Słońce się starzeje, a my będziemy musieli pożegnać się z Ziemią. Jaki jest najbardziej prawdopodobny scenariusz? Przedstawiamy fragment książki Ann Druyan „Kosmos. Możliwe światy”. Do widzenia Ziemio! Słońce starzeje się tam samo jak my wszyscy. Pewnego dnia wypali całe paliwo wodorowe w swoim rdzeniu. Za 5 lub 6 miliardów lat strefa fuzji wodorowej zacznie się […]

Astronomowie odkryli pozasłoneczną planetę wielkością przypominającą Ziemię, która znajduje się w odpowiedniej odległości od swojej gwiazdy, by – przynajmniej w teorii – możliwe było osiedlenie się człowieka na jej powierzchni. Kepler-1649c znajduje się 300 lat świetlnych od nas. Spośród 2681 egzoplanet (orbitujących wokół gwiazd poza naszym Układem Słonecznym) dostrzeżonych przez teleskop Keplera od 2009 do […]

Astronomowie opisali i pokazali światu najbardziej szczegółowe obrazy koronalnego pola magnetycznego naszej gwiazdy. Dokładnie wyróżnione w nich zostały rurkowate struktury plazmy o szerokości kilkuset kilometrów. W niższej rozdzielczości widzieliśmy tam wcześniej najwyżej ciemne plamy. Zdjęcia wykonał suborbitalny teleskop Hi-C (High-Resolution Coronal Imager) zdolny dostrzec struktury wielkości nawet 70 kilometrów, czyli 0.01 proc. całego Słońca. Na […]

Jaśniejsza i większa niż jakakolwiek inna znana supernowa została odkryta przez naukowców z Centrum Astrofizyki przy współpracy ze Smithsońskim Obserwatorium Astrofizycznym na Harvardzie. Supernowa to niezwykle jasna i potężna eksplozja umierającej gwiazdy, która według NASA może osiągnąć masę nawet pięć razy większą od masy Słońca. Ogromne gwiazdy spalają w swoich rdzeniach duże ilości energii jądrowej, […]

Ziemia krąży wokół własnej osi i dookoła Słońca, Słońce obiega centrum Galaktyki. Skąd biorą się te „obroty sfer niebieskich”? W przestrzeni kosmicznej nie brakuje zadziwiających obiektów. Galaktyki, kwazary, pulsary czy czarne dziury są podobne pod jednym względem – obracają się tak jak nasza Ziemia. Łatwo zrozumieć, dlaczego tak się dzieje, przypominając sobie ogólną teorię względności […]

NASA dokonała kolejnego odkrycia dzięki teleskopowi kosmicznemu TESS. Okazuje się, że starożytna Gwiazda Polarna, czyli Alfa Draconis jest gwiazdą podwójną. Dwie składowe gwiazdy krążą wokół siebie na jednej płaszczyźnie względem Ziemi, więc dochodzi do cyklicznych zaćmień. „Astronomowie wykorzystujący dane z NASA TESS, wykazali, że Alpha Draconis, dobrze zbadana gwiazda widoczna gołym okiem i jej słabsza […]

Czarne dziura o masie pośredniej (IMBH) to dla astrofizyków od dawna poszukiwane ”brakujące ogniwo” w ewolucji kosmosu. Naukowcom udało się niedawno natrafić na najbardziej prawdopodobnego kandydata na tego typu obiekt. Obecność czarnej dziury odkryto, bo w jej pobliżu znalazła się i brutalnie zginęła zabłąkana gwiazda. Badacze do identyfikacji posłużyli się dwoma obserwatoriami rentegnowskimi (RTG) oraz […]

Nie słyszą, a zdobywają Nagrody Nobla. Nie widzą, a piszą podręczniki. Nie chodzą, ale ich wynalazki zmieniają świat. Czy słabość ciała pomaga niepełnosprawnym naukowcom osiągnąć sukces? Gdy nad moją przyszłością zawisły ciemne chmury, ku swemu zaskoczeniu odkryłem, że jeszcze bardziej cieszę się życiem. I wreszcie zacząłem robić postępy w moich badaniach – mówił sparaliżowany Stephen […]

Stare gwiazdy o zbyt małej masie by zakończyć życie z hukiem kurczą się do rozmiarów Ziemi zachowując jednak masę bliską naszemu Słońcu. Zwane białymi karłami, jarzą się słabym blaskiem oświetlając szczątki ciał niebieskich krążących niegdyś wokoło. W takiej to poświacie dostrzeżono nieznany dotąd układ gwiezdno-planetarny. Jedne skrzypce gra w tym duecie emerytowana gwiazda. Drugie – […]

Dziura ozonowa nad Antarktydą wciąż maleje – potwierdziło NASA. Jednak dopiero teraz udało się ustalić czy za tą poprawą stoją naturalne zjawiska pogodowe czy część zasług można przypisać podpisanemu w 1987 roku protokołowi montrealskiemu. Protokół montrealski to międzynarodowe porozumienie dotyczące przeciwdziałania dziurze ozonowej podpisane – jak wskazuje nazwa – w Montrealu 16 września 1987. Do […]

Wygląda jak Jowisz, ale obiega swoją gwiazdę po dużo ciaśniejszej orbicie, gdzie rok trwa niecałe dwa ziemskie dni. Jako, że WASP-76b i jej słońce podlegają obrotowi synchronicznemu (jak Ziemia i Księżyc), jedna strona planety zawsze zwrócona jest w kierunku gwiazdy, dwukrotnie większej od naszej. Aha, i z nieba pada tam deszcz z płynnego metalu. Konsekwencja […]

NASA chwali się w czasopiśmie “Frontiers in Plant Science”, że kosmiczna sałata jest równie nudna pożywna i bezpieczna do jedzenia, co ta hodowana na powierzchni Ziemi. Możliwość hodowania świeżej żywności mogącej uzupełniać dietę opartą na pakowanych produktach od lat była dla NASA niezwykle ważnym celem. Przyszłość długodystansowych lotów kosmicznych opiera się także na zdolności załogi […]

Astronomowie odkryli wielkiego ”bałwana” zbudowanego z dwóch białych karłów, wypalonych gwiazd pokroju naszego Słońca, które zamiast eksplodować połączyły się w tak niespotykany tandem. Przynajmniej taką teorią próbuje się wytłumaczyć unikalny rozmiar, prędkość poruszania i skład chemiczny atmosfery tej, odległej od Ziemi o 150 lat świetlnych, gwiazdy. Białe karły to pozostałości po niezbyt dużych gwiazdach, jak […]

Agencja kosmiczna poinformowała, że zidentyfikowała obszary Marsa, w których bardzo duże ilości wody znajduje się już 2,5 centymetra pod powierzchnią planety, co czyni ją łatwą do wydobycia. “Żeby dostać się do tej wody nie potrzeba koparki” – ogłosił Sylvain Piqueux z NASA w oficjalnej informacji prasowej – “Wystarczy łopata”. Władze agencji poinformowały też, że stworzyły swoistą […]

W wieku 101 lat odeszła wybitna matematyczka pracująca dla NASA – Katherine Johnson. Była odpowiedzialna m.in. za wyznaczenie okien startowych i trajektorii lotów kosmicznych Programu Mercury i Programu Apollo w czasie wyścigu kosmicznego. Johnson zmarła 24 lutego 2020 roku w domu spokojnej starości w Newport News w stanie Wirginia (Stany Zjednoczone). Do historii przeszła jako […]

Ulotna molekuła objawiła się w pobliżu kwazara ponad pół miliarda lat świetlnych od Ziemi. Dotąd cząsteczki tego najważniejszego dla ludzi gazu znajdywano jedynie w Układzie Słonecznym i dwóch miejscach na Drodze Mlecznej. Sprawa występowania tlenu we Wszechświecie jest dość ciekawa. Według aktualnej wiedzy to trzeci najbardziej powszechny pierwiastek (po wodorze i helu) w kosmosie. Dlatego […]

Pamiętacie jak mama mówiła, żeby nie patrzeć prosto w Słońce? NASA wysłała właśnie rakietę Atlas V z europejskim satelitą Solar Orbiter (SolO) na pokładzie by przyjrzeć się naszej gwieździe z tak bliska, jak to tylko możliwe. Zbudowany przez ESA pojazd odłączył się od rakiety po ok. 53 minutach od wystrzelenia z Cape Canaveral na Florydzie. […]

328 dni na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) spędziła Christina Koch, która dokładnie 6 lutego wróciła na Ziemię na pokładzie statku Sojuz. Tym samym pobiła dotychczasowy rekord i została najdłużej przebywającą w kosmosie kobietą. Wcześniejszy kobiecy rekord należał do astronautki Peggy Whitson, która spędziła w kosmosie 288 dni. Amerykaninem, który spędził w kosmosie najwięcej czasu […]

Wokół Proxima Centauri, nie licząc Słońca, najbliższej względem nas gwiazdy, może krążyć nie jedna, jak sądzono, a dwie planety. Zwane ze względu na swój rozmiar super-ziemiami, te ciała niebieskie fascynują naukowców ze względu na relatywnie duże szanse odkrycia na nich śladów życia, czy nawet przeprowadzki. Proxima b, którą odkryto w 2016 roku, krążąc wokół swojej […]

Już nie tylko Mars, ale również Wenus, Enceladus czy Europa powinny znaleźć się na liście do sprawdzenia. Jeżeli zapytani przez „Focusa” naukowcy mają rację, kosmos wokół nas tętni życiem. Miałem na tym punkcie obsesję przez wiele lat – mówi Chris McKay, planetolog z NASA. – Szukanie życia na Marsie całkowicie mnie uwiodło, poświęciłem mu większość […]

Na najbardziej podstawowym poziomie fizyka może obejść się bez czasu. To zmienia nasze myślenie o wszechświecie – mówi „Focusowi” wybitny fizyk prof. Carlo Rovelli Focus: Wszyscy wiemy, że czas płynie, czasami się wlecze, czasami ucieka. Czym jednak jest upływ czasu z punktu widzenia nauki? prof. Carlo Rovelli: Wcale nie jest łatwo odpowiedzieć na to pytanie, […]

Międzynarodowa Unia Astronomiczna ogłosiła, że odkryta przez polskich astronomów planeta otrzymała nazwę Pirx. Krążąca wokół niej gwiazda została nazwana Solaris. Decyzja może nie spodobać się internautom, którzy w głosowaniu wybrali nazwy Geralt i Ciri. W ramach akcji IAU100 NameExoWorlds organizowanej z okazji 100-lecia unii, każdemu państwu na świecie przypisano jeden układ planetarny. Mieszkańcy kraju mogli […]

Po listopadowym przelocie sondy Juno nad gazowym olbrzymem na Ziemię dotarły nowe informacje o pogodzie Jowisza. Planeta będąca domem dla kilku olbrzymich zjawisk burzowych wzbogaciła się o kolejny, równie potężny cyklon o rozmiarze terytorium Francji. Kamery Juno wyśledziły pierwsze wichury na biegunach Jowisza już na początku misji, w lipcu 2016 roku. W sumie do teraz […]

Ponad rok po pierwszym przelocie sondy Parker wokół Słońca naukowcy  uporządkowali przesłaną im górę danych. To pierwszy ziemski instrument badawczy wykonujący pomiary bezpośrednio wewnątrz korony słonecznej. Parker została wyniesiona na orbitę w sierpniu 2018 roku z Cape Canaveral na Florydzie za pomocą rakiety nośnej Delta IV Heavy. Teraz w odległości od 109 mln do 6 […]