Historia starożytnego Egiptu liczy sobie prawie trzy tysiące lat. Założone przez pierwszego faraona Namera w XXXI wieku p.n.e. państwo przetrwać miało aż do śmierci Kleopatry w roku 30 p.n.e. W tym czasie krajem nad Nilem rządziło – wedle tradycyjnej chronologii sporządzonej za czasów Ptolemeuszy przez kapłana Manetona – trzydzieści następujących po sobie dynastii. Po należących […]

Choć to średniowiecze zwykło się nazywać ciemnymi wiekami i kojarzyć z różnej maści zabobonami, prawda jest taka, że w renesansie pod względem wiary w przesądy sytuacja nie dość nie tylko nie była lepsza niż w poprzednich stuleciach, to jeszcze pod względem ich rozpowszechnienia odrodzenie wyznaczało własne standardy. Jak Europa długa i szeroka praktykowano wszelkiej maści […]

Z badaczem popkultury – doktorem Adamem Flammą z Uniwersytetu Dolnośląskiego DSW we Wrocławiu, autorem książki Wiedźmin. Historia fenomenu, o tajemnicach Geralta z Rivii rozmawia Łukasz Czarnecki Panie Doktorze, na początek muszę Panu zadać pytanie osobiste. Jest Pan nazywany pierwszym wiedźminologiem RP, chyba nie ma w naszym kraju drugiej osoby posiadającej tak rozległą wiedzę na temat […]

Każdy absolwent polskiego liceum zna doskonale pytanie, które w Weselu Stanisława Wyspiańskiego gospodarz Czepiec zadaje Dziennikarzowi: Co tam panie w polityce? Chińczyki trzymają się mocno? Jednak z powodu niedostatków programu edukacji uczniowie nie dowiadują się już w trakcie lekcji polskiego, że słowa te są nawiązaniem do krwawego powstania bokserów, które trwało w Chinach, w chwili […]

Historycy zajmujący się dziejami Japonii nazywają niekiedy okres pomiędzy latami 1549-1650 chrześcijańskim stuleciem.  Jego początek wyznacza przybycie do Kraju Kwitnącej Wiśni świętego Franciszka Ksawerego, a koniec wielkie prześladowania chrześcijan zarządzone przez szogunat rodu Tokugawa. Przez owe sto lat Japonia była świadkiem najpierw gwałtownego rozwoju katolicyzmu wśród jej mieszkańców, a następnie upadku religii przywiezionej zza mórz […]

Z doktor Renatą Iwicką z Katedry Porównawczych Studiów Cywilizacji UJ, japonistką, autorką książki Źródła klasycznej demonologii japońskiej – rozmawia Łukasz Czarnecki Pani Doktor, na początku naszej rozmowy o świecie nadprzyrodzonym dawnej Japonii muszę zadać podstawowe pytanie. Czy w  tym przypadku w ogóle ma sens używanie europejskich koncepcji, takich jak demon i bóstwo? Na archipelagu powszechna […]

Przez pierwsze kilkanaście stuleci swej historii  Chińczycy nie tworzyli jednego  państwa, lecz konglomerat mniejszych niezależnych terytoriów, połączonych w luźną konfederację, uznającą rytualny prymat królów – kapłanów, najpierw wywodzących się z dynastii Shang, później w XI wieku p.n.e. zastąpionych przez ród Zhou. Z biegiem stuleci kontrola sprawowana przez suwerena coraz bardziej słabła, aż w V wieku […]

W długich, trwających ponad milenium dziejach Bizancjum mury cesarskiego Wielkiego Pałacu w Konstantynopolu widziały wiele niezwykłych kobiet, pretendujących do władzy nad imperium. Zazwyczaj działały zakulisowo, pociągając za sznurki ze swych komnat i doradzając noszącym tytuł bazyleusa (cesarza) mężom. Jednakże cesarzowa Irena, żona Leona IV i matka Konstantyna VI jako jedyna odważyła się samodzielnie zasiąść na […]

Z profesorem Michałem Kopczyńskim, historykiem, wykładowcą Uniwersytetu Warszawskiego, redaktorem naczelnym magazynu ,,Mówią Wieki” – rozmawia Łukasz Czarnecki. Szanowny Panie Profesorze, Polacy są generalnie społeczeństwem o korzeniach chłopskich. Dlaczego zatem, myśląc o polskiej historii, zapatrzeni jesteśmy w szlachecką Rzeczpospolitą, utożsamiamy się z waćpanami w kontuszach i zachwycamy ich złotą wolnością? Przecież przodkowie większości z nas w […]

Z Robertem Kowalskim, popularyzatorem romantyzmu, twórcą fanpage’a Paryskie Salony Romantyków, autorem powieści Wieszczowie – rozmawia Łukasz Czarnecki Panie Robercie, wizja trzech wieszczów, jaką wpaja się uczniom w szkołach, jest wyjątkowo nieciekawa, podczas gdy Mickiewicz, Słowacki czy Krasiński mieli niezwykle barwne osobowości. Zgodzi się Pan z nieco prowokacyjnym stwierdzeniem, że wielcy polscy poeci romantyzmu byli swego […]

Z Witoldem Vargasem – pisarzem i ilustratorem, współautorem stworzonych wraz z Pawłem Zychem książek Bestiariusz słowiański i Święci i biesy oraz szeregu pozycji z cyklu Legendarz – rozmawia Łukasz Czarnecki Zacznijmy od samych początków. W roku 2012 do księgarń trafia stworzony Pana wspólnie z Pawłem Zychem Bestiariusz słowiański. Książka osiągnęła wielki sukces, doczekała się drugiego […]

Nikt z nas nie lubi chorować. Niestety, wszelkiej maści problemy zdrowotne są na trwałe wpisane w ludzkie życie. Szczęśliwie w XXI wieku mamy dostęp do osiągnięć współczesnej medycyny, pomagających skutecznie leczyć wiele przypadłości, które jeszcze sto lat temu doprowadzały do rychłej śmierci cierpiącego na nie nieszczęśnika. W zupełnie innej sytuacji byli średniowieczni Europejczycy. Medycyna jest […]

Wczesną jesienią roku 1797 w Pekinie pojawiła się licząca kilkaset osób grupa cudzoziemców, których dziwaczne ubrania i zachowanie budziły szczery ubaw miejscowej ludności. Sami zainteresowani nie widzieli w sobie nic śmiesznego – byli bowiem członkami świty lorda George’a Macartneya, przedstawiciela brytyjskiej korony, wysłanego do Państwa Środka, by objąć stanowisko pierwszego ambasadora Wielkiej Brytanii w tym […]

Z profesorem Jakubem Politem z Instytutu Historii UJ, specjalistą od dziejów Azji Wschodniej w XX wieku, autorem  książki Pod wiatr. Czang Kaj-szek 1887 – 1975, rozmawia Łukasz Czarnecki Panie Profesorze, najbardziej rozpoznawalną na zachodzie postacią związaną z burzliwą dwudziestowieczną historią Chin pozostaje Mao Zedong. Choć twórca Chińskiej Republiki Ludowej był szalonym tyranem odpowiedzialnym za największe […]

I Rzeczpospolita powszechnie uchodzi za królestwo bez stosów. Rzeczywiście, gdy zachodnią Europą wstrząsały krwawe wojny religijne, w Polsce panował spokój, a najgorszymi aktami umotywowanej religijnie przemocy były co najwyżej toczone po karczmach przez przedstawicieli różnych wyznań indywidualne bijatyki, spowodowane raczej nadmiarem wypitej wspólnie wódki niż różnicami w poglądach teologicznych. Słynna na cały kontynent polska tolerancja […]

O kulisach relacji Chin i Tajwanu z doktor Antoniną Łuszczykiewicz, kierowniczką Pracowni Tajwańskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, rozmawia Łukasz Czarnecki Zacznijmy od początku. Skomplikowane relacje chińsko-tajwańskie są pokłosiem wojny domowej, która miała miejsce w Chinach w latach 1946-1949 i doprowadziła do upadku władzy Kuomintangu (Partii Narodowej) na kontynencie. Proszę krótko przybliżyć naszym czytelnikom ten konflikt. „Zacznijmy […]

Jednym z ciekawszych (i dziwniejszych) zjawisk społecznych jest kult tzw. celebrytów.  Z jakiegoś powodu całe rzesze ludzi chorobliwie pasjonują się życiem jednostek niekoniecznie na ową uwagę zasługujących swymi osiągnięciami. Bo jeśli jeszcze można  zrozumieć zainteresowanie  utalentowanym aktorem, to jak je wyjaśnić w przypadku tych, którzy są znani z tego, że są znani? Wiele już w […]

Panowanie dynastii Tang (618-907) jest wedle Chińczyków najświetniejszym okresem w  ich dziejach. W jego apogeum ówczesna chińska stolica Chang’an liczyła sobie milion mieszkańców i była największym miastem świata, na którego ulicach spotykało się przybyszów ze wszystkich zakątków Eurazji. Wpływy imperium promieniowały na cały kontynent od granic Persji po Wyspy Japońskie, kultura kwitła, a ludziom żyło […]

Obowiązkiem każdego pobożnego muzułmanina jest odbycie hadżu, czyli pielgrzymki do Mekki. Taki właśnie cel przyświecał dwudziestodwuletniemu marokańskiemu prawnikowi Szams ad-Din Abu Abd Allah Mohammed ibn Abd Allah Ibrahim al-Lawatiat Tandżiemu, gdy w czerwcu 1325, pożegnawszy się czule z rodzicami, opuszczał na grzbiecie wielbłąda rodzinny Tanger. Młodzieniec nie przypuszczał nawet, że w ojczyste strony wróci dopiero […]

Aleksander Wielki rozpala wyobraźnię już od dwudziestu czterech wieków. Choć stworzone przez niego imperium rozpadło się wkrótce po jego śmierci, największy zdobywca w dziejach zachował władzę nad umysłami i sercami milionów i  pozostaje najbardziej rozpoznawalną postacią starożytności. Krótki, zaledwie trzydziestotrzyletni żywot Macedończyka był nieustannym pasmem niezwykłych przygód. Paradoksalnie nie skończyły się one bynajmniej po zgonie  […]

Z Karolem Ossowskim autorem książki ,,Jak przetrwać w przestępczym Krakowie” rozmawia Łukasz Czarnecki Jagiellonowie rządzili Polską przez blisko dwa wieki- pierwszy król tej dynastii zasiadł na tronie w średniowieczu, ostatni zmarł już w trakcie epoki nowożytnej. To ogromny kawał czasu, dlatego w trakcie naszej rozmowy będziemy skakali między różnymi okresami. Na początek chciałbym zapytać, czy […]

Z doktorem Danielem Tyborowskim – paleontologiem, specjalistą od gadów morskich, popularyzatorem nauki, laureatem nagrody „Geologia 2021” Ministerstwa Klimatu i Środowiska rozmawia Łukasz Czarnecki Panie Doktorze, naszą rozmowę zacznijmy od najnowszych wieści ze świata paleontologii. W te wakacje czasopismo naukowe „Cretaceous Research” doniosło o odnalezieniu na Saharze skamieniałości sprzed 100 mln lat, świadczących o tym, że […]

Z profesorem Jakubem Politem z Instytutu Historii UJ, autorem książki Nie ma już moa, rozmawia Łukasz Czarnecki Panie Profesorze naszą rozmowę o ptakach moa zacznijmy od kwestii podstawowej – jakie stworzenia kryją się właściwie pod tą nazwą, bo nie dla wszystkich jest ona znajoma. Bardzo różne, ale podobne pod jednym względem – wszystkie nie umiały […]

Słowo średniowiecze wywołuje w umysłach ludzi niebędących historykami szereg obrazów. Słysząc je, oczyma wyobraźni widzą rycerzy, krucjaty albo bitwę pod Grunwaldem. Mało komu jednak wieki średnie kojarzą się z seksem, ba, uważa się nawet, że była to epoka wyjątkowo mało mu przyjazna — w końcu religia odgrywała kluczową rolę w życiu ówczesnych ludzi, a jak […]