2500 lat temu odbyła się jedna z najważniejszych bitew w historii – Ateńczycy pod wodzą stratega Miltiadesa rozbili perską armię Dariusza pod Maratonem dr. Markiem Węcowskim z UW o autorze tego zwycięstwa, jego sukcesach i upadku rozmawia Michał Wójcik 1953 r. w Olimpii znaleziono hełm Miltiadesa. Byc moze walczył w nim pod Maratonem. Jesli to […]

Niespełna pół miliona lat temu ludzie za pomocą prymitywnych łodzi podróżowali przez morze, zasiedlając nowe wyspy. Ponowne analizy linii brzegowej Morza Egejskiego z okresu środkowego plejstocenu ukazały, że przedstawiciele homininów byli bardziej praktyczni i innowacyjni, niż nam się to wydawało. Naukowcy z Uniwersytetu w Patras, w Grecji próbowali rozwikłać historię zagadkowych artefaktów wykonanych przez homininów […]

Nowe badanie skamieniałych śladów homininów ujawniło, że naukowcy mogli pomylić się przy ich datowaniu o 350 tysięcy lat. Badacze z Tybingi twierdzą, że odciski stóp liczą ponad 6 mln lat i są najstarszymi śladami naszych praprzodków, jakie znaleziono. Prehistoryczne odciski stóp należą do rzadkich i bardzo wyjątkowych znalezisk. Jednymi z najbardziej znanych są te z […]

Wybuch wojny trojańskiej datuje się na XIII-XII wiek p.n.e. Troja – znana też jako Ilion – przez długi czas była utożsamiana jedynie z mitem. Bohaterowie wojny trojańskiej byli zaś postaciami z mitologii greckiej, o której uczymy się w szkole. Wszystko zmieniło się za sprawą Heinricha Schliemanna, niemieckiego archeologa-amatora, który zapisał się w historii jako odkrywca […]

Historia teatru europejskiego liczy sobie ok. 2,5 tysiąca lat – z tego powodu dość trudno ją opowiedzieć. Nie sposób natomiast zaprzeczyć, że w dziejach sztuki teatralnej odbijają się niczym w zwierciadle dzieje samej ludzkości. Jak powstał teatr? Początek teatru w Europie związany jest ze starożytną Grecją oraz jej religijnymi obrzędami ku czci Dionizosa, boga winnej […]

Mity greckie to legendy, podania i opowiadania, które stanowią połączenie wątków fantastycznych z elementami prawdy historycznej. Są przekazywane z pokolenia na pokolenie i wykazują ponadczasową wartość. Najbardziej znane mity to m.in. mit o Orfeuszu, o Prometeuszu, o Syzyfie, o Dionizosie, o powstaniu świata, o Heraklesie czy o Dedalu i Ikarze. W artykule przybliżamy jednak krótkie […]

Matematyczny podział wyznaczający dawne reguły piękna w malarstwie czy architekturze połączony z techniką komputerowego mapowania użyto do wybrania 10 najpiękniejszych kobiet świata 2019 roku. Złotą proporcję przyłożył do twarzy celebrytek chirurg plastyczny z Londynu. Dr Julian de Silva zawodowo zajmuje się poprawianiem wyglądu kobiet. Niedawno zrobił zestawienie tych twarzy, na których (niemal) niczego skalpelem by […]

Tam, gdzie co roku we wrześniu jeżdżę z grupą na warsztaty filozoficzne, wyczuwam smutek. “Smutek jest to nierozumne ściśnięcie się umysłu. Rodzaje jego są następujące: litość, zazdrość, zawiść, rywalizacja, przygnębienie, utrudzenie, zniechęcenie, udręka, roztargnienie. Litość ogarnia nas wtedy, gdy patrzymy na niezasłużone cierpienie…”. Diogenes Laertios (streszczając doktrynę stoików). Rolnik z Nea Makri w greckiej A­yce, […]

Majowie opuścili swe miasta z powodu suszy, a rzymskie legiony starł w proch tajemniczy wirus. Epidemie i żywioły niejedno imperium doprowadziły do upadku Kiedy Europejczycy zaczęli przemierzać rozległe puszcze środkowoamerykańskiego półwyspu Jukatan, najwspanialsze miasta klasycznej cywilizacji Majów już od dawna porastała dżungla. O ich istnieniu wspominały jedynie powtarzane przez Indian miejscowe legendy. W 1696 r. […]

Kariera apostoła Pawła nie była pasmem sukcesów, jak chcieliby niektórzy. W wielu miejscach po wizycie przyszłego świętego wybuchały burdy i tumulty, a on sam musiał uciekać, aż się za nim kurzyło Jak obliczył profesor Robert Jewett, gdy zsumujemy odległości pomiędzy miastami, do których dotarł Paweł w trakcie swoich pieszych wędrówek misyjnych po Azji Mniejszej i […]

Słynne amerykańskie państwo Majów i mało znane afrykańskie królestwo Makurii. Mezopotamia, Egipt faraonów, imperium mongolskie. Te cywilizacyjne kolosy, pozornie stojące na niewzruszonych fundamentach, obróciły się w pył. Dlaczego? W szczytowym okresie swego rozwoju imperium założone przez Czyngis – chana rozciągało się od terenów dzisiejszej Polski, po Półwysep Koreański – 10 tys. km od granicy do […]

Spartańskich metod szkoleniowych nie powstydziłyby się Zielone Berety. W odróżnieniu od współczesnych komandosów, zabijania uczono się nie na manekinach, ale na ludziach Kiedy w starożytnej Sparcie rodziło się dziecko obywatela, myto je w winie, a nie w wodzie, by od razu sprawdzić, czy jest wystarczająco silne i nie stanie się ciężarem dla społeczeństwa. Tylko takim […]

Konflikt grecko-turecki swoje korzenie ma jeszcze w średniowieczu. To zarazem konflikt między dwiema wielkimi religiami Kiedy na początku 1996 roku omal nie doszło do wojny między Grecją a Turcją o niezamieszkaną wysepkę Imia na Morzu Egejskim, cały świat przecierał oczy ze zdumienia. Obu państwom nie przeszkodziło w przepychankach nawet to, że od lat są przykładnymi […]

Jest ozdobą Akropolu. Ale największy skarb Partenonu wciąż zdobi kolekcję British Museum w Londynie. Kiedy w 2009 r. otwierano nowe muzeum na Akropolu, Ateny znalazły się na ustach całego świata. Był to także środek nacisku na Brytyjczyków. W Londynie znajduje się bowiem większość rzeźb z Partenonu. A wszystko za sprawą brytyjskiego ambasadora w Konstantynopolu w latach […]

Wykopaliska w Kseropolis na greckiej wyspie Eubei mogą zachwiać tezą, że Troja leży w Turcji. – Homer, pisząc „Iliadę”, zapewne miał na myśli nie wojnę trojańską, ale współczesną mu wojnę „lelantyńską” – twierdzi historyk dr Marek Węcowski z Uniwersytetu Warszawskiego F.H.: Gdzie leży Troja? M.W.: Każdy przewodnik turystyczny odpowie bez wahania: 7 km na południe […]

Już w kolebce demokracji – starożytnych Atenach – można było dostrzec wady tego ustroju. Warto o nich pamiętać, zwłaszcza teraz, gdy nasi politycy przed wyborami znów zaczęli stroszyć piórka Nihil novi sub sole. Już politycy ateńscy odkryli, że umiejętna autopromocja może stanowić gwarancję sukcesu. Jednak przesada w tej materii mogła przynieść skutki odwrotne do zamierzonych. […]