To na terenach Lewantu rodziły się wielkie cywilizacje i kluczowe wynalazki. Znaki napisane na kawałku ceramiki z lewantyńskiego Lachisz są prawdopodobnie zaginionym ogniwem alfabetu wywodzącego się z hieroglifów – ustalili naukowcy w 2021 roku. Fragment miseczki jest bardzo mały, ma mniej więcej 40 na 35 mm. Na wewnętrznej powierzchni ktoś zapisał ciemnym tuszem kilka liter. […]

Meksykańscy archeolodzy znaleźli w Tultepec prehistoryczne doły pułapki, a w nich kilkaset kości upolowanych mamutów. Do odkrycia doszło zupełnie przypadkiem parę lat temu, gdy robotnicy, którzy przygotowywali grunt pod miejskie wysypisko, znaleźli w wykopanym przez siebie dole setki kości mamuta włochatego (Mammuthus primigenius). Archeolodzy i antropolodzy z Instituto Nacional de Antropologia e Historia (INAH) rozpoczęli […]

W zabytkowych kaplicach na Krecie można znaleźć przedstawienia starożytnych bóstw morza i ziemi. Jakie tajemnice skrywają? Czy uda się im przetrwać? W starych kościołach znaleźć można wiele malowideł czy rzeźb wyobrażających diabły, demony i potwory (np. starotestamentowego Lewiatana). Dobrym przykładem jest w Polsce gotycki drewniany Kościół pw. Wszystkich Świętych we wsi Blizne na Podkarpaciu. Jego pięknie […]

Płód mumii Tajemniczej Kobiety, która od blisko 200 lat znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, zachował się w tak dobrym stanie dzięki nietypowemu procesowi rozkładu. Naukowcy z Warsaw Mummy Project porównują go do… kiszenia. Zespół ekspertów współpracujących w ramach Warszawskiego Projektu Interdyscyplinarnych Badań Mumii (czyli Warsaw Mummy Project) zyskał światową sławę w maju […]

Pół osioł, pół kułan syryjski.  Kunga to prawdopodobnie najstarsza znana hybryda powstała wskutek ludzkiej ingerencji. W jakim celu starożytni wyhodowali taką krzyżówkę? Kości najstarszej hybrydy na świecie, z wyglądu przypominające końskie, odnaleziono w syryjskim grobowcu sprzed 4500 lat. Badania DNA ujawniły, że to nie koń, lecz mieszaniec dwóch gatunków osłów: zwyczajnego z kułanem syryjskim. Tę krzyżówkę nazywano […]

Każda z odkrytych dróg prowadzi do starożytnych arabskich grobowców. O tym, jak rozległa jest ta sieć dawnych autostrad, naukowcy przekonali się dopiero badając teren z lotu ptaka. W ciągu ostatniego roku archeolodzy z University of Western Australia wykonali szereg badań w północno-zachodniej Arabii Saudyjskiej. Naukowcy prowadzili wykopaliska na terenie oaz Al-‘Ula i Khaybaru. Analizowali też […]

Tego archeolodzy się nie spodziewali. Podczas ekspedycji w Omanie badacze z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego znaleźli w prehistorycznej osadzie kamienną planszę. To gra sprzed co najmniej 4000 lat! Do tego niezwykłego odkrycia doszło na kompleksie stanowisk we wsi Ayn Bani Saidah. – To miejsce strategicznie położone na skrzyżowaniu szlaków łączących ważne ośrodki starożytności: Bat […]

Uczty, na których serwowano piwo z dodatkiem halucynogennych nasion vilca, pomogły ludowi Wari zbudować pierwsze imperium Ameryki Południowej – sugerują nowe badanie. Naukowcy uważają, że psychoaktywne działanie trunku zjednywało władcom przychylność nowych poddanych. Wari to przedinkaska cywilizacja, która w latach 500–1000 n.e. rozwijała się w rejonie Andów środkowych i południowych. W czasach swojej świetności imperium […]

Szkielet praczłowieka zwanego Omo Kibish lub Omo I to najwcześniejszy dowód na obecność Homo sapiens w Afryce. Pierwotnie datowany na 130 tys. lat temu, w rzeczywistości może być starszy o ponad 100 tys. lat. A to może oznaczać, że nasz gatunek istnieje dłużej, niż przypuszczaliśmy. Choć w ostatnich latach archeolodzy i antropolodzy odkryli, przebadali i […]

Rycerze wcale nie wyglądali tak imponująco, jak zwykliśmy sądzić, oglądając współczesne kinowe produkcje. Badania przeprowadzone przez archeologów z Anglii dowodzą, że średniowieczni wojownicy zasiadali na koniach bojowych, których wysokość w kłębie nie przekraczała 1,5 metra. Średniowieczne sceny walki, jakie możemy podziwiać w filmach (np. „Robin Hood”) oraz historycznych inscenizacjach, zazwyczaj przedstawiają ciężko uzbrojonych rycerzy zasiadających na […]

Na starożytnym cmentarzu w Armenii archeolodzy znaleźli szczątki, obok których spoczywały artefakty charakterystyczne dla wojowników. Początkowo naukowcy uznali, że mają do czynienia z mężczyznami, ale nowe badania udowodniły, że to kobiety. Groby dwóch wojowniczek, czy – jak przez długi czas sądzono – wojowników, zostały odkryte podczas wykopalisk archeologicznych prowadzonych na terenie cmentarza Jrapi (inaczej Dżrapi) w Armenii. […]

Ludzkie szczątki, które odkopują archeolodzy, często budzą kontrowersje. Szczególne emocje rodzą teorie o tym, że na Ziemi żyli giganci, czego dowodzi historia z Cardiff. W Księdze Rodzaju czytamy: „A w owych czasach byli na ziemi giganci; a także później, gdy synowie Boga zbliżali się do córek człowieczych, te im rodziły. Byli to więc owi mocarze, […]

Radiografia mionowa to nieinwazyjna metoda badawcza, wykorzystująca cząstki podróżujące przez kosmos z szybkością zbliżoną do prędkości światła. Dzięki niej może badać sekrety ukryte głęboko we wnętrzach piramid albo wulkanów. Do 13 października 2016 r. Mehdi Tayoubi już wiedział, że jego projekt ScanPyramids ma szanse powodzenia. Tego dnia Tayoubi wraz z zespołem spotkał się z grupą […]

W okolicy starożytnego portu Cezarea, zaledwie 4 metry pod powierzchnią wody, nurkowie odkryli bezcenny skarb. Wśród znalezisk wyróżnia się ośmiokątny złoty pierścień z zielonym kamieniem i wizerunkiem Dobrego Pasterza. To wczesnochrześcijańskie przedstawienie Jezusa. W III wieku naszej ery, z którego pochodzi zatopiony skarb, Cezarea stanowiła lokalną stolicę imperium rzymskiego w Judei, a miejscowy port był […]

Naukowcy i rekonstruktorzy dokonali szczegółowej mikroskopowej analizy zabytkowych mieczy oraz przygotowanych specjalnie na tę okazję replik broni, za pomocą której walki starożytnych wojowników próbowali odtwarzać doświadczeni rekonstruktorzy. Miecze wykonane z brązu – stopu miedzi z cyną, czasem z domieszkami innych metali stanowiły w Europie w okresie między około 1600 a 600 r. p.n.e. bardzo ekskluzywną […]

Trzysta lat temu pewni niemieccy uczeni postanowili zażartować sobie z kolegi i zaczęli podrzucać mu najbardziej fantastyczne skamieliny. Uwierzył, bo na początku XVIII w. proces powstawania skamieniałości nie był dobrze poznany. Kłamstwo ostatecznie obalono dopiero dwa wieki później, ale naukowy żart wciąż ma się dobrze. Dr Johan Beringer (1667–1740) miał niesamowite szczęście. Skamieniałości, na które […]

Badanie wszy, a właściwie ich skamieniałych jaj, pozwoliło na opracowanie nowej techniki pozyskiwania DNA człowieka. To przełomowe rozwiązanie może dostarczyć wskazówek na temat ewolucji starożytnych i ich migracji. Zainspirowani „https://www.focus.pl/artykul/bzdurassic-park”, w którym https://www.focus.pl/artykul/jest-szansa-na-pozyskanie-dna-dinozaura-sprzed-125-mln-lat-nigdy-wczesniej-to-sie-nie-udalo pobrano z uwięzionego w bursztynie komara, naukowcy postanowili poszukać podobnego pośredniego źródła, z którego mogliby pozyskać DNA ludzi żyjących wieki temu. Wybór […]

Badania archeologów wskazują, że z handlu bursztynem można było żyć bardzo dostatnio. Świadczą o tym wykopaliska pokazujące życie Sambów. To pruskie plemię zamieszkiwało okolice dzisiejszego Kaliningradu. Półwysep, który rozciąga się na północny zachód od Kaliningradu (niegdysiejszego Królewca), odkrywa tajemnice dawnych mieszkańców. Byli nimi Sambowie, od których półwysep nazwano Sambijskim. Do dziś znajdują się tam wielkie […]

Naiwny sklepikarz nieświadomie rozkręcił w Meksyku proceder produkcji fałszywych zabytków sprzed tysięcy lat. Naukowcy są już tego pewni, ale wciąż nie brak ludzi, którzy wierzą, że gliniane figurki z Acambaro są autentyczne i podważyły teorię ewolucji. W roku 1944 lub 1945 przed drobnym sklepikarzem niemieckiego pochodzenia otworzyła się droga do sławy. Waldemar Julsrud, osiadły w […]

Mumii faraona Amenhotepa I nigdy nie odwinięto w czasach nowożytnych. Teraz badacze poddali ją badaniu za pomocą tomografii komputerowej. Wszystkie odkrywane w ubiegłych stuleciach https://www.focus.pl/artykul/egipskie-mumie-o-1000-lat-starsze-niz-sadzono-nowe-odkrycie-moze-zrewolucjonizowac-wiedze-o-starozytnosci-211102012154 zostały już odwinięte i szczegółowo zbadane. Z wyjątkiem jednej. Egiptolodzy nigdy nie odważyli się rozwinąć mumii https://www.focus.pl/artykul/brutalna-smierc-faraona-badanie-mumii-ujawnilo-jak-zginal-211108105457 Amenhotepa I. Nie z powodu mitycznej klątwy lub obaw o stan mumii. Zachowała […]

Rzymianie podbili kawał świata, ale do Ameryki nie dopłynęli. Skąd więc wzięły się w Arizonie zabytki z łacińskimi i hebrajskimi napisami? Na dodatek obok siebie znaleźli się na nich Rzymianie i dinozaury. Około roku 800 n.e., dzisiejszy stan Arizona. Wśród kaktusów rośnie żydowska kolonia Calalus, wśród której mieszkańców nie brakuje też potomków starożytnych Rzymian. Wkoło […]

Międzynarodowy zespół naukowców opisał jedyne w swoim rodzaju znalezisko: kompletną skamieniałość embrionu dinozaura. „Baby Yingliang”, jak nazwano skamielinę, rzuca nowe światło na historię ewolucji dinozaurów i ptaków. „Baby Yingliang” to liczące ok. 70 mln lat skamieniałe jajo https://www.focus.pl/artykul/troskliwe-samce-dinozaurow, teropoda blisko spokrewnionego z ptakami. Jajo o tyle wyjątkowe, że zawierające kompletny embrion dinozaura. To pierwszy i […]

Choć nauka zna wiele dowodów na potwierdzenie tego, kiedy na Ziemi pojawili się ludzie, czasami wystarcza jedno krzykliwe fałszerstwo, by tę wiedzę podać w wątpliwość. Tak było w wypadku kamieni z Ica. Jak peruwiańscy ludzie-jaszczury zdobyli sławę? Ica to peruwiańskie miasto położone około 300 km na południe od Limy, zarazem stolica regionu o tej samej […]

Duńscy naukowcy zajrzeli do żołądka słynnej mumii z Tollund. Z analiz wynika, że mężczyzna z bagien mógł być złożony w ofierze po specjalnym rytuale. Zwłoki tzw. Człowieka z Tollund zostały doskonale zakonserwowane w duńskim torfowisku, w zimnej i kwaśnej wodzie o niskiej zawartości tlenu. Tak dobrze, że kiedy odkryto je w roku 1950, to przypuszczano, […]