W 1983 roku świat stał na krawędzi wojny nuklearnej. Radzieccy generałowie byli przekonani, że Amerykanie ruszyli do ostatecznego starcia z komunizmem. I byli gotowi nacisnąć przycisk. Chociaż rok 1983 przyniósł największe od dwudziestu lat pogorszenie stosunków między Związkiem Radzieckim a Stanami Zjednoczonymi, 11 listopada wydawał się dniem stosunkowo spokojnym, wręcz dającym nadzieję na rychłe odprężenie. […]

Będzie Polska, a nie republika radziecka – taka była ostateczna wola Stalina. Wbrew oczekiwaniom i marzeniom przyszłego kierownictwa Polski Ludowej. Pierwsi przywódcy nie wyobrażali sobie Polski z własnymi granicami Był styczeń 1943 roku. Okrążona w stalingradzkim kotle armia generała Paulusa na próżno oczekiwała obiecanej przez Hitlera odsieczy. Za kilkanaście dni zdziesiątkowane oddziały będą musiały się […]

Wilhelm Reich, ulubiony uczeń Zygmunta Freuda, stworzył w Wiedniu sieć Klinik Higieny Seksualnej dla Robotników i Pracowników. Chciał połączyć udane pożycie z marksizmem i przeprowadzić seksualną rewolucję Rok 1932, Wedding, robotnicza dzielnica Berlina. Jest niedzielne popołudnie, w niewielkiej sali siedzi stłoczonych kilkudziesięciu młodych ludzi. Przeważają robotnicy, ale można dostrzec także studentki i urzędniczki. Kilku rosłych mężczyzn uzbrojonych […]

W dziejach PRL-u I sekretarze tracili stanowisko w wyniku zamachu pałacowego, ale historia PZPR zna też przypadki nieudanych spisków W ostatnich dniach maja 1971 r. „Trybuna Ludu” opublikowała obszerną relację z „gospodarskiej wizyty na ziemi warmińsko-mazurskiej” Edwarda Gierka i Mieczysława Moczara. I sekretarz wraz z członkiem Biura Politycznego zwiedzili m.in. Olsztyńskie Zakłady Opon Samochodowych, Rolniczą […]

7 marca 1911 roku urodził się Stefan Kisielewski. Postać niezwykła. Uwielbiał prowokować, wygłaszać sądy, o których wiedział, że dla słuchaczy zabrzmią obrazoburczo. Krytykował powstanie warszawskie, pisał dla „Tygodnika Powszechnego”, był też posłem na Sejm PRL. W jednym z felietonów Stefan Kisielewski pisał o sobie: „Wyrobiłem sobie wcale nie zasłużoną opinię humorysty i teraz za to […]

85 lat temu powołano pierwsze oddziały policji do walki z demonstrującym tłumem. Największe obłożenie pracą jednostka przeżywała w latach 80. XX w. Wiosna 1936 r. rozpoczęła się w Polsce krwawo. 23 marca krakowska policja otworzyła ogień do demonstrantów protestujących przeciwko brutalnemu stłumieniu strajku w fabryce „Semperit”. Od kul zginęło 8 robotników. Niespełna miesiąc później we […]

Partyjni przywódcy potrzebowali najmłodszych, aby podtrzymać mit o swojej wrażliwości. Dzieci traktowane więc były równie serio jak dorośli Cała Polska 18 kwietnia 1952 roku obchodziła urodziny Bolesława Bieruta. Portretami prezydenta udekorowano ulice i frontony budynków, hale fabryczne i wystawy sklepowe. W Belwederze wyłożono księgę jubileuszową, do której przez długie godziny wpisywali zagraniczni dyplomaci (jako pierwszy […]

Wyścig Pokoju miał być propagandowym sukcesem, ale pod tym względem okazał się niewypałem Był maj 1952 r. Świat wciąż jeszcze żył w cieniu wojny koreańskiej, dwa lata wcześniej rozpętanej przez Moskwę. Stalin snuł marzenia o dalszych podbojach, blok komunistyczny zbroił się, a tymczasem w Warszawie… „Już od południa zaczął się napełniać Stadion im. Wojska Polskiego” […]

Stosunki PRL ze Związkiem Radzieckim miały szczególny charakter. Warszawa udawała, że jest niezależna od Moskwy, a Moskwa nie udawała, że szanuje suwerenność naszego kraju. To był niezwykły dzień. Posiedzenie plenarne ONZ z 12 października 1960 roku przełamało monotonię, towarzyszącą zwykle obradom tej organizacji – na sali doszło do incydentu, który na trwałe wpisał się do […]

Rodzime brukowce nie narodziły się wraz z upadkiem komunizmu. Istniały przed wojną i prawie w niczym nie różniły się od ich dzisiejszych naśladowców Potworna zbrodnia. Matka przygwożdżona widłami do ziemi. Dwuletnia córeczka uduszona w szafie”, „Straszliwe obrzędy tajemniczej sekty w Indiach” – reklamowali warszawscy gazeciarze, wykrzykując tytuły z pierwszej strony „Kuriera Czerwonego”. – „Rekord bigamisty. […]

Debaty polityczne w II RP bywały gwałtowne i kończyły się wybuchami. Dosłownie. W powietrze wylatywały lokale, redakcje. Bomba eksplodowała również pod budynkiem na Uniwersytecie Warszawskim Wiosną 1923 r. spokój mieszkańców Warszawy i Krakowa zburzyła seria zamachów bombowych. Tylko szczęśliwemu zbiegowi okoliczności należy przypisać fakt, że żadna z eksplozji nie pociągnęła za sobą ofiar, bowiem ich […]

System potrzebował bohaterów – do tej roli nadawały się jedynie „swoje chłopy”, wywodzące się z proletariatu. Tacy byli przodownicy pracy; tacy byli też niektórzy wysocy działacze partyjni. Mieli uwiarygodniać władze. Wymieniano ich nazwiska jednym tchem obok Jagiełły i Kościuszki, ich podobizny zdobiły fasady gmachów, ich osiągnięcia wychwalano w audycjach radiowych i szkolnych podręcznikach. „Oto do […]