Specjalnie dla Focus.pl najnowsze badania komentuje dr Adam Zadrożny, zajmujący się astrofizyką fal grawitacyjnych. We wtorek opublikowano pracę naukową analizującą zapisy z detektorów fal grawitacyjnych LIGO, Virgo i KAGRA. Urządzenia te zarejestrowały zdarzenia, które do niedawna jedynie przewidywano teoretycznie – https://www.focus.pl/artykul/kosmiczny-pac-man-po-raz-pierwszy-zaobserwowano-jak-czarne-dziury-pochlaniaja-gwiazdy-neutronowe, zwane fachowo koalescencją. Jako GW200105 określono zderzenie czarnej dziury o masie około 8,9 mas […]

Na początku była ciemność. W wypełnionym promieniowaniem i gazami młodym kosmosie nic nie świeciło. Ale wiemy już, kiedy pojawiło się światło pierwszych gwiazd – kosmiczny świt. Kosmiczny świt nastał pomiędzy 250 a 300 milionami lat po Wielkim Wybuchu – twierdzą badacze z University College London (UCL) i Uniwersytetu w Cambridge. Właśnie opublikowali analizę pomiarów sześciu […]

Kiedy Betelgeza zaczęła w 2019 roku przygasać, zmianę widać było z Ziemi gołym okiem. Naukowcy dwa lata głowili się, co dzieje się z drugą najjaśniejszą gwiazdą w konstelacji Oriona Okresowe przygasanie Betelgezy nie jest niczym dziwnym. Od dawna wiadomo, że obserwowana jasność gwiazdy zmienia się w okresie od pół roku do sześciu lat i waha […]

Około 25 tys. lat świetlnych od Ziemi, w pobliżu centrum Drogi Mlecznej, astronomowie odkryli nietypową gwiazdę, która praktycznie zniknęła, a kilka miesięcy później ponownie się pojawiła. Astronomowie uważają, że nowo odkryta gwiazda nazwana VVV-WIT-08 może należeć do klasy gigantycznych ciał niebieskich ponad 100 razy większych od Słońca. Co ciekawe, doświadcza ona rzadkich (nawet raz na […]

Japońscy astronomowie zidentyfikowali najstarszą jak dotąd galaktykę spiralną. Galaktyka BRI 1335-0417 zaobserwowana dzięki interferometrowi Atacama Large Millimeter / submillimeter Array (ALMA) powstała około 1,4 mld lat po Wielkim Wybuchu. Nowo odkryta galaktyka ma średnicę wynoszącą około 15 tys. lat świetlnych. Oznacza to, że jest znacznie mniejsza od naszej galaktyki, https://www.focus.pl/artykul/droga-mleczna-ma-za-soba-potezna-eksplozje, której średnica wynosi 105,7 tys. […]

Jak zobaczyć kształt czarnej dziury i wykryć najdalsze echa formowania się Wszechświata? Naukowcy mają dziś nowe narzędzie do badania kosmosu – fale grawitacyjne. Gdy pięć lat temu po raz pierwszy wykryto fale grawitacyjne, cieszyli się nie tylko fizycy teoretyczni (dla których było to kolejne potwierdzenie teorii Einsteina), ale i astronomowie. Wiele obiektów we Wszechświecie jest […]

Dlatego znamy tak mało planet o promieniu od 1,5 do 2 razy większym niż promień Ziemi? Naukowcy odkryli właśnie, że za tę dziwną anomalię zwaną luką Fultona może odpowiadać kurczenie się egzoplanet. Luka Fultona (z ang. też small planet radius gap) po raz pierwszy została zauważona w 2013 roku. Opisuje ciekawą zależność. Mianowicie na ponad 4000 znanych […]

Centrum badawcze NOIRLab opublikowało trzy fotografie Jowisza w różnych zakresach fal świetlnych. Naukowcom udało się dojrzeć nowe szczegóły w od dawna budzącej ciekawość burzy zwanej Wielką Czerwoną Plamą i w jej mniejszej wersji, czyli Czerwonej Plamie Jr. Jowisz to jedna z najbardziej interesujących planet Układu Słonecznego. Gdyby nie jego potężna grawitacja, Ziemia (jak i inne […]

Astronomowie z Włoch wykonali pierwsze zdjęcie powracającej na Ziemię chińskiej rakiety Long March 5B. 21-tonowa konstrukcja została zaobserwowana na wysokości ok. 700 km nad powierzchnią Ziemi na kilka dni przed tym, jak ma dokonać niekontrolowanego ponownego wejścia w atmosferę. Rakieta Long March 5B wyniosła na orbitę Ziemi pierwsze elementy https://www.focus.pl/artykul/chinska-stacja-kosmiczna-spadnie-na-ziemie-czy-jej-odlamki-moga-byc-niebezpieczne, która ma nosić nazwę Tianhe. […]

Najciekawszy wiosenny pokaz spadających gwiazd rozpocznie się w przeciągu kilkudziesięciu godzin. Warto znaleźć w miarę ciemne miejsce i wstać przed świtem, by zobaczyć deszcz Akwaryd Jeżeli w ciągu najbliższych trzech dni w Polsce dopisze pogoda, warto wyjść z domu przed świtem i spojrzeć nad horyzont. Od 4 do 6 maja z Ziemi widoczne będą Eta […]

Naukowcy biją na alarm. Dryfujące po orbicie kosmiczne śmieci doprowadzają do zanieczyszczeń świetlnych naszego nieba, co znacznie utrudnia pracę astronomów. Śmieci stają się dla nas coraz większym problemem. Zgodnie z danymi ze strony The World Counts każdego roku przybywa grubo ponad 2 mld ton odpadów. Jest to ilość, którą można by 24 razy otoczyć całą […]

Skumulowana obserwacja trwała 40 godzin, ale wysiłek się opłacił. Pięć spośród dziewięciu instrumentów zarejestrowało największy rozbłysk, jaki do tej pory zaobserwowano w układzie Proxima Centauri. W „The Astrophysical Journal Letters” opisano wyniki obserwacji najbliższej Ziemi – poza Słońcem – gwiazdy, czyli https://www.focus.pl/artykul/poszukiwacze-kosmitow-odebrali-sygnal-z-proxima-centauri. Choć obserwacje prowadzono na przełomie kwietnia i maja 2019 roku, to dokładna analiza […]

Lot Ingenuity na Marsie był krótki, ale przełomowy. W razie niepowodzenia próbnego startu, helikopter musiałby zakończyć swoją misję, zanim jeszcze zdążył ją na dobre rozpocząć. Kosmiczny helikopter https://www.focus.pl/artykul/ingenuity-przeslal-pierwsze-kolorowe-zdjecie-z-marsa-wkrotce-probny-start właśnie przeszedł do historii dzięki temu, że jako pierwsza maszyna w historii wzbił się w powietrze i odbył krótki lot na Marsie. To pierwszy w historii kontrolowany […]

Gdy biały karzeł stygnie, uran i inne ciężkie pierwiastki promieniotwórcze, znane jako aktynowce, krystalizują się w jego rdzeniu. https://www.focus.pl/artykul/rodzaje-gwiazd-czym-gwiazdy-roznia-sie-od-siebie-i-jak-powstaly to słabe, blaknące jądra martwych gwiazd wielkości Ziemi. Są pozostałością po  gwiazdach średniej wielkości, które wyczerpały swoje paliwo i zrzuciły zewnętrzne warstwy. Nasze Słońce pewnego dnia także stanie się białym karłem, podobnie jak ponad 90 procent […]

Międzygwiezdny intruz 2I / Borisov może być najbardziej nieskazitelną kometą, jaką kiedykolwiek zaobserwowano. Zbuntowana kometa prawdopodobnie nigdy wcześniej nie napotkała gwiazdy. Kometa 2I / Borisov została po raz pierwszy zaobserwowana w 2019 roku, gdy wleciała do naszego Układu Słonecznego. Prędkość i trajektoria obiektu ujawniły, że jest to kometa międzygwiezdna. A to czyni ją pierwszą znaną […]

Po ostatnich doniesieniach, że na Wenus mogło istnieć życie, każdy kolejny dzień przynosi nowe rewelacje. Naukowcy z Kalifornii, badający orbity planet w Układzie Słonecznym, doszli do wniosku, że Wenus mogłaby nadawać się do życia, gdyby nie Jowisz. A pewien biochemik – także z Kalifornii – odkrył w archiwalnych danych NASA, że ślady życia na Wenus […]

Planeta Gliese 486b krąży wokół czerwonego karła w odległości zaledwie 26 lat świetlnych od Ziemi. Choć temperatura na jej powierzchni zdaniem badaczy wynosi 428°C, to możliwe, że nowo odkryta superziemia wciąż posiada atmosferę, która może kryć ślady obcego życia. Nowa superziemia krąży wokół gwiazdy Gliese 486 i okrąża ją w ciągu 1,46 ziemskiego dnia. Określenie […]

Supermasywna czarna dziura pędzi w przestrzeni z prędkością 177 000 km/h. Jest około 3 miliony razy cięższa od naszego Słońca i „frunie” przez środek galaktyki J0437 + 2456, oddalonej – na nasze szczęście – o 230 milionów lat świetlnych od Ziemi. Astronomowie, którzy zaobserwowali poruszającą się https://www.focus.pl/artykul/co-jest-na-dnie-czarnej-dziury-dokd-prowadzi-studnia-w-czasoprzestrzeni są zaskoczeni. Nie wiedzą, co sprawiło, że została […]

Naukowcy sądzą, że zaobserwowali egzoplanetę, która utraciła atmosferę, a potem wykształciła nową. Tak wynika z nowej analizy danych dotyczących planety GJ 1132 b, zebranych przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a w 2017 roku. GJ 1132 b okrąża https://www.focus.pl/artykul/rodzaje-gwiazd-czym-gwiazdy-roznia-sie-od-siebie-i-jak-powstaly znajdującego się około 40 lat świetlnych od Ziemi. Została odkryta w 2015 roku w Projekcie MEarth w Chile. Okrąża […]

Naukowcy z Nowego Jorku i Chile twierdzą, że istoty pozaziemskie mogą być w stanie „wysysać” energię z czarnych dziur. Mogłoby to wyjaśniać część zjawisk, jakie obserwujemy w pobliżu tych kosmicznych tworów, a także być dla nas doskonałą wskazówką na to, gdzie szukać obcej inteligencji. Hipotetyczna technologia pozyskiwania energii z czarnych dziur mogłaby pozostawiać ślady tuż […]

Wielu przygotowań, cierpliwości i szczęścia wymagało uchwycenie tego wyjątkowego widoku. Oto Międzynarodowa Stacja Kosmiczna, unosząca się na wysokości 400 km nad Ziemią, przecina tarczę Księżyca. W dodatku na jej pokładzie dwoje astronautów szykuje się do kosmicznego spaceru. Czarny punkt na srebrno-miedzianej tarczy Księżyca to Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS). Autorem fotografii jest Andrew McCarthy, astrofotograf z […]

To jedyne możliwe wytłumaczenie: obiekt był kawałkiem zaawansowanej technologii stworzonej przez odległą obcą cywilizację – tak o komecie Oumuamua pisze prof. astronomii z Uniwersytetu Harvarda Avi Loeb. Wkrótce ma ukazać się najnowsza książka astronoma, którą już okrzyknięto „kontrowersyjnym manifestem” w poszukiwaniu obcej inteligencji. „Obiekt będący wytworem pozaziemskiej zaawansowanej cywilizacji przemknął w pobliżu Ziemi w 2017 […]

Astronomowie oficjalnie zidentyfikowali najbardziej odległy znany obiekt w naszym Układzie Słonecznym. Jest nim krążąca daleko poza Plutonem planeta karłowata zwana FarFarOut, co w tłumaczeniu oznacza po prostu „daleko daleko stąd”. Poprzedniczką FarFarOut była FarOut – inna planeta karłowata, która dotychczas była uznawana za najdalszy obiekt naszego układu. Obecnie jednak technologia pozwoliła nam spojrzeć jeszcze dalej, […]

Jeżeli Ingenuity wzbije się w powietrze, będzie to prawdziwy kamień milowy w historii eksploracji Czerwonej Planety – mówi dr inż. MiMi Aung z Laboratorium Napędu Odrzutowego Centrum NASA. Dr MiMi Aung to urodzona w Republice Związku Mjanmy (Birmie) amerykańska inżynierka i menedżerka projektów w Laboratorium Napędu Odrzutowego Centrum NASA w Pasadenie (JPL). Pracowała m.in. nad systemem […]