Droga Mleczna, nasza galaktyka składa się według szacunków z 200-400 miliardów gwiazd. Jeszcze trzy dekady temu nie wiedzieliśmy, czy inne gwiazdy — tak jak Słońce — posiadają własne planety i układy planetarne, czy też nasz Układ Słoneczny jest jakimś ewenementem. Jak zwykle w takiej sytuacji okazało się, nie jesteśmy tacy wyjątkowi i planety są praktycznie […]

Tak daleko jeszcze żadnej czarnej dziury astronomowie nie widzieli w zakresie rentgenowskim. Wszystko wskazuje na to, że badaczom udało się uchwycić prawdziwego potwora na wczesnym etapie rozwoju, na którym masa czarnej dziury jest porównywalna z masą otaczającej go galaktyki. To właśnie tak mógł wyglądać początek życia pierwszych supermasywnych czarnych dziur we wszechświecie. Czarna dziura dostrzeżona […]

Rozległy, największy w Układzie Słonecznym układ pierścieni, który fascynuje naukowców i miłośników astronomii, odkąd pierścienie te zostały zauważone za pomocą teleskopu, zniknie z naszego nieba już w 2025 roku. Ktokolwiek nie wyciągnie z garażu swojego teleskopu, nie będzie mógł dostrzec charakterystycznych uszu otaczających drugą po Jowiszu największą planetę Układu Słonecznego. Czy w ogóle tak rozległe […]

Euclid to teleskop, którego misją zarządza Europejska Agencja Kosmiczna. Wystrzelony 1 lipca, w tym tygodniu zaliczył swój oficjalny debiut, kiedy to do sieci trafiły premierowe obrazy uwiecznione z jego wykorzystaniem. Na pokładzie tego statku znajduje się kamera przystosowana do rejestrowania światła widzialnego, spektrometr bliskiej podczerwieni i fotometr pozwalający na określanie przesunięcia ku czerwieni. Opublikowane niedawno […]

Powszechnie przyjmuje się, że Wenus, choć pod względem rozmiarów jest bliźniaczką Ziemi, to w rzeczywistości jest iście piekielną planetą. Na powierzchni tej planety nie tylko ludzie, ale nawet sondy i lądowniki nie są w stanie przetrwać zbyt długo. Część badaczy jednak wskazuje, że na odpowiedniej wysokości nad powierzchnią planety, w jej chmurach panują warunki zaskakująco […]

Potrzeba jeszcze kilku dobrych dekad rozwoju nowych technologii, aby ludzkość mogła bezpiecznie wysłać w kierunku Czerwonej Planety pierwszych ludzi. Na szczęście, zanim do tego dojdzie, w badaniu skał marsjańskich z bliska pomaga nam skutecznie natura. Zarówno w Ziemię, jak i w Marsa na przestrzeni miliardów lat bezustannie uderzają mniejsze i większe skały kosmiczne. Podczas tych […]

Odkąd naukowcy zaczęli odkrywać planety krążące wokół innych gwiazd niż Słońce, musieliśmy przemodelować nasze pojęcie planety. Okazało się bowiem, że Układ Słoneczny zawiera tylko kilka typów planet spośród znacznie większej palety występującej we wszechświecie. Oprócz planet typu ziemskiego i gazowych olbrzymów, na przestrzeni lat naukowcy odkryli także superziemie, planety skaliste znacznie masywniejsze od Ziemi, jak […]

Amerykańska sonda kosmiczna Lucy, której celem są planetoidy trojańskie Jowisza przeleciała w ubiegłym tygodniu w pobliżu planetoidy Dinkinesh. Naukowcy postanowili wykorzystać tę okazję do sprawdzenia instrumentów obserwacyjnych oraz kamer, które będą wykorzystywane podczas właściwej części misji. Nikt się jednak nie spodziewał, że Dinkinesh może nas czymś zaskoczyć. Odwiedzona przez sondę Lucy planetoida znajduje się w […]

Alaska, ze względu na swoje położenie geograficzne jest jednym z tych miejsc, w których można się rozkoszować obserwowaniem fenomenalnej zorzy polarnej. Tak jest i teraz. Jednak aktualnie od soboty, to co rozświetla zjawiskowo nocne niebo nad Alaską, nie jest zorzą polarną. Poświata atmosferyczna widoczna zazwyczaj nad terytorium Alaski obserwowana jest na różnych wysokościach nad powierzchnią […]

Czy niezidentyfikowane obiekty latające są wymysłem współczesnych ludzi? Okazuje się, że jest to bardzo dalekie od prawdy. UFO to koncepcja, która zyskała na popularności po drugiej wojnie światowej, a wraz z występowaniem różnego rodzaju nawiązań w popkulturze wizerunki zagadkowych latających obiektów zaczęły się pojawiać niemal wszędzie. Oczywiście dla współczesnych ludzi UFO to przede wszystkim skojarzenia […]

Nieco ponad 600 lat świetlnych od Ziemi, w gwiazdozbiorze Oriona znajduje się Betelgeza, czerwony nadolbrzym, którego barwę można dostrzec na niebie nawet gołym okiem. Jest to najbliższa nam gwiazda, która znajduje się już na ostatnim etapie swojego życia. Wszystko bowiem wskazuje na to, że gwiazda ta wkrótce eksploduje jako supernowa. Nie wiadomo jak na razie […]

Tym, czego z pewnością możemy pozazdrościć szczęśliwcom przebywającym na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej są widoki. Wystarczy spojrzeć na zdjęcie wykonane na początku tego roku, aby zrozumieć, o co dokładnie chodzi. Fotografia trafiła do sieci z okazji Halloween, a nam pozostaje podziwianie nietypowego widoku. Oczywiście nie jest to dowód na istnienie ludzi-gigantów, ale bez wątpienia wartość […]

SpaceX jak na razie jest jedyną firmą, która dopracowała do perfekcji technologię wielokrotnego wykorzystywania rakiet do wynoszenia ładunków i ludzi na orbitę okołoziemską. Rakiety Falcon 9 latają już regularnie od kilku lat na orbitę, wracają, lądują na Ziemi, przechodzą przegląd i wracają do użytku. Niektóre egzemplarze rakiet wykonały już po kilkanaście udanych startów i lądowań. […]

Jaka jest najstarsza opowieść przekazywana przez przedstawicieli naszego gatunku? Solidnym kandydatem wydaje się w tym przypadku historia dziejąca się około 12 tysięcy lat temu. Sama geneza wydarzeń, które doprowadziły do poznania tej historii zasługuje na uwagę. Wszystko zaczęło się na początku XIX wieku. W 1803 roku brytyjscy osadnicy przybyli do Tasmanii, spotykając tam rdzennych mieszkańców. […]

Jedną z najciekawszych dziedzin w badaniach kosmosu w najbliższych latach i dekadach będą prowadzone na szeroką skalę szerokie przeglądy nieba. Dzięki nowoczesnym obserwatoriom, zdolnym obserwować rozległe połacie nieba przez większą część nocy, naukowcy będą w stanie monitorować wszystkie krótkotrwałe zdarzenia pojawiające się na niebie. Dzięki temu nie tylko dowiemy się o wszystkich istotnych zmianach zachodzących […]

Ewolucja Układu Słonecznego to burzliwa historia powstawania i niszczenia księżyców, planetoid, a nawet planet. Jednym z ważniejszych zderzeń tego typu, było uderzenie obiektu o rozmiarach Marsa w powierzchnię młodej, formującej się dopiero Ziemi. To właśnie z odłamków powstałych z tego zderzenia uformował się Księżyc. Teia, obiekt uderzający uległ natomiast całkowitemu zniszczeniu. Okazuje się jednak, że […]

Im dłużej człowiek spogląda w nocne rozgwieżdżone niebo i zastanawia się, na co tak właściwie patrzy, tym większy lęk go ogarnia. Nie patrzymy bowiem jedynie na pozorny sufit usiany migającymi punktami świetlnymi. Zdajemy sobie sprawę, że każda z tych kropek – jeżeli nie jest planetą – jest gwiazdą, taką jak Słońce. Wokół każdej z tych […]

Świat piłki nożnej ma swoją “rękę Boga”, więc dlaczego podobna nie miałaby się pojawić wśród astronomów? Wszystko za sprawą obrazów uwiecznionych z wykorzystaniem teleskopów działających w paśmie rentgenowskim.  Celem prowadzonych przez nie obserwacji była mgławica znana jako MSH 15-52 lub PSR B1509-58. Jej istnienie jest związane ze śmiercią gwiazdy, która obecnie ma formę pulsara powstałego […]

Jak zbudowane jest wnętrze Marsa? Jakimi metodami możemy tego dociekać? Nie potrzebujemy tutaj wcale bardziej zaawansowanych technologii niż te, które stosujemy w przypadku badań wnętrza Ziemi. Na podstawie kilku trzęsień ziemi odkryliśmy, że wokół marsjańskiego jądra dzieje się coś nietypowego. Z czym naprawdę mamy tutaj do czynienia? Wnętrze Ziemi, skład i strukturę płaszcza czy jądra […]

W życiu codziennym bardzo często ulegamy złudzeniu, że istnieje tylko to, co jesteśmy w stanie zobaczyć na własne oczy. Na szczęście już w szkole podstawowej orientujemy się, że to tylko złudzenie. Jakby nie patrzeć powietrza też nie widać, a nikt nie twierdzi, że go nie ma. We wszechświecie jednak jest znacznie więcej rzeczy, które istnieją […]

Robi się coraz chłodniej i czuć, że nadchodzi jesień, choć sami tego nie jesteśmy w stanie tego odczuć. Mowa tutaj oczywiście o procesach pogodowych zachodzących w atmosferze północnej półkuli Saturna, drugiej pod względem wielkości planety Układu Słonecznego. Choć naukowcy sami nie są w stanie tego odczuć, to dzięki mocy Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba jesteśmy w […]

Kiedy myślimy o przestrzeni kosmicznej, w głowie od razu pojawia się czerń nocnego rozgwieżdżonego nieba, na którym jak na dłoni widać gwiazdy, Księżyc i przesuwające się po nieboskłonie planety. Zupełnie tak, jak gdyby w ciągu dnia obiektów kosmicznych nie było widać. Bardzo często zapominamy, że Słońce rozświetlające nam całe niebo także jest gwiazdą i to […]

Kiedy mówimy, że Jowisz jest największą planetą Układu Słonecznego, to często nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak faktycznie duży on jest. Tymczasem mamy tutaj do czynienia z planetą o masie ponad dwa razy większej od łącznej masy wszystkich pozostałych planet Układu Słonecznego. Od ponad czterech stuleci, kiedy to Galileusz skierował w stronę Jowisza swoją […]

Interferometr LIGO to jeden z najbardziej znanych tego typu instrumentów na świecie. Jak to możliwe, że detektor fal grawitacyjnych był w stanie przekroczyć znane nauce granice kwantowe? Zacznijmy od tego, że wspomniany detektor został zaprojektowany tak, aby mógł wykrywać fale grawitacyjne, które można porównać do fal rozchodzących się na tafli wody po tym, jak wrzuciliśmy […]