Co to właściwie znaczy, że czas jest względny? Chwila nie zawsze trwa tyle samo. I nie chodzi o subiektywne poczucie czasu, tylko o jego obiektywny pomiar. Upływ czasu zależy od siły grawitacji i od prędkości, z jaką coś się porusza. Innymi słowy, dla dwóch obiektów znajdujących się w ruchu czas może płynąć inaczej. I nie […]

Kształt i granice wszechświata bardzo trudno sobie wyobrazić. Zamykamy oczy, zaciskamy zęby i nic. Żyjąc w przestrzeni trójwymiarowej ciągle jesteśmy więźniami dwóch wymiarów. Zanim zaczniemy mówić o kształcie wszechświata, może parę słów o skończoności, nieskończoności i granicach. Z faktu, że coś nie ma granic, wcale nie wynika, że jest nieskończone. Biała kartka papieru ma granice […]

Dzięki temu, że żyjemy dłużej – bośmy tak ustawili system rozwoju cywilizacyjnego, że jest to możliwe – dopiero teraz możemy nasze mózgi wykorzystać – mówi dr Marek Kaczmarzyk, biolog z Uniwersytetu Śląskiego Tomasz Rożek: Człowiek potrafi zmieniać swoje środowisko w większym stopniu niż jakikolwiek inny gatunek na Ziemi. Dlaczego? Dr Marek Kaczmarzyk: Głównie dzięki rozwojowi […]

Temat alkoholu zawsze budzi wesołość. Temat kaca – kpiny i złośliwości. Spróbujmy do sprawy podejść chłodno, naukowo. Co dzieje się w organizmie z wypitym alkoholem i czym jest kac? Choć alkohol zaczyna przenikać do organizmu od razu po wypiciu, najwięcej wchłania się go w żołądku i jelicie cienkim. Pity w ograniczonych ilościach nie jest dla […]

Wiem, jak to się dzieje, ale za każdym razem patrząc na samolot z bliska mam podejrzenie, że są w tym jakieś czary. Jak coś tak ciężkiego może unosić się w powietrzu? Jakiś czas temu pisałem o fizyce jazdy na rowerze. Bo choć na dwóch kółkach jeździmy od wielu lat, dopiero niedawno udało się wyjaśnić, co […]

Gdy jedziemy na rowerze, bez trudu utrzymujemy go w pionie. Jednak wystarczy się zatrzymać, by natychmiast zaczął się przewracać. Dlaczego? Wbrew pozorom sprawa wcale nie jest prosta. Człowiek potrafi konstruować rowery co najmniej od początku XIX wieku, ale „fizykę roweru” rozumiemy zaledwie od lat kilkunastu, góra kilkudziesięciu. Przez długi czas myślano, że rower w pionie utrzymuje […]

Ich liczenie przybrało formę zbiorowej histerii. Tabele kaloryczne znajdziemy w książkach kucharskich, restauracjach i aplikacjach mobilnych. Tyle że zawarte w nich informacje mają dla nas znikomą przydatność. Po co niektórzy liczą kalorie? Bo myślą, że dzięki temu utrzymają odpowiednią masę ciała. Ale to wcale nie jest takie proste. Zacznijmy od tego, że kaloryczność poszczególnych substancji […]

Zdaniem naukowców na Ziemi jest około 100 tysięcy biliardów ziarenek piasku. Pod mikroskopem widać, że piasek piaskowi nierówny Skąd bierze się piasek? Skały tworzące zbocza gór ulegają erozji – kruszą się na głazy i kamie nie. Coraz mniejsze kamyki są niesione przez wartkie górskie– strumyki, a w nich, zderzając się ze sobą, są coraz bardziej […]

Magazynowanie energii elektrycznej to nadal wielkie wyzwanie. Wciąż nie wyszliśmy poza koncepcję, która ma 220 lat Chyba każdy globalny problem ludzkości – od zanieczyszczenia środowiska po brak dostępu do wody czy głód – można byłoby rozwiązać, mając do dyspozycji odpowiednią ilość energii. Tej na Ziemi nie brakuje. Ale najwięcej jest jej tam, gdzie prawie nikt […]

Cząsteczki powietrza przenoszą dźwięki przez drgania. Jak to działa? Trochę jak kołyska Newtona. Gdy puścimy pierwszą kulkę, to choć środkowe sie nie poruszają, przekazują energię do tej ostatniej. Pierwszą kulką jest źródło dźwięku, ostatnią – środek naszego ucha. Warunkiem rozchodzenia się dźwięku jest rząd kulek, czyli „coś”: gaz, ciecz albo ciało stałe. Jeżeli nie ma […]

Wcale nie dlatego, że ma ostry zapach. Cebulowe opary sprawiają, że w naszych oczach pojawia się kwas siarkowy! Znajomi mieli przyjść na kolację, więc zająłem się przygotowaniami. Musiałem pokroić kilka sporych cebul. Przy pierwszej poczułem nieprzyjemne pieczenie oczu, przy drugiej prawie nic nie widziałem, przy trzeciej mało nie obciąłem sobie palca. Dlaczego w czasie krojenia […]

Choć mgła to zawieszone w powietrzu maleńkie kropelki wody, nie zawsze powstaje tam, gdzie jest wilgoć. Ważna jest temperatura, ruch powietrza, zawarte w nim zanieczyszczenia… W ten sposób z kropelek robi się skomplikowana historia Im wilgotniejsze powietrze, tym większe prawdopodobieństwo, że powstanie mgła. Ale ważna jest też temperatura. Gorące powietrze ma większą zdolność przechowywania pary […]