To nie była czysta gra polskiego podziemia. Przez 70 lat panowało wokół niej milczenie. Czy dziś można usprawiedliwić współpracę polskich partyzantów z Niemcami przeciwko sowieckiej okupacji? Z dr. Rafałem Wnukiem, historykiem i współautorem książki „Czerwone Bagno. Konspiracja i partyzantka antysowiecka w Augustowskiem wrzesień 1939 – czerwiec 1941” rozmawia Andrzej Fedorowicz Focus Historia: Książka „Czerwone Bagno” […]

Odtajnione dokumenty z rosyjskich archiwów dowodzą, że współodpowiedzialność za tragedię oblężonego Leningradu – śmierć 750 tysięcy osób, czyli jednej trzeciej ludności miasta – ponoszą radzieckie władze. W pierwszą zimę blokady, na przełomie 1941 i 1942 r., dzienny przydział chleba dla osób pracujących wynosił 250 gramów, pozostali otrzymywali 125 gramów. Miesięcznie każdy mieszkaniec miasta dostawał ponadto […]

Był pierwowzorem Hansa Klossa, niektóre jego cechy otrzymał inny serialowy bohater: Standartenführer Stirlitz. Ale w przeciwieństwie do filmowych herosów istniał naprawdę i zabijał wrogów bez litości Postawny mężczyzna, ubrany w mundur oficera Wehrmachtu niczym robot maszerował tam i z powrotem przed wielkim lustrem, na przemian salutował albo wyrzucał rękę w pozdrowieniu: „Heil Hitler!”. Kiedy zmęczył […]

– NKWD zamordowało Wojciecha, podstawiając na jego miejsce sobowtóra. Fałszywy Jaruzelski był świetną wtyczką – przekonywali mieszkańcy rodzinnych okolic Jaruzelskich. Historycy przekonują, że bolszewicy zaczęli próby z tego typu agenturą wkrótce po zdobyciu władzy. Zimny lutowy dzień 1947 r. Przed wejściem do Hotelu Francuskiego w Krakowie, gdzie przebywał prezydent Bolesław Bierut, pojawił się nagle mężczyzna w mundurze oficera […]

Podczas II wojny światowej dla polskich jeńców nie było czegoś takiego jak „mission impossible”. Uciekając z sowieckiego obozu, porucznik Sławomir Rawicz pokonał pieszo 6,5 tys. kilometrów z Syberii do Indii. Stamtąd trafił do polskiej armii na Bliskim Wschodzie, a następnie został pilotem RAF-u. Po wojnie opisał swoją wędrówkę. Niektórym do dziś trudno w nią uwierzyć. […]

Na kartach wspomnień obywateli polskich, wywiezionych w głąb ZSRR podczas II wojny światowej, pojawiają się również… życzliwe wzmianki o funkcjonariuszach NKWD! Enkawudziści – z katyńskiego lasu, sadyści, ludzie bezwzględni, zezwierzęceni, na wpół obłąkani. W takich słowach zazwyczaj charakteryzuje się funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa Związku Radzieckiego. Tymczasem nawet wśród tych ludzi wyćwiczonych w bestialskim traktowaniu podejrzanych, pojawiały […]

W latach 20. XX w. ZSRR potrafiło się zatroszczyć o dobry PR. Opowieści o proletariackim raju zwabiły do ZSRR szwedzkich robotników. Oszukani przez komunistycznych agitatorów, za swą naiwność zapłacili najwyższą cenę W sierpniu skończyła się pewna epoka w szwedzkiej polityce. Lars Ohly, długoletni przywódca Partii Lewicy, ogłosił, że rezygnuje z funkcji. Jak sam twierdził, jego […]

Ossendowski był na celowniku hitlerowców. Miało z nim porachunki NKWD. Był nie tylko pisarzem i podróżnikiem, ale też szpiegiem. Czy zginął, bo nie chciał kolaborować z Niemcami? Antoni Ferdynand Ossendowski należał w dwudziestoleciu międzywojennym do najbardziej znanych żyjących polskich pisarzy. Światowy rozgłos przyniosła mu książka „Przez kraj ludzi, zwierząt i bogów”, wydana na początku lat […]

Na początku Polski było słowo. Słowo towarzysza Stalina. Że należy w okupowanej Polsce założyć partię robotniczą, głoszącą hasła narodowowyzwoleńcze. Ale o żadnej wolnej Polsce ani Stalin, ani pracujący dla niego polscy komuniści – nawet nie myśleli. Z historykiem dr. Piotrem Gontarczykiem rozmawia Michał Wójcik W maju 1936 r. podczas Kongresu Pracowników Kultury we Lwowie Władysław […]

Osławione więzienie Stasi w Bautzen jest dziś miejscem pamięci – wizyta w nim to przerażająca lekcja historii NRD. Ciekawe, dlaczego polskie władze nie chcą urządzenia podobnej placówki w jednej z katowni SB? Szara furgonetka z napisem „Ostsee Fisch Frich auf den Tisch” nie wzbudzała niczyjej uwagi. Co najwyżej amatorów bałtyckich ryb, które miały się znajdować […]

Generała Berlinga uczył stenografi i, z legendarną agentką Krystyną Skarbek pływał po Nilu, z pracy zwolnił go Donald Rumsfeld. Dziś mieszka w Toskanii i hoduje oliwki. Jest prawdopodobnie ostatnim żyjącym więźniem Starobielska. Cezary Bujalski opowiada „Focusowi Historia” dzieje swojego życia Urodziłem się 11 lutego 1921 roku, czyli mam dziś 87 lat. Jestem Kresowiakiem z Wołynia; […]

Kiedy sowiecka Rosja w 1920 r. postanowiła podbić Gruzję, jedynie Polska przyszła jej z pomocą. Potem Rzeczpospolita przygarnęła oficerów z rozbitej armii, ci zaś z nawiązką odwdzięczyli się nowej ojczyźnie. Gdy wielkie imperium Romanowów chwiało się w posadach, uwięzione narody uwierzyły, że wkrótce odzyskają wolność. W 1917 r. na Kaukaz wracali gruzińscy oficerowie, którzy zrobili […]

Ponad 70 lat temu elity intelektualne Wielkiej Brytanii, Francji czy Włoch lekceważyły niepokojące relacje o komunistycznych zbrodniach w ZSRR Komunizm uwodził zachodnich polityków, dziennikarzy, intelektualistów czy robotników. Uwodził, mimo że równolegle prasa zamieszczała dramatyczne relacje o życiu w ZSRR. Komunizm i sowiecka propaganda uwodziły tak dobrze, że korespondent „New York Timesa”, laureat Nagrody Pulitzera Walter […]

Niezidentyfikowany zamachowiec chciał odciąć Jaruzelskiemu głowę. Inny – wysadzić Gomułkę w powietrze. Najwięcej szczęścia miał towarzysz Bierut. Skrytobójczej śmierci uszedł cztery razy! Wydarzenie, które omal nie odmieniło losów Polski i świata, miało miejsce na śląskiej szosie między Mierzęcicami a Zagórzem. W lipcu 1959 r. radziecki przywódca Nikita Chruszczow przebywał w Polsce na zaproszenie władz PZPR. […]

Polaków w Katyniu zgładziła perfekcyjnie zaprogramowana machina śmierci. Tryby machiny działały w pijanym widzie, aby nie myśleć, tylko mordować na gigantyczną, niewyobrażalną skalę. Tak, by wypełnić założenia zbrodniczego paktu Ribbentrop–Mołotow Major Adam Solski prowadził w Kozielsku pamiętnik. Ostatnie słowa zapisał 9 kwietnia 1940 roku: „Od świtu dzień rozpoczął się szczególnie. Wyjazd karetką więzienną w celkach […]