Jeszcze niedawno Kościół obchodził 1 stycznia oficjalne święto obrzezania Jezusa, a związany z tym wydarzeniem fragment ciała był jedną z najcenniejszych relikwii chrześcijaństwa. Z pokolenia w pokolenie każde wasze dziecko płci męskiej, gdy będzie miało osiem dni, ma być obrzezane” – głosi biblijna Księga Rodzaju. Nakaz ten wydał Abrahamowi sam Bóg, więc żaden Żyd nie […]

Bakteria Bacillus F. to najstarszy żywy organizm na Ziemi. Gdy ją znaleziono, miała ponad 3 miliony lat. By zbadać tajemnice mikroba, rosyjski naukowiec wstrzyknął go do swego organizmu. Dołączył w ten sposób do niemałej grupy uczonych, którzy – ryzykując zdrowiem i życiem – zostali własnymi królikami doświadczalnymi. Doktor Anatolij Bruszkow nie jest ekscentrykiem szukającym przepisu […]

Skoro jesteśmy coraz bystrzejsi, powinniśmy popełniać mniej błędów niż nasi rodzice i dziadkowie. Jednak tak się nie dzieje. Dlaczego? To nie miało prawa się zdarzyć. A jednak na perfekcyjnie przygotowanej, oglądanej przez cały świat ceremonii wręczenia Oscarów pomylono koperty i wręczono statuetkę za najlepszy film nie temu, komu należało. Jeśli takie błędy popełniają najlepsi, trudno […]

Kraty, mury, fosy i uzbrojeni strażnicy mieli wybić z głów skazańców myśl o ucieczce. Ale zawsze znaleźli się śmiałkowie, których nic nie powstrzymało. Uciekają do dziś… Bezludną skałę u wybrzeży Kalifornii Amerykanie kupili od Meksyku w połowie XIX w. i ze względu na strategiczne położenie przekształcili w fortecę. Już jednak w czasie wojny secesyjnej (1861–1865) dostrzegli inne jej walory. Oddalona […]

Dopiero gdy uczeni wychodzą z laboratoriów i gabinetów, pokazują swoje prawdziwe oblicze. Jak wszyscy ambitni ludzie potrafią się nienawidzić i podkładać sobie świnie „Na świecie jest dzisiaj 15 milionów naukowców. Jak zawzięcie muszą ze sobą rywalizować, by się wybić?” – pyta retorycznie John Ioannidis, profesor medycyny z Uniwersytetu Stanforda i założyciel METRICS, instytutu tropiącego naciągane i nierzetelne badania […]

Kto potrafi oszukiwać w internecie, może wywołać rewolucję, wstrząsnąć giełdą, zaszkodzić tym, których nie znosi. Albo zarobić miliony… “Zdiagnozowano u mnie raka mózgu. Mam 23 lata i zostały mi cztery miesiące życia” – napisała na swoim blogu Australijka Annabelle Gibson. Nie była pierwszą młodą osobą relacjonującą zmagania z nowotworem, ale zdobyła nieporównywalny z nikim rozgłos. […]

Pod koniec XIX w. ludzkimi umysłami zawładnęły spotkania z duchami i przyswajanie mądrości z Atlantydy. Obok siebie królowały całkiem trzeźwy racjonalizm i duby smalone teozofów. Z nad drzwi straszył wypchany nietoperz. Ze ścian zwisały liście imitujące dżunglę, w zielonym gąszczu majaczyły sylwetki węża, tygrysa i posążki Buddy. 7 września 1875 r. do dziwacznie przystrojonego apartamentu […]

Już tylko jedną trzecią wiedzy zdobywamy w szkole – dzięki internetowi stajemy się w coraz większym stopniu samoukami. I dobrze, bo samodzielna edukacja rozwija najlepiej Gdy się zachwycamy, wszystko staje się osiągalne, a uczenie przebiega samoistnie – mówi André Stern, i jako dowód potwierdzający te słowa przedstawia… siebie. Włada pięcioma językami, jest kompozytorem, gitarzystą, lutnikiem, […]

„Samo nie zatrzyma się nigdy” – chwalił swoje wynalazki Orffyreusz. W to, że udało mu się zbudować perpetuum mobile, uwierzyli osiemnastowieczni naukowcy, królowie i książęta. Członkowie komisji sprawdzili, czy w ścianach zamkowej kom­naty nie ma ukrytych przejść ani otworów. Zamknęli od wewnątrz okna, na drzwiach odcisnęli wo­skowe pieczęcie. Wrócili po dwóch tygodniach. Ustawione na środku […]

Naukowcy rozkładają miłość na czynniki pierwsze i raczą nas rewelacjami o przyczynach, które wywołują stan zakochania. O wybuchu namiętności między dwojgiem ludzi mają decydować układy genów, hormony, feromony, mechanizmy ewolucji, prawa psychologii… W teorii wygląda to przekonująco, ale w prawdziwym życiu wszyscy – wielcy i mali, bogaci i biedni – okazują się bezradni wobec jej […]

Bolesław Chrobry zrobił wszystko, by zostać świętym, lecz miał pecha, bo o jego kulcie… zapomniano. Święty Kazimierz trafił na ołtarze, jednak zmarł, zanim zasiadł na polskim tronie. Inne kraje nie miały takich problemów: świętymi zostawali mordercy, okrutnicy i hipokryci. Prowadzili wojny, skazywali na śmierć swoich bliskich, kazali wyłupywać oczy i wyrywać języki pokonanym wrogom. Ale zostali […]

Czy nasi praprzodkowie przywędrowali z Azji, czy są autochtonami, którzy w puszczach środkowej Europy żyli od zawsze? Mimo ponagleń polityków nauka w dalszym ciągu nie może rozstrzygnąć tego dylematu LEGENDA W dziełach historyków antycznej Grecji i Rzymu nie ma wzmianek o Słowianach, nie pojawiają się żadne słowiańskie imiona i nazwy geograficzne. A to Grecy panowali […]

W dyskusji nad karą śmierci ten argument zawsze elektryzuje: a jeśli sprawca jest niewinny? Pomyłki sądowe nie są rzadkością – tylko w Stanach Zjednoczonych w ciągu 25 lat uniewinniono 69 osób skazanych na śmierć. Nie pomogły apele  Benedykta XVI, Jimmy’ego Cartera, Desmonda Tutu ani petycje 51 amerykańskich kongresmenów i 600 tys. ludzi z całego świata. […]

Czy można przekonać żołnierza, by po dwóch nieprzespanych nocach z werwą i bez strachu ruszył na wroga? Nie, ale można sprawić, że to zrobi. Pomocny był m.in. biały proszek O tym, że Adolf Hitler miał wielką słabość do kobiet, jego otoczenie doskonale wiedziało jeszcze przed II wojną światową. I choć pojawiają się wątpliwości, czy współżył […]

Co trzeci Brytyjczyk uważa, że do wypadku, w którym zginęła księżna Diana, nie doszło przypadkowo. Co drugi twierdzi, że nie wszystkie okoliczności zdarzenia wyjaśniono. Nie pomogło ani trwające ponad 2 lata śledztwo policji francuskiej, ani wznowione w styczniu 2004 i zakończone w grudniu 2006 r. niezwykle drobiazgowe dochodzenie Scotland Yardu. Wciąż co trzeci poddany brytyjskiej […]

Jak zbić fortunę, gdy wszyscy bankrutują? Wystarczy mieć dobry pomysł i odwagę, by wcielić go w życie. Albo zaoferować namiastkę luksusu – taką, na którą stać ludzi w ciężkich czasach. Tej prostej recepcie wielu bogaczy zawdzięcza swój ogromny sukces Kiedy na giełdzie pojawiły się pierwsze oznaki niepokoju, sprzedała akcje swojej firmy za siedem milionów dolarów. […]

Nie słyszą, a zdobywają Nagrody Nobla. Nie widzą, a piszą podręczniki. Nie chodzą, ale ich wynalazki zmieniają świat. Czy słabość ciała pomaga niepełnosprawnym naukowcom osiągnąć sukces? Gdy nad moją przyszłością zawisły ciemne chmury, ku swemu zaskoczeniu odkryłem, że jeszcze bardziej cieszę się życiem. I wreszcie zacząłem robić postępy w moich badaniach – mówił sparaliżowany Stephen […]

Czy to możliwe, że założyciel i współwłaściciel przedsiębiorstwa nie wydaje podwładnym poleceń, nie ustala planu i nie rozlicza z jego wykonania? Wygląda na to, że tak. Firma Valve, lider rynku gier komputerowych, ma ponad 40 milionów stałych klientów i roczny przychód przekraczający miliard dolarów. Nie ma za to szefa, hierarchii ani siatki płac. Valve Corporation […]

Nie zrobili nic złego. Ich jedyną winą jest to, że są niepotrzebni. Gdy tracą swoją społeczną użyteczność, po prostu znikają: starcy, wdowy, chorzy, a nawet dzieci. Starsza pani przyjmowała kondolencje od żałobników przybyłych na pogrzeb. Wszystko toczyło się zgodnie z odwiecznym rytuałem. Mistrz ceremonii wygłosił mowę, rodzina częstowała tradycyjnymi potrawami, ktoś zaintonował pieśń dla duszy udającej […]

Miały uczynić życie zdrowym i przyjemnym, jednak okazały się śmiertelnym zagrożeniem. Dziś unikamy z nimi kontaktu. Ich wytwarzanie zostało zakazane albo objęte restrykcyjnymi przepisami. Gigantyczne środki przeznacza się na ich usuwanie z naszego otoczenia. Chemiczna utylizacja tony azbestu kosztuje ok. 700 dol. Trudno oszacować, ile pieniędzy w skali całego świata pochłonęło wyeliminowanie z produktów powszechnego […]

W Koloseum tłum wiwatował, widząc ludzi rozrywanych na strzępy. W 1946 roku na stokach poznańskiej Cytadeli zebrały się tysiące ludzi, żeby zobaczyć, jak wieszają Arthura Greisera, gauleitera i namiestnika Kraju Warty. Dziś nie brakuje chętnych do oglądania seriali w rodzaju „Hannibala” albo „Dextera”. Dlaczego kochamy okrucieństwo? Jakąż przyjemność może odczuwać cywilizowany człowiek patrząc na nieszczęśnika […]

Historia nauki pełna jest przykładów, jak bezpieczne z założenia eksperymenty kończyły się fatalnie. Ci, którzy je przeprowadzali, i ci, którzy w nich brali udział, za nieostrożność płacili nie tylko zdrowiem, ale i życiem Harry Daghlian był jednym z fizyków zatrudnionych w projekcie Manhattan, czyli amerykańskim programie budowy bomby atomowej. Odpowiadał za określenie masy krytycznej plutonu, […]

Chociaż jesteśmy przekonani, że podejmujemy decyzje samodzielnie i w dobrze rozumianym własnym interesie, nieświadomie ulegamy wpływom lub manipulacjom specjalistów od marketingu, polityków, handlowców i oszustów. Stopa w drzwi Sztuczka polega na tym, aby właściwą prośbę poprzedzić inną, drobną, którą adresat na pewno spełni. Jeśli żebrak najpierw spyta o godzinę, a dopiero potem wyciągnie rękę po […]

Co roku miliony kobiet są porywane przez nieznanych mężczyzn, których muszą poślubić. Ten barbarzyński obyczaj zamiast zanikać, ostatnio rozkwita Wenera Kasymaliewa, 20-letnia studentka pedagogiki, wracała z zajęć, gdy grupa młodych mężczyzn wciągnęła ją do samochodu. Następnego dnia rodzice odnaleźli córkę w domu porywacza i postanowili, że… ma wyjść za niego za mąż. Kilka miesięcy po ślubie dziewczyna powiesiła […]