Nawet Księżyc ma przed nami jeszcze sporo tajemnic, czego najlepszym przykładem okazuje się dokonana niedawno detekcja. Stoją za nią orbitery Chang’e 1 i Change’e 2.  To właśnie ich instrumenty doprowadziły do wykrycia zagadkowej struktury pod powierzchnią Srebrnego Globu. Ze wstępnych ustaleń wynika, że jest to radioaktywna, granitowa płyta, będąca zapewne pozostałością po dawnym wulkanie. Przesłanki […]

Kiedy w 2019 roku przedstawiciele międzynarodowego zespołu astronomów z wielką pompą przedstawiali pierwsze w historii zdjęcie otoczenia czarnej dziury wykonane za pomocą Teleskopu Horyzontu Zdarzeń, świat mógł po raz pierwszy przyjrzeć się najbardziej fascynującym obiektom we wszechświecie. Jakby nie patrzeć zrozumienie tożsamości czarnych dziur wymyka się ludzkiemu poznaniu. Jednocześnie podczas tej samej konferencji dowiedzieliśmy się, […]

Gdybyśmy byli w stanie obejrzeć wszechświat w największej skali, zobaczylibyśmy, że materia widzialna rozkłada się w nim wzdłuż włókien gigantycznej pajęczyny. Owe włókna o długości kilkuset milionów lat świetlnych każde utkane są z gromad i supergromad galaktyk, a między włóknami znajdują się gigantyczne pustki, w których materii widzialnej praktycznie nie ma. Astronomowie właśnie dostrzegli w […]

Odkrywanie ewolucji gwiazd nie jest prostym zadaniem. Nawet największe gwiazdy, a tym samym najkrócej żyjące potrzebują co najmniej kilku milionów lat, aby przejść od narodzin do śmierci. To zdecydowanie za długo, aby naukowcy mogli zaobserwować młodą gwiazdę i monitorować ją aż do jej naturalnej śmierci. O mniejszych i żyjących miliardy lat gwiazdach tym bardziej nie […]

Kiedy w 2020 roku naukowcy z Uniwersytetu w Cardiff ogłosili odkrycie w chmurach Wenus fosfin, z dnia na dzień Wenus stała się najciekawszą planetą Układu Słonecznego. Badacze wskazali, że fosfiny zbyt długo nie przetrwałyby w tym środowisku, a więc muszą być aktywnie produkowane, najprawdopodobniej przez mikroorganizmy unoszące się w chmurach drugiej planety od Słońca. Nic […]

Nawet okolice naszej własnej planety potrafią zaskoczyć, o czym najlepiej świadczy opisane niedawno zjawisko. Zachodzi ono na orbicie okołoziemskiej i jest powiązane z promieniowaniem elektromagnetycznym. Międzynarodowy zespół badawczy postanowił zgłębić tę kwestię, wykorzystując do tego celu teleskop LOFAR (Low Frequency Array). O wynikach kosmicznego śledztwa możemy teraz przeczytać na łamach Astronomy & Astrophysics. Kluczowym wnioskiem płynącym […]

Zdaniem badacza z Uniwersytetu Harvarda w wodach Oceanu Spokojnego, na głębokości niecałych dwóch kilometrów, mogą spoczywać szczątki statku należącego do obcej cywilizacji. Avi Loeb to postać równie wybitna, co kontrowersyjna. Z jednej strony nie można mu bowiem odmówić naukowych osiągnięć, lecz z drugiej nietrudno odnieść wrażenie, że jego zamiłowanie do pozostawania w świetle reflektorów — […]

Przez większość czasu zmiany we wszechświecie zachodzą stopniowo i ewolucyjnie. Wyjątkiem są nagłe i krótkotrwałe zjawiska takie jak na przykład eksplozje supernowych pod koniec życia masywnych gwiazd. Takie właśnie zjawisko skatalogowane pod numerem J221951 zostało odkryte w 2019 roku. Okazało się, że było to jedno z najjaśniejszych zjawisk przejściowych, jakie dotąd zarejestrowano. Teraz naukowcy w […]

Zagrożenie z kosmosu jest realne. Mimo iż ciągle monitorujemy niebo w obawie przed zabłąkanymi planetoidami, musimy być przygotowani na każdą ewentualność. Pewna kalifornijska firma ma pomysł jak zmienić trajektorię każdej kosmicznej skały – wystarczy użyć narzędzia, które dosłownie wygląda jak broń ze średniowiecza. W lutym 2013 r. obiekt wielkości domu przebił się przez ziemską atmosferę […]

Ludzie mają tendencję do spoglądania w niebo jedynie w nocy. To nocne, rozgwieżdżone niebo zachwyca człowieka od zarania dziejów. Tymczasem najbliższa gwiazda i jedyna, która nie jest widoczna tylko jako punkt na niebie i odpowiada za światło dzienne, jest przez nas całkowicie pomijana. Choć na co dzień wydaje nam się, że Słońce zawsze jest takie […]

30 czerwca 1973 roku miało miejsce szczególne zaćmienie Słońca, które trwało wyjątkowo długo. Astronomowie wiedzą też, kiedy podobne wydarzenia się powtórzą. Początek miał miejsce na granicy Gujany z Brazylią, a następnie ścieżka zaćmienia prowadziła przez Surinam, Ocean Atlantycki, dochodząc później do Wysp Zielonego Przylądka, by dotrzeć aż do Kenii i częściowo Somalii. Później obserwacje można […]

Rosnąca aktywność naszej gwiazdy jest coraz bardziej odczuwalna, tym razem za sprawą wydarzeń zapoczątkowanych dwa dni temu. Właśnie wtedy miał miejsce silny rozbłysk słoneczny. Doszło do niego 2 lipca, a astronomowie przypisali go do najwyższej kategorii, czyli X. Zamieszanie okazało się związane z plamą słoneczną znaną jako AR 3354. To właśnie ona wywołała potężną eksplozję, […]

Pytanie o to, czy gdziekolwiek indziej poza Ziemią istnieje życie, jest chyba jednym z najciekawszych pytań o naturę wszechświata, jakie można zadać. Jak na razie wciąż nie znamy na nie odpowiedzi, ale w ostatnich latach można odczuć, że wszechświat wskazuje nam kierunek, w którym tej odpowiedzi powinniśmy szukać. Naukowcy badający Słońce doskonale wiedzą, że nie […]

Dostrzeżenie na nocnym niebie spadającej gwiazdy zawsze zapada na jakiś czas w pamięć. U jednych wywołuje ekscytację, drugich prowokuje do tego, żeby pomyśleć szybko jakieś życzenie, a jeszcze innych bawi, bo jakby nie patrzeć w większości przypadków tego typu mamy do czynienia jedynie z ziarenkiem kosmicznego piasku, które po długim locie w przestrzeni kosmicznej natrafiło […]

Zorze polarne na naszych szerokościach geograficznych to rzadkość, ale w nadchodzących latach mogą się pojawiać częściej niż przez ostatnią dekadę. Wraz ze zbliżaniem się do maksimum aktywności słonecznej, możemy się spodziewać wydarzeń związanych z tzw. pogodą kosmiczną, w tym także tajemniczego i rzadkiego świecenia nocnego nieba (airglow). Ostatnie minimum aktywności nasza Gwiazda Dzienna miała w […]

Głównym zadaniem Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba, dzięki jego zdolnościom do obserwacji w podczerwieni jest zaglądanie w najodleglejsze rejony wszechświata i poszukiwanie pierwszych galaktyk, jakie się pojawiły zaledwie kilkaset milionów lat po Wielkim Wybuchu. Nie zmienia to jednak faktu, że do wykorzystania jego 6,5-metrowego, pokrytego złotem zwierciadła stoją w kolejce także astronomowie i planetolodzy, których główne […]

Czarny Rycerz to jeden z najbardziej tajemniczych obiektów, które rzekomo pozostają na orbicie naszej planety. Jego pierwsza obserwacja miała miejsce w 1998 roku.  Zdjęcie wykonane 11 grudnia 1998 roku powstało w związku z misją STS-88. I choć początkowo eksperci uznali uwieczniony obiekt za jeden z kosmicznych śmieci (na przykład w formie zgubionego koca termicznego) to […]

Kiedy astronomowie dostrzegli za pomocą teleskopów pierwsze kwazary, byli przekonani, że są to gwiazdy. Dopiero odkrycie, że znajdują się one w odległościach kosmologicznych rzędu miliardów lat świetlnych uświadomiły im, że z takiej odległości żadna gwiazda nie może być widoczna i mają do czynienia z czymś zupełnie innym. Na przestrzeni lat badacze doszli do wniosku, że […]

W 2015 roku astronomowie poinformowali o przełomowym zarejestrowaniu pierwszych w historii fal grawitacyjnych, swoistych zmarszczek czasoprzestrzeni powstających w zderzeniach niezwykle masywnych obiektów kosmicznych. W tym momencie narodziła się zupełnie nowa dziedzina nauki: astronomia fal grawitacyjnych, a naukowcy otrzymali zupełnie nowy sposób badania fascynujących zdarzeń zachodzących w bliskim i dalszym wszechświecie. 29 czerwca 2023 roku zespoły […]

Ziemia, Słońce i cała reszta Układu Słonecznego to tylko nieskończenie mała część galaktyki Drogi Mlecznej. Nawet siedząc teraz i pisząc ten artykuł przemieszczam się razem z Czytelnikami i wszystkimi ludźmi na Ziemi z prędkością 220 km/s wokół centrum Drogi Mlecznej. Jeżeli chcemy ją zobaczyć w zakresie widzialnym, wystarczy wyjść na dwór w bezchmurną i bezksiężycową […]

Od dawna astronomowie wiedzą jak będzie wyglądał koniec naszego układu planetarnego. Za kilka miliardów lat, kiedy we wnętrzu Słońca zabraknie wodoru do reakcji fuzji w hel nasze Słońce przejdzie w stadium czerwonego olbrzyma, w którym wielokrotnie powiększy swoje rozmiary. Naukowcy przypuszczają, że Merkury i Wenus, a być może nawet Ziemia nie przetrwają tego etapu, bowiem […]

To zdecydowanie nie jest pierwszy raz, kiedy NASA publikuje zdjęcia obiektów kosmicznych przerobione na dźwięk. Zawsze jest to unikalny sposób doświadczania przestrzeni kosmicznej. Tym razem za główny motyw muzyczny odpowiadają galaktyki z odległych rejonów wszechświata. Żeby było jasne, dźwięk nie przemieszcza się w przestrzeni kosmicznej z prostego powodu: w pustce przestrzeni kosmicznej, choć nie jest […]

Są na nocnym niebie takie gwiazdozbiory, które znają wszyscy, nawet ci, którzy niebem się nie interesują. Mała Niedźwiedzica, Wielka Niedźwiedzica, Orion, czy Kasjopea. Są takie, których nikt jakoś szczególnie na niebie nie szuka, a nawet takie, o których mało kto słyszał. Takim gwiazdozbiorem jest chociażby gwiazdozbiór Jednorożca. A szkoda, bo znajdują się w nim niezwykle […]

Jeżeli komuś się wydaje, że wiemy już doskonale, z czego tak naprawdę składa się Układ Słoneczny, to jest w błędzie. Nie mówię tutaj oczywiście o pełnym katalogu wszystkim planetoid czy komet. Nawet ustalenie ile tak naprawdę planet krąży wokół Słońca wciąż stanowi problem. Owszem, przez wiele lat byliśmy przekonani, że planet jest dziewięć. Na początku […]