Nie ma chyba na Ziemi człowieka, który nie wie jak nazywa się największa góra na Ziemi. Przynajmniej większość z nas jest przekonana, że doskonale o tym wie. Problem jednak w tym, że odpowiedź nie jest taka intuicyjna, jak by się wydawało. Wszystko zależy bowiem od tego, czy mówimy o górach znajdujących się nad poziomem morza, […]

Latem, kiedy wieczory stają się coraz przyjemniejsze i zachęcają do wyjścia na spacer po zmroku, warto podjąć wyzwanie i poszukać na ciemniejącym niebie obłoków srebrzystych. To jedne z najciekawszych i najbardziej nietypowych chmur, jakie w ogóle możemy dostrzec w atmosferze Ziemi. Normalnie kiedy patrzymy na zachmurzone niebo patrzymy na obłoki, których podstawa znajduje się na […]

Kosmiczny Teleskop Hubble’a przez ostatnie trzy dekady bezustannie rozpieszczał nas zdjęciami tysięcy bliższych i dalszych, mniejszych i większych galaktyk znajdujących się w przestrzeni kosmicznej. Na zdjęciach tych widzimy galaktyki spiralne, eliptyczne, soczewkowate niemal w każdej konfiguracji. Mimo to wciąż nie mamy ani jednego zdjęcia pokazującego jak wygląda nasza własna galaktyka. Wynika to z jednego prostego […]

Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat naukowcy zrewolucjonizowali swoją wiedzę o tym, co drzemie pod naszymi stopami. Nie chodzi w tym przypadku o powierzchnię Ziemi, a o tym co znajduje się w jej głębokim wnętrzu. Oczywiście nie udało się tego osiągnąć w sposób bezpośredni, jakby nie patrzeć promień Ziemi ma około 6371 km a najgłębsze odwierty […]

Kiedy myślimy o największych strukturach we wszechświecie najpierw do głowy przychodzą nam galaktyki, takie jak nasza własna Droga Mleczna, czy też pobliska Galaktyka Andromedy, a potem mniejsze i większe grupy galaktyk, składające się z kilkudziesięciu galaktyk i przemieszczające się wewnątrz potężnych gromad galaktyk. Obserwując takie obiekty z odpowiednio dużej odległości, naukowcy są w stanie dostrzec […]

Jednym z najbardziej działających na wyobraźnię zdjęć kosmicznych jest zdjęcie ultragłębokiego pola Hubble’a wykonane – jak sama nazwa wskazuje – za pomocą kamer zainstalowanych na pokładzie Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Zdjęcie to przedstawia niewielki wycinek nieba w gwiazdozbiorze Pieca. Na pierwszy rzut oka zdjęcie wygląda jak każde inne zdjęcie nocnego nieba: na czarnym tle widocznych jest […]

To był prawdziwy kosmiczny rollercoaster, jednak wszystko dobre co się dobrze kończy. Po przeprowadzonym przeglądzie postępów w przygotowaniu misji kosmicznej Psyche NASA poinformowała właśnie, że po usunięciu wszystkich problemów z oprogramowaniem sonda wystartuje z Ziemi w kierunku swojego celu już w październiku tego roku. Po raz pierwszy o misji kosmicznej Psyche usłyszeliśmy na początku 2015 […]

1 czerwca 2023 roku minęło dokładnie pół wieku od dnia, w którym po raz pierwszy astronomowie usłyszeli, że wszechświat błyska w ich kierunku silnymi strumieniami promieniowania gamma. Na przestrzeni pięciu dekad udało nam się już trochę dowiedzieć o samym promieniowaniu, jak i jego źródle, a specjalistyczne obserwatoria przystosowane do wykrywania właśnie takich rozbłysków i wyniesione […]

Pomiar masy całej galaktyki może się wydawać na pierwszy rzut oka zadaniem nie do wykonania. Jakby nie patrzeć, z tego miejsca w przestrzeni kosmicznej, w którym się znajdujemy jest to niezwykle trudne. Układ Słoneczny bowiem sam znajduje się w dysku galaktyki. To z kolei oznacza, że wielu rejonów własnej galaktyki nie jesteśmy w stanie nawet […]

Zaglądanie w najdalsze zakątki wszechświata od zawsze stanowi nie lada wyzwanie. Zajęcie to – jakby nie patrzeć – wymaga najlepszych instrumentów obserwacyjnych, które są w stanie z czerni przestrzeni kosmicznej wyłuskać pojedyncze fotony pochodzące z odległych galaktyk i na dodatek znacząco przesunięte ku czerwieni. Od wielu lat naukowcy zajmujący się tą częścią astronomii wyczekiwali wystrzelenia […]

Jeszcze kilkanaście lat temu wydawałoby się to niemożliwe. Postęp w rozwoju i miniaturyzacji technologii jest jednak ogromny. Dzięki temu inżynierowie z Europejskiej Agencji Kosmicznej mogli wymyślić sondę kosmiczną o rozmiarach smartfonu. Czy takie urządzenie może dostarczyć nam jakichkolwiek wartościowych informacji? Jak najbardziej. Z pewnością pamiętacie jeszcze jak zaledwie kilka miesięcy temu w ramach misji DART […]

Bezustanny wzrost populacji Ziemi oraz stały, a wręcz przyspieszający rozwój technologii wykorzystywanych przez miliardy ludzi w codziennym życiu sprawia, że cywilizacja istniejąca na powierzchni Ziemi potrzebuje coraz większych zasobów energii elektrycznej. Jednocześnie, spalanie paliw kopalnych w celu pozyskania energii generuje coraz więcej gazów cieplarnianych i prowadzi do nieodwracalnych i nieprzewidywalnych zmian klimatycznych. Siłą rzeczy, ludzkość […]

Jowisz, największa planeta Układu Słonecznego, której masa jest większa od masy wszystkich pozostałych planet razem wziętych, odegrał w historii życia na Ziemi większą rolą niż mogłoby się wydawać. To on, dzięki swojej grawitacji, w początkach istnienia Układu Słonecznego skierował w stronę planet skalistych – w tym Ziemi – komety, które dostarczyły tu ogromne ilości wody. […]

Kiedy myślimy o masywnych czarnych dziurach, których masa szacowana jest w setkach, tysiącach, milionach, a nawet miliardach mas Słońca, to automatycznie wiemy, że należy ich szukać w centrach masywnych galaktyk. W centrum Drogi Mlecznej dla przykładu znajduje się supermasywna czarna dziura o masie nieco ponad czterech milionów mas Słońca. Przez długie lata istniało przekonanie, że […]

Jedną z największych tajemnic dotyczących Słońca jest pochodzenie niezwykle wysokiej temperatury w jego koronie, górnej warstwie atmosfery słonecznej. Podczas gdy na powierzchni Słońca panuje temperatura rzędu 6000 stopni Celsjusza, to już w koronie rośnie ona do dwóch milionów stopni Celsjusza. To zupełnie tak jak gdyby temperatura rosła wraz z oddalaniem się od ogniska. Heliofizycy od […]

Od samego początku, kiedy trzy dekady temu astronomowie zaczęli odkrywać egzoplanety krążące wokół gwiazd innych niż Słońce, najwięcej odkrywano gazowych olbrzymów, krążących po bardzo ciasnych orbitach. Takie planety odbijają najwięcej światła, przez co najłatwiej dojrzeć je w blasku ich własnych gwiazd. Teraz Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba wykorzystując swoje unikalne możliwości, zajrzał głęboko w atmosferę jednej […]

Na pytanie “ile Ziemia ma księżyców” odpowiedź jest jedna i oczywista: Ziemia ma jeden księżyc i nie ma nawet o czym dyskutować. Tak przynajmniej może się wydawać, wszak żadnego innego obiektu księżycopodobnego na niebie nikt nie widział. Powstaje jednak pytanie: czy wszystkie księżyce muszą być tak duże jak Księżyc? Wszak, gdy mówimy o księżycach Saturna […]

O tym, że niepozorny lodowy księżyc Saturna, Enceladus może być najciekawszym miejscem w Układzie Słonecznym poza Ziemią wiemy już od blisko dwóch dekad. Teraz w jego kierunku swoje oko zwrócił Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. To, co zobaczył przyprawia o zawrót głowy. W 2005 roku sonda Cassini, przelatując po raz pierwszy w pobliżu Enceladusa, dostrzegła delikatną […]

Siedemnaście milionów lat świetlnych od Ziemi, w kierunku gwiazdozbioru Warkocza Bereniki znajduje się odkryta pod koniec XVIII wieku galaktyka spiralna oznaczona numerem katalogowym M64. Ze względu na swój fascynujący wygląd, galaktyka nosi także nazwę Czarne Oko. Ta pozornie zwykła galaktyka spiralna skrywa jednak sporo tajemnic, które naukowcy próbują już od lat rozwikłać. Spojrzenie na zdjęcie […]

Nasza galaktyka, Droga Mleczna, składa się z nawet 400 miliardów gwiazd. Jeszcze trzydzieści lat temu nie wiedzieliśmy jednak, czy wokół tych gwiazd krążą jakiekolwiek planety. Odkąd jednak odkryliśmy pierwszą planetę krążącą wokół innej gwiazdy niż Słońce minęło już kilka dekad. Aktualnie znamy już ponad 5000 planet pozasłonecznych, a kilka tysięcy kolejnych czeka jeszcze na faktyczne […]

15 lutego 2013 roku w atmosferę Ziemi zupełnie niepostrzeżenie wszedł meteoroid o średnicy od 17 do 20 metrów. Mieszkańcy Czelabińska w Rosji mogli zaobserwować wtedy przelot niezwykle dużego i jasnego superbolidu, usłyszeć jego eksplozję na wysokości 30 kilometrów nad powierzchnią, a na chwilę odczuć na sobie falę uderzeniową tej eksplozji. Owa eksplozja była na tyle […]

W czasach największego i najszybszego rozwoju sektora kosmicznego ludzkość mogła obserwować rywalizację Związku Radzieckiego i Stanów Zjednoczonych. Innych graczy w przestrzeni kosmicznej nie było. W XXI wieku sytuacja jednak zmienia się na naszych oczach. Chiny realizują niezwykle ambitny program kosmiczny, niemal co roku dokonując czegoś przełomowego, Indie wysyłają regularnie rakiety w przestrzeń kosmiczną, Korea wysyła […]

Kiedy masywna gwiazda kończy swoje życie eksplodując jako supernowa, przez chwilę świeci jaśniej niż cała galaktyka, w której się znajduje. Przez ten ostatni moment przyćmiewa blaskiem miliardy gwiazd znajdujących się w jej bezpośrednim otoczeniu. Sama eksplozja supernowa, choć jest końcem życia masywnej gwiazdy, to też jest początkiem czegoś nowego. Po gwieździe pozostaje albo czarna dziura […]

Jesteś studentem lub studentką i pragniesz rozwijać swoje umiejętności i poszerzać horyzonty w zakresie technologii? Do 23 maja 2023 r. zgłoś się do dziesiątej edycji globalnego programu edukacyjnego Huawei – Seeds For The Future. Jest to bezpłatny program skierowany do ambitnych młodych ludzi zainteresowanych technologią i przywództwem, który oferuje wprost niepowtarzalne możliwości rozwoju. Jubileuszowa edycja […]