Poszukując życia we wszechświecie, szukamy przede wszystkim planet skalistych krążących w takiej odległości od swojej gwiazdy macierzystej, w której na powierzchni planety może istnieć woda w stanie ciekłym. Astronomowie podczas takich poszukiwań zwracają uwagę także na same gwiazdy, wokół których te planety mają krążyć. Dla przykładu czerwone karły, czyli najpowszechniej występujące gwiazdy w naszej galaktyce […]

Osiemnaście miesięcy temu australijski radioteleskop ASKAP zarejestrował niezwykle silny szybki błysk radiowy na nocnym niebie. Teraz jednak ten sam rozbłysk powraca, dzięki obserwacjom przeprowadzonym przez astronomów pracujących na sędziwym już Kosmicznym Teleskopie Hubble’a. Jak wskazują astronomowie w najnowszym artykule badawczym, najprawdopodobniej Hubble odkrył możliwe i bardzo nietypowe źródło najodleglejszego rozbłysku tego typu. Sam rozbłysk także […]

Międzynarodowy zespół naukowców z Instytutu Astrofizyki Wysp Kanaryjskich oraz Uniwersytetu La Laguna poinformował właśnie o odkryciu nietypowej galaktyki. Owa niemal niewidoczna galaktyka karłowata, jak na razie nosi nazwę Nube. Jeżeli dekady temu galaktyki widoczne w danych obserwacyjnych określano mianem mglistych obiektów, to o Nube można powiedzieć, że jest to mgła na tyle delikatna, że można […]

To się nazywa zaskoczenie. Zespół astronomów odkrył potencjalną zorzę polarną w miejscu, w którym nikt się jej nie spodziewał. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba obserwujący brązowego karła W1935 dostrzegł w okolicy jego bieguna emisję promieniowania od metanu w górnej warstwie atmosfery tego nietypowego obiektu. Zaskoczenie związane jest tutaj jednak z faktem, że jest to samotny brązowy […]

Szesnaście tysięcy lat świetlnych od Ziemi w kierunku gwiazdozbioru Cefeusza znajduje się gwiazda, która według astronomów jest jedną z największych gwiazd w naszej galaktyce. Zespół astronomów z uniwersytetu Georgia State przyjrzał się ostatnio tejże gwieździe, starając się zrozumieć, dlaczego doświadczyła ona niedawno zaskakującego spadku jasności. Przedmiotem programu badawczego jest gwiazda RW Cephei. W najnowszym artykule […]

Wenus, druga planeta od Słońca bardzo często określana jest mianem bliźniaczki Ziemi. Nic w tym dziwnego, wszak mamy do czynienia z planetą skalistą, która rozmiarami jest dokładnie taka sama jak Ziemia i która posiada tak jak Ziemia gęstą atmosferę. Na tym jednak ta krótka lista podobieństw między dwoma planetami się kończy. Jakby nie patrzeć, atmosfera […]

Ludzkość czyni przygotowania do zwalczenia potencjalnego zagrożenia, jakie mogłoby pewnego dnia przylecieć do nas z kosmosu. Ale czy system obrony planetarnej mógłby ochronić Ziemię przed obiektem, który nazwano 2020 GL2? Cóż, pozostanie to jedynie w sferze domysłów. Nie dlatego, że 2020 GL2 nas szczęśliwie ominie, lecz po prostu… nigdy nie istniał. Początek całej historii sięga […]

W drugiej połowie 2023 roku indyjski sektor kosmiczny przeżył prawdziwą rewolucję. Wysłany przez indyjskich inżynierów w kierunku Księżyca lądownik Chandrayaan-3 miękko wylądował na powierzchni Srebrnego Globu dostarczając przy tym na powierzchnię niewielki łazik Pragyaan. Zważając na to, że w 2023 roku o powierzchnię Księżyca rozbiły się sondy wysyłane przez takie potęgi kosmiczne jak Japonia, czy […]

Astronomowie to ludzie, których na co dzień trudno czymś zaskoczyć. Nie ma w tym nic dziwnego, wszak codziennie zajmują się tak fascynującymi tworami jak gwiazdy, galaktyki, czarne dziury, czy egzoplanety. Jak się jednak okazuje, także dzisiaj po setkach lat rozwoju instrumentów obserwacyjnych wciąż we wszechświecie są rzeczy, które potrafią zaskoczyć. Tak też było w 2019 […]

Rodriguez i Tarantino nakręcili Od zmierzchu do świtu, a łazik Curiosity – od świtu do zmierzchu. Tak można opisać udostępniony przez NASA materiał, na którym w krótkim czasie możemy prześledzić 12-godzinny cykl tamtejszego dnia. Do sieci trafiły nagrania ukazujące Czerwoną Planetę z dwóch różnych stron sześciokołowego pojazdu. Dzięki przyspieszonemu materiałowi, który ma formę popularnego timelapse, […]

W poniedziałek rano, o godzinie 8:18 polskiego czasu wystartowała pierwsza w tym roku misja księżycowa. Rakieta Vulcan wykonująca swój pierwszy w historii lot w przestrzeń kosmiczną wyniosła na orbitę lądownik Peregrine, który — jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem — 23 lutego wyląduje na powierzchni Księżyca. Ta jedna z ważniejszych amerykańskich misji kosmicznych tego roku, […]

Ganimedes to największy z naturalnych satelitów Jowisza a zarazem jeden z czterech księżyców galileuszowych. Obiekt ten, pomimo stosunkowo niewielkich rozmiarów, cechuje się zaskakująco silnym polem magnetycznym, co wzbudziło zainteresowanie naukowców. Przeprowadzone w tej sprawie badania najprawdopodobniej wyjaśniają źródło silnego magnetyzmu Ganimedesa. Zanim jednak przejdziemy do wniosków, warto byłoby napisać co nieco na temat tego obiektu. […]

Zazwyczaj przyjmuje się, że planety Układu Słonecznego można podzielić na dwie grupy: planety skaliste oraz gazowe olbrzymy. Kiedy jednak dokładnie się przyjrzymy tym drugim, okazuje się, że tak naprawdę można je podzielić na dwie kolejne podgrupy. W gazowych olbrzymach pozostaną wtedy Jowisz i Saturn, a Neptun i Uran, których skład chemiczny jest nieco inny, trafią […]

15 listopada 2017 roku świat miłośników astronomii w skupieniu obserwował ostatnie momenty istnienia legendarnej sondy Cassini, która od ponad dekady krążyła już wokół Saturna, badając planetę, jej pierścienie i księżyce. Tego dnia sonda zmierzała już ku swojej zagładzie, wpadając w chmury gazowego olbrzyma. Choć od tego czasu minęło już ponad sześć lat, to dane zebrane […]

Rzadko się zdarza, że sonda kosmiczna przelatuje w pobliżu zupełnie nowego i niebadanego wcześniej obiektu kosmicznego lub też zbliża się na rekordowo małą odległość do obiektu, który wcześniej obserwowaliśmy tylko z większych odległości. Takie odwiedziny zazwyczaj rewolucjonizują naszą wiedzę o danym obiekcie, dostarczając zdjęć, których jakości nie da się poprawić przez kolejne dziesięciolecia. Doskonałym przykładem […]

Kiedy mowa o aktywnych w ostatnich latach misjach marsjańskich, zazwyczaj na myśl przychodzą aktualnie jeżdżące po powierzchni Czerwonej Planety łaziki Curiosity oraz Perseverance, albo latający nad powierzchnią dron Ingenuity. Owszem, niektórym jeszcze może przyjść do głowy pierwszy chiński łazik marsjański Zhurong, ale on już od ponad roku milczy. Bardzo często jednak zapominamy o sondach krążących […]

Mogłoby się wydawać, że skoro jesteśmy już w stanie zaglądać na sam koniec obserwowalnego wszechświata, to Układ Słoneczny powinniśmy już znać na wylot. Tak jednak nie jest. Owszem, znamy osiem planet Układu Słonecznego, większość księżyców wokół nich krążących, planety karłowate, liczone w tysiącach planetoidy i komety oraz obiekty Pasa Kuipera. Ten ostatni obszar rozciągający się […]

Początki wszechświata to naprawdę fascynujący okres. Jakby nie patrzeć, to wtedy wszystko się zaczęło. Powstawały pierwsze gwiazdy, które łączyły się w pierwsze galaktyki. Zarówno gwiazdy wtedy były inne niż teraz (zawierały znacznie mniej metali), jak i galaktyki, które podówczas tworzyły nowe gwiazdy w iście monumentalnym tempie. Był to okres prawdziwej zmiany, w której ciemny dotychczas […]

Pierwsze połączenie wykorzystujące szyfrowanie kwantowe połączyło dwa punkty oddalone od siebie o cztery tysiące kilometrów. Przekaźnikiem przesyłanych w ten sposób informacji był chiński satelita kwantowy Mozi. To może być ważny krok na drodze do wprowadzenia technologii pozwalającej na całkowicie bezpieczne przesyłanie informacji między odległymi punktami na Ziemi. Naukowcy z Rosji i Chin najprawdopodobniej z powodzeniem […]

Ponad pięć lat temu, 12 sierpnia 2018 roku z Przylądka Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Delta IV Heavy. Na szczycie rakiety znajdowała się sonda kosmiczna, której celem miało być zbadanie atmosfery słonecznej z bliska. Instrumenty znajdujące się na pokładzie sondy miały przyjrzeć się strukturze i dynamice koronalnych pól magnetycznych. Za pomocą tak zebranych danych naukowcy […]

Układ Słoneczny w większości modeli czy wizualizacji składa się ze Słońca, ośmiu planet z księżycami oraz Pasa Planetoid znajdującego się między orbitami Marsa a Jowisza. Między nimi znajduje się zasadniczo pustka wypełniona przez strumień wiatru słonecznego emitowanego przez naszą gwiazdę dzienną. Tak przynajmniej to wygląda w pierwszym przybliżeniu. Rzeczywistość jest jednak inna. Między planetami krążą […]

Rok się kończy, ale astronomowie nie zwalniają tempa odkryć. W połowie grudnia międzynarodowy zespół astronomów analizujący dane zebrane za pomocą teleskopu LST (Large-Sized Telescope) poinformował społeczność naukową o odkryciu nowego źródła wysokoenergetycznego promieniowania. Teleskop LST-1 dostrzegł obiekt skatalogowany pod numerem OP 313. Warto tutaj podkreślić, że sam obiekt obserwowano już wcześniej w zakresie niższych energii. […]

Gwiazda neutronowa to niezwykle kompaktowa pozostałość po masywnej gwieździe, która zakończyła swoje życie w eksplozji supernowej. Podczas gdy zewnętrzne warstwy gwiazdy ulegają rozerwaniu na strzępy, jej jądro ulega ściśnięciu w obiekt o średnicy rzędu 20 kilometrów i masie jednego, dwóch Słońc. Aby wyobrazić sobie, jak ciasno upakowana jest w takiej gwieździe neutronowej materia, warto przypomnieć […]

Spoglądając w nocne niebo za pomocą własnych oczu, czy za pomocą teleskopów jesteśmy w stanie dostrzec niezliczoną liczbę obiektów rozsianych w czerni przestrzeni kosmicznej. Niezależnie jednak od tego, co dostrzeżemy: gwiazdy, planety, księżyce, planetoidy, mgławice, czy galaktyki, musimy mieć świadomość, że jest to jedynie część rzeczywistego wszechświata. Od dawna bowiem wiadomo, że cały wszechświat oprócz […]