Lipcowe trzęsienie ziemi w Chile w 2024 r. było momentem, który zmusił naukowców do zweryfikowania dotychczasowych założeń. To zdarzenie sejsmiczne pokazało, że nasze rozumienie sił tektonicznych może być znacznie bardziej niekompletne, niż sądziliśmy. Kiedy wstrząsy o magnitudzie 7,4 nawiedziły Calamę, naukowców zdumiała nietypowa głębokość epicentrum wynosząca 125 km. W takich warstwach zwykle dochodzi do znacznie […]

W północnej części Budapesztu, pod warstwami ziemi i historii, czekała przez siedemnaście stuleci kamienna skrzynia, której nikt nie naruszył od dnia, w którym została zapieczętowana. Hermetycznie zamknięty sarkofag z III wieku to prawdziwy rarytas w świecie archeologii. Większość starożytnych grobów została bowiem splądrowana już w czasach antycznych lub średniowiecza, często krótko po pochówku. Ten jednak […]

Odkąd roboty wkroczyły do naszego świata, inżynierowie starają się naśladować naturę, tworząc maszyny zdolne do poruszania się z gracją i zwinnością zwierząt. Najnowszym, fascynującym efektem tych starań jest nietypowy czworonożny robot, zaprezentowany przez inżynierów z Japonii. Opracowany w Suzumori Endo Robotics Laboratory w Tokio, robot inspirowany jest psami i porusza się z niespotykaną w robotyce […]

Amazon Prime od momentu debiutu na polskim rynku był bezkonkurencyjnym pakietem, oferując dostęp do mnóstwa usług w cenie, która wydawała się wręcz nierealna, zwłaszcza w porównaniu z rywalami. Za symboliczną kwotę 10,99 zł miesięcznie lub 49 zł rocznie, użytkownicy zyskiwali nie tylko solidną bibliotekę filmów i seriali w Prime Video, ale także darmową dostawę premium […]

Pozorny pech w laboratorium może okazać się wybawieniem dla całego przemysłu akumulatorowego. Podczas rutynowych testów materiałów, które miały służyć zupełnie czemuś innemu, badacze z University of Michigan natknęli się na zjawisko, które zmienia sposób myślenia o wydobyciu jednego z kluczowych surowców naszych czasów. Ich obserwacje dotyczyły słonych roztworów, zwanych solankami, w których drzemią ogromne ilości […]

Idea stworzenia w laboratorium czegoś, co dorównałoby sprawności i finezji ludzkiego mięśnia, od dawna pobudza wyobraźnię naukowców. Postęp w materiałoznawstwie i inżynierii biomimetycznej przynosi rozwiązania, które nie tylko naśladują naturę, ale także próbują ją prześcignąć. Wyniki najnowszych badań sugerują, że ten moment mógł nadejść. Konstrukcje z włóknistych materiałów funkcjonalnych osiągają już parametry działania, które wyraźnie górują […]

Zmieniamy klimat szybciej, niż większość gatunków jest w stanie się do tego dostroić i zwykle widzimy to w prostych obrazkach: mniej lodu, mniej fok, trudniejsze polowania. Tym razem jednak pojawia się coś bardziej niepokojącego, a zarazem fascynującego: sygnał, że ocieplenie potrafi zostawić ślad nie tylko w zachowaniu i diecie, ale też w tym, jak pracuje […]

Wyobraź sobie, że algorytm odrzuca twój wniosek kredytowy w ciągu sekundy. Na wyjaśnienie, dlaczego tak się stało, musisz czekać minuty, a nawet dłużej. To właśnie paradoks, z którym od lat mierzy się branża finansowa – błyskawiczne decyzje AI i żółwie tempo ich tłumaczenia. Problem nie tkwi w samych modelach, ale w skomplikowanych technologiach, które próbują […]

Ekspedycja naukowa, która miała jedynie potwierdzić istnienie nieznanego gatunku wiewiórki, przerodziła się w prawdziwą sensację. Zamiast spodziewanego gryzonia badacze natrafili na zupełnie nowy gatunek ssaka, zmuszając biologów do przepisania mapy bioróżnorodności tego fragmentu Andów. W 2018 roku prof. Silvia Pavan z Cal Poly Humboldt wyruszyła w górskie ostępy peruwiańskich Andów z konkretnym celem: odnaleźć tajemniczą […]

W peletonie szosowym od dawna nie wygrywa już tylko moc. Coraz częściej wygrywa to, co powietrze zrobi z rowerem, zanim kolarz w ogóle zdąży pomyśleć o finiszu. I właśnie dlatego premiera nowego Factor ONE robi taki szum, bo to nie jest kolejny „aero update”, tylko próba przesunięcia granicy tego, co jeszcze mieści się w przepisach […]

Najpierw była ciemność, potem pierwszy błysk. Tyle że w kosmologii to nie metafora, tylko realny etap historii Wszechświata, kiedy nie świeciła jeszcze żadna gwiazda. I właśnie dlatego każda próba namierzenia tak zwanych pierwszych gwiazd brzmi, jak polowanie na duchy. Tym razem trop jest wyjątkowo konkretny: w bardzo odległej galaktyce badacze znaleźli chemiczny ślad, który pasuje […]

Jeszcze niedawno wodór kojarzył się głównie z laboratorium, rafinerią albo futurystycznym paliwem jutra, które wciąż jest o krok przed realnym rynkiem. Tymczasem geolodzy coraz głośniej mówią o innym scenariuszu: część wodoru nie musi być wytwarzana przez człowieka, bo Ziemia produkuje go sama i potrafi magazynować pod naszymi stopami. To nie jest obietnica cudownego końca epoki […]

W niemieckich laboratoriach trwają badania, które mogą zmienić nasze podejście do problemu plastikowych odpadów. Naukowcy eksperymentują z niezwykłym organizmem zdolnym do przekształcania śmieci w wartościowe materiały. Start-up Biophelion pracuje z gatunkiem grzyba Aureobasidium pullulans, który potrafi trawić tworzywa sztuczne. Choć podobne pomysły pojawiały się już wcześniej, tym razem badania wspiera niemiecka agencja rządowa, co sugeruje […]

Głębiny oceanów to wciąż jedno z największych naturalnych tajemnic Ziemi. Zamieszkują je organizmy, których wygląd i zwyczaje przerastają najśmielsze fantazje twórców filmów grozy. Ostatnie badania w odległych zakątkach Oceanu Południowego przyniosły odkrycie, które idealnie wpisuje się w ten mroczny schemat – stworzenia nazwanego przez naukowców „kulą śmierci”. Ta niepozorna, biała istota okazała się aktywnym i […]

Od ponad stu lat archeolodzy głowią się nad zagadką łodzi wydobytej z duńskiego bagna. Teraz, dzięki nowoczesnym metodom badawczym, udało się rozwikłać jedną z jej największych tajemnic. Najnowsze analizy potwierdzają, że zaawansowane techniki budowy okrętów istniały na długo przed epoką wikingów. To nie tylko ciekawostka dla specjalistów. To dowód, iż społeczności zamieszkujące nasze okolice były […]

Minęło już ponad dziesięć lat od momentu, gdy naukowcy ogłosili odkrycie bozonu Higgsa, a jednak po dekadzie badań ta nieuchwytna cząstka wciąż skrywa przed nami wiele tajemnic. Fizycy w CERN nie zwalniają tempa, analizując kolejne tury danych z Wielkiego Zderzacza Hadronów, by lepiej zrozumieć fundamentalny mechanizm odpowiedzialny za masę we Wszechświecie. Teraz, w gąszczu miliardów […]

Przez ponad siedemdziesiąt lat pozostawał jedną z największych zagadek starożytności. Tajemniczy alfabet, którym zapisano fragmenty rękopisów z Qumran – opierał się kolejnym pokoleniom naukowców. Kilkadziesiąt drobnych, poczerniałych i ledwo czytelnych skrawków pergaminu to był cały materiał do badań. Wielu uważało, że złamanie tego kodu jest po prostu niemożliwe. Emmanuel Oliveiro z Uniwersytetu w Groningen postanowił […]

Czasami przełom w nauce wygląda jak sól w laboratorium. Właśnie taką niezwykłą sól, która może odmienić oblicze energetyki jądrowej, udało się wytworzyć w jednym z amerykańskich ośrodków badawczych. To nie jest zwykły związek chemiczny, ale specjalnie wzbogacona sól paliwowa na bazie chlorku uranu, przeznaczona do zasilania zupełnie nowego typu reaktora. Przez dekady technologia reaktorów na […]

Na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej rozgrywa się scena, która do niedawna należała do gatunku science-fiction. Małe, sześcienne maszyny Astrobee poruszają się samodzielnie po labiryncie modułów, omijając przeszkody i wykonując zlecone im czynności. To nie pokaz nowej technologii, a rzeczywisty test, który może zmienić zasady gry w eksploracji kosmosu. Kluczem tego osiągnięcia nie jest sama możliwość […]

W sercu gabonskiego Parku Narodowego Lopé można spotkać “hordy” mandryli – największych małp świata, których samce potrafią odstraszyć samym uśmiechem. Teraz badacze przyglądają się tym niezwykłym społecznościom, próbując zrozumieć, jak w ogóle funkcjonuje grupa naczelnych licząca ponad 800 osobników. Wędrując po mniej uczęszczonych zakątkach Parku Narodowego Lopé, można trafić na widok, którego nie zapomina się […]

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak naprawdę działa twój mózg, gdy podejmujesz pozornie proste decyzje? Okazuje się, że nawet w banalnej grze w kamień, papier, nożyce nasze procesy myślowe są znacznie bardziej skomplikowane, niż mogłoby się wydawać. Australijscy neuronaukowcy postanowili zbadać ten fenomen i ich odkrycia mogą zmienić sposób, w jaki postrzegamy mechanizmy podejmowania decyzji. Podczas […]

Historia HMS Endurance od ponad stu lat funkcjonuje w zbiorowej świadomości jako opowieść o najsilniejszym statku polarnym swoich czasów, który uległ antarktycznemu żywiołowi. Romantyczna wizja potężnej jednostki zmiażdżonej przez lodowe kleszcze w listopadzie 1915 roku wydaje się jednak potrzebować poważnej korekty. Okazuje się, że legenda słynnej ekspedycji Sir Ernesta Shackletona kryje znacznie bardziej złożoną prawdę. […]

Wielki Zderzacz Hadronów powoli odchodzi od swojej pierwotnej roli gigantycznej maszyny do odkrywania nowych cząstek elementarnych. Coraz częściej postrzega się go jako potężne narzędzie do badania fundamentalnych zasad mechaniki kwantowej, które mogłoby odpowiedzieć na jedne z najgłębszych pytań o strukturę rzeczywistości. Niedawno w akceleratorze zaobserwowano zjawisko określane przez teoretyków mianem „magii kwantowej” – specyficzną własność, […]

Gdy patrzymy na pustynny krajobraz, często wydaje się nam, że mamy do czynienia z kompletnym chaosem. Rośliny wyrastają tu i ówdzie, bez żadnego widocznego planu, jakby natura rzucała je na oślep. To wrażenie może być jednak jedynie złudzeniem, które właśnie udało się rozwiać międzynarodowemu zespołowi badaczy. Okazuje się, że ten pozorny nieład kryje w sobie […]