał? Stowarzyszenie Kujawsko Pomorskiej Grupy Poszukiwaczy Historii za pozwoleniem Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Toruniu przeprowadziło […]

Umiejętność wytwarzania naczyń ceramicznych liczy wiele tysięcy lat. Do tej pory przypuszczano, że pojawiła się ona na kontynencie europejskim podczas rewolucji neolitycznej i przybyła z obszaru Bliskiego Wschodu. Okazuje się, że na terenach dzisiejszej Rosji niewiele wcześniej już rozwijała się technika ceramiczna i miała niebywałe tempo rozprzestrzeniania się na obszarze o długości 3000 kilometrów. Na […]

Himery, gryfy i inne fantastyczne stwory nie były specjalnością Greków i Rzymian, fantastyczne zwierzęta znali też mieszkańcy Brytanii z przełomów er. Jednak zamiast – jak mieszkańcy Basenu Morza Śródziemnego – przedstawiać je w sztuce, tworzyli je z… kości Badacze z Uniwersytetu w Bournemouth kierowani przez Milesa Russella i Paula Cheethama odkryli w datowanej na I w. p.n.e. osadzie nazwanej roboczo […]

Niesamowity średniowieczny skarb, zamiast trafić w całości do muzeum, zasilił kieszenie peerelowskich cwaniaków, cinkciarzy i paserów Było ponure listopadowe popołudnie 1992 r. W progu redakcji stanął mężczyzna w szarym prochowcu. „Zaraz coś pani pokażę” – powiedział i z wewnętrznej kieszeni wyciągnął zawiniątko. Delikatnie położył je na biurku. Z kawałka szmatki wysupłał  wysadzanego kamieniami złotego orła. Obok mój gość położył jakiś […]

Narzędzia krzemienne wydobyte ponad pół wieku temu z jaskini Tunel Wielki na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego okazały się jednymi z najstarszych takich przedmiotów odkrytych na terenie dzisiejszej Polski. Jaskinia Tunel Wielki jest niewielkim otworem w skałach wapiennych o długości 24 metrów na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Znajduje się na lewym zboczu wąwozu Koziarnia, który odbija […]

Trzy twarze osób żyjących w Szkocji w okresie średniowiecza zostały komputerowo zrekonstruowane w ramach wspólnego projektu brytyjskich naukowców. Wykorzystano w tym celu technikę skanowania 3D oraz inne metody kryminalistyczne. Rekonstrukcji dokonano na podstawie szczątków pochodzących z kilku wykopalisk archeologicznych. Badacze z National Museums Scotland, Whithorn Trust i Uniwersytetu Bradford dokonali spektakularnych rekonstrukcji twarzy trzech osób […]

W niewielkich Kaliszanach na terenie Wielkopolski archeolodzy natknęli się na pozostałości kurhanu z epoki brązu. Mylnie sądzono, że był to m.in. cmentarz choleryczny. Odnalezione artefakty na miejscu (w tym ludzka czaszka) wskazują na inną historię tego miejsca. Kaliszany są niewielką wioską zamieszkaną przez 200 osób. Znajduje się ona na północ od miasta Wągrowiec w województwie […]

W systemie podwodnych jaskiń na wybrzeżu Morza Karaibskiego w Meksyku został odkryty tajemniczy szkielet człowieka. Prawdopodobnie kości pochodzą sprzed 8000 lat, kiedy to jaskinie nie były jeszcze zalane. Do odkrycia doszło w pobliżu budowy linii kolejowej prowadzącej przez środek dżungli. Dalsze badania stoją pod znakiem zapytania – jak na razie dla władz ważniejsza jest inwestycja […]

Pod piramidą Pierzastego Węża w Teotihuacan na północny wschód od Mexico City archeolodzy kierowani przez Sergio Gómeza Cháveza z Narodowego Uniwersytetu Meksyku odkryli pozostałości jeziora z rtęci. Do komory na końcu tunelu pod piramidą dotarł robot, który penetrował niedostępne jeszcze dla ludzi miejsca. Badacze przypuszczają, że rtęć mogła w przeszłości tworzyć jezioro lub rzekę, imitujące prawdziwy […]

Języki indoeuropejskie (do których należy również język polski) zostały zapoczątkowane przed 5 tysiącami lat w wyniku migracji społeczności ludzkich z Azji przez teren Bliskiego Wschodu i Kaukazu na obszar Europy. Na łamach Science ukazały się trzy artykuły naukowe, których współautorkami są polskie badaczki dr hab. Marta Krenz-Niedbała i dr Sylwia Łukasik z Wydziału Biologii UAM […]

Międzynarodowy zespół archeologów rozpoczął badania archeologiczne w wyjątkowym stanowisku Erimi Pitharka na Cyprze. Wśród badaczy jest również Polka. Okazuje się, że badany teren nadal pozostaje w dużej mierze nieznany pod kątem znalezisk, jakie można tu odkryć. Właśnie ruszyły wykopaliska archeologiczna na stanowisku Erimi Pitharka w dolinie rzeki Kouris na Cyprze. W zespole badaczy jest również […]

Odkryto znaczenie tajemniczych inskrypcji ze starożytnego miasta Palmyra znajdującego się na terenie dzisiejszej Syrii. Napisy były wykute na kamiennych ołtarzach i wszystkie zawierały zagadkowa frazę w języku aramejskim używaną w formie zwrotu do nieokreślonego bóstwa: „Błogosławione jego imię na wieki, Pan Świata i Miłosierny”. Kim był owy bóg? Odkrycia dokonała polska historyczka i archeolożka. Na […]

Amerykańscy archeolodzy odkryli w starożytnej synagodze w Huqoq, w Dolnej Galilei, mozaikę z wizerunkach biblijnych bohaterek sprzed 1600 lat. Mozaika przedstawia Deborę i Jael, o których mowa w Księdze Sędziów Starego Testamentu. To pierwsze na świecie wizerunki tych kobiet odkryte w starożytnej sztuce żydowskiej. Badacze z Uniwersytetu Północnej Karoliny w Chapel Hill pod kierownictwem prof. […]

Płód mumii Tajemniczej Kobiety, która od blisko 200 lat znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, zachował się w tak dobrym stanie dzięki nietypowemu procesowi rozkładu. Naukowcy z Warsaw Mummy Project porównują go do… kiszenia. Zespół ekspertów współpracujących w ramach Warszawskiego Projektu Interdyscyplinarnych Badań Mumii (czyli Warsaw Mummy Project) zyskał światową sławę w maju […]

Każda z odkrytych dróg prowadzi do starożytnych arabskich grobowców. O tym, jak rozległa jest ta sieć dawnych autostrad, naukowcy przekonali się dopiero badając teren z lotu ptaka. W ciągu ostatniego roku archeolodzy z University of Western Australia wykonali szereg badań w północno-zachodniej Arabii Saudyjskiej. Naukowcy prowadzili wykopaliska na terenie oaz Al-‘Ula i Khaybaru. Analizowali też […]

O „wstrętnej tajemnicy” Darwin pisał w liście do jednego ze swoich przyjaciół. Jego rywale próbowali wykorzystać ją do obalenia teorii ewolucji. Najnowsze odkrycia naukowców z Chin rzucają nowe światło na te naukowe spory i uzupełniają ważną lukę w historii ewolucji roślin. Tym, co tak martwiło Karola Darwina, było pytanie, jak wyewoluowały pierwsze rośliny kwitnące? Podczas […]

Szkielet praczłowieka zwanego Omo Kibish lub Omo I to najwcześniejszy dowód na obecność Homo sapiens w Afryce. Pierwotnie datowany na 130 tys. lat temu, w rzeczywistości może być starszy o ponad 100 tys. lat. A to może oznaczać, że nasz gatunek istnieje dłużej, niż przypuszczaliśmy. Choć w ostatnich latach archeolodzy i antropolodzy odkryli, przebadali i […]

Rycerze wcale nie wyglądali tak imponująco, jak zwykliśmy sądzić, oglądając współczesne kinowe produkcje. Badania przeprowadzone przez archeologów z Anglii dowodzą, że średniowieczni wojownicy zasiadali na koniach bojowych, których wysokość w kłębie nie przekraczała 1,5 metra. Średniowieczne sceny walki, jakie możemy podziwiać w filmach (np. „Robin Hood”) oraz historycznych inscenizacjach, zazwyczaj przedstawiają ciężko uzbrojonych rycerzy zasiadających na […]

Na starożytnym cmentarzu w Armenii archeolodzy znaleźli szczątki, obok których spoczywały artefakty charakterystyczne dla wojowników. Początkowo naukowcy uznali, że mają do czynienia z mężczyznami, ale nowe badania udowodniły, że to kobiety. Groby dwóch wojowniczek, czy – jak przez długi czas sądzono – wojowników, zostały odkryte podczas wykopalisk archeologicznych prowadzonych na terenie cmentarza Jrapi (inaczej Dżrapi) w Armenii. […]

Radiografia mionowa to nieinwazyjna metoda badawcza, wykorzystująca cząstki podróżujące przez kosmos z szybkością zbliżoną do prędkości światła. Dzięki niej może badać sekrety ukryte głęboko we wnętrzach piramid albo wulkanów. Do 13 października 2016 r. Mehdi Tayoubi już wiedział, że jego projekt ScanPyramids ma szanse powodzenia. Tego dnia Tayoubi wraz z zespołem spotkał się z grupą […]

Badanie wszy, a właściwie ich skamieniałych jaj, pozwoliło na opracowanie nowej techniki pozyskiwania DNA człowieka. To przełomowe rozwiązanie może dostarczyć wskazówek na temat ewolucji starożytnych i ich migracji. Zainspirowani „https://www.focus.pl/artykul/bzdurassic-park”, w którym https://www.focus.pl/artykul/jest-szansa-na-pozyskanie-dna-dinozaura-sprzed-125-mln-lat-nigdy-wczesniej-to-sie-nie-udalo pobrano z uwięzionego w bursztynie komara, naukowcy postanowili poszukać podobnego pośredniego źródła, z którego mogliby pozyskać DNA ludzi żyjących wieki temu. Wybór […]

Mumii faraona Amenhotepa I nigdy nie odwinięto w czasach nowożytnych. Teraz badacze poddali ją badaniu za pomocą tomografii komputerowej. Wszystkie odkrywane w ubiegłych stuleciach https://www.focus.pl/artykul/egipskie-mumie-o-1000-lat-starsze-niz-sadzono-nowe-odkrycie-moze-zrewolucjonizowac-wiedze-o-starozytnosci-211102012154 zostały już odwinięte i szczegółowo zbadane. Z wyjątkiem jednej. Egiptolodzy nigdy nie odważyli się rozwinąć mumii https://www.focus.pl/artykul/brutalna-smierc-faraona-badanie-mumii-ujawnilo-jak-zginal-211108105457 Amenhotepa I. Nie z powodu mitycznej klątwy lub obaw o stan mumii. Zachowała […]

Statki i okręty buduje się w określonych celach. Te jednak niekiedy są tak dziwaczne, że powstałe konstrukcje też zasługują na miano osobliwości. Jedną z nich jest tajemnicza pogrzebowa łódź wikingów z Oseberg. Syrakuzja wybudowana dla starożytnego tyrana Hierona II była po prostu wielkim i luksusowym statkiem. Podobnie rzecz się miała z pływającymi pałacami cesarza Kaliguli. […]