W andaluzyjskiej Grenadzie turyści mogą podziwiać słynny pałac Alhambra. Jego kolor zmienia się ze złotego na purpurowy. Zjawisko to nie w całości ma jednak długotrwały efekt i przebiega w ciągu doby. Przed południem tamtejsze kolory są pomarańczowe, by bliżej zmierzchu zmieniać się na czerwono-różowe. Dzieje się tak nie tylko na zewnątrz, ale również wewnątrz zespołu […]

U-111 to jeden z niemieckich okrętów podwodnych, służący w czasie pierwszej wojny światowej. Do jego unicestwienia doszło 31 sierpnia 1922 roku. Zanim jednak niemiecka jednostka poszła na dno, zdołała zatopić trzy alianckie statki handlowe pływające na Oceanie Atlantyckim. Teraz, sto lat po permanentnym wyłączeniu U-111 ze służby na rzecz Cesarskiej Marynarki Wojennej, nurkom udało się […]

Susan Travers była jedyną kobietą, która służyła w Legii Cudzoziemskiej i to w stopniu oficerskim. Odwagi i przytomności umysłu na polu walki mógłby jej pozazdrościć niejeden mężczyzna Za szybko! – wrzasnął generał (…). – Wolniej, mówię! (…) Głucha jesteś? Co tak gnasz?!– Nie mam wyboru, mon general – odkrzyknęłam, nie odwracając oczu od drogi. – […]

Aleksander Wielki rozpala wyobraźnię już od dwudziestu czterech wieków. Choć stworzone przez niego imperium rozpadło się wkrótce po jego śmierci, największy zdobywca w dziejach zachował władzę nad umysłami i sercami milionów i  pozostaje najbardziej rozpoznawalną postacią starożytności. Krótki, zaledwie trzydziestotrzyletni żywot Macedończyka był nieustannym pasmem niezwykłych przygód. Paradoksalnie nie skończyły się one bynajmniej po zgonie  […]

Największe przedsięwzięcia Leonarda da Vinci zakończyły się totalną klapą. Na szczęście mistrz realizował też poboczne projekty, które zapewniły mu miano jednego z najgenialniejszych ludzi w historii Upalnego lata 1451 r. Piero Fruosino di Antonio da Vinci – zamożny florencki notariusz i właściciel ziemski – uwiódł chłopską dziewuszkę o imieniu Caterina. Efektem ich namiętnego, ale krótkotrwałego […]

Z Karolem Ossowskim autorem książki ,,Jak przetrwać w przestępczym Krakowie” rozmawia Łukasz Czarnecki Jagiellonowie rządzili Polską przez blisko dwa wieki- pierwszy król tej dynastii zasiadł na tronie w średniowieczu, ostatni zmarł już w trakcie epoki nowożytnej. To ogromny kawał czasu, dlatego w trakcie naszej rozmowy będziemy skakali między różnymi okresami. Na początek chciałbym zapytać, czy […]

Kilkaset lat temu włoskie miasta przypominały Manhattan, pełny wysokich wież. Powstały na zlecenie walczących ze sobą włoskich rodów Trudno to nawet sobie wyobrazić. Jest 2. połowa XII w., a do Bolonii przybywa na studia Wincenty Kadłubek, przyszły biskup krakowski i kronikarz. Do tej pory wydawało mu się, że dużym miastem jest Kraków. Ale gród nad […]

Gribshunden to liczący ponad pięćset lat wrak, który spoczywa w wodach Morza Bałtyckiego. Swego czasu na jego pokładzie przebywał król Danii Hans, jednak ostatecznie statek zatonął w 1495 roku. Niedawno w obrębie jego pozostałości odnaleziono liczny oręż. Gribshunden mógł być wyposażony w nawet 90 armat, choć ówczesna technologia militarna dopiero raczkowała i tego typu uzbrojenie […]

Kiedy parowiec SS Mesaba płynął przez Ocean Atlantycki w kwietniu 1912 roku, Titanic rozpoczynał swój pierwszy – i jak się później okazało – ostatni rejs. Wykorzystując radio załoga wspomnianego statku nadała wiadomość do kapitana Edwarda Smitha z Titanica. Za jej sprawą przesłano ostrzeżenie o tym, że wokół wybrzeży Nowej Fundlandii dryfują góry lodowe. I choć […]

Był analfabetą, ale rządził połową Europy. Zasłynął z okrucieństwa i miał harem, ale papież padał przed nim na kolana. Karol Wielki – władca niezwykły jak epoka, w której żył Papież Leon III lekko klepnął konia i pojechał wolno do przodu. W ślad za nim ruszył orszak duchownych i dostojników, a potem setki mieszkańców Rzymu. Był 25 kwietnia 799 r., […]

Pierwowzór Zagłoby nazywał się Rudolf Korwin-Piotrowski i wcale nie był szlachcicem z czasów sarmackiej Rzeczypospolitej, lecz… imigrantem, znajomym Sienkiewicza! Dla Amerykanów to po prostu Thchee Captain, a dla Indian – Big Ralph. Walczył z Rosjanami w powstaniu listopadowym, potykał się z piratami z Missisipi i wreszcie zmagał się z Indianami w Luizjanie. Do gimnazjum chodził […]

Książę Gesualdo da Venosa przeszedł do historii jako genialny kompozytor muzyki renesansowej. Jednak w annałach kryminalistyki jest znany jako… morderca Igor Strawiński, jeden z najbardziej wpływowych kompozytorów XX wieku, nazywał go arystokratą o tendencjach rewolucjonisty. Carlo Gesualdo, w którego żyłach płynęła błękitna krew, był niezwykle ceniony również w swej epoce. Nie miał dwudziestu lat, gdy […]

Przyzwyczajeni do bestialskiego traktowania pokonanych Niemców, czerwonoarmiści podobne piekło urządzili w „sojuszniczej” Polsce. Dokumenty potwierdzające te zbrodnie, utajnione przez pół wieku, kryją się w polskich archiwach. W grudniu 2014 r. w Archiwum Narodowym w Poznaniu w zbiorze „Kore-spondencja Tajna Wojewódzkiego Urzędu Informacji i Propagandy” odnaleziono raport z 1945 r., opisujący brutalną napaść, jakiej dokonał sowiecki […]

Niemal wszystkie więźniarki przetrzymywane w obozach koncentracyjnych przestały miesiączkować, a naukowcom udało się wyjaśnić, co stało za tym zjawiskiem. Członkowie zespołu odpowiedzialnego za naukowe śledztwo w tej sprawie zaprezentowali swoje wnioski na łamach Social Science and Medicine. Przez długi czas sądzono, iż za ten dziwny stan odpowiadała trauma i niedożywienie, lecz przeprowadzone badania wskazały na […]

Naukowcy stojący za analizami dzieł przypisywanych Williamowi Szekspirowi twierdzą, że spora ich część pochodzi spod pióra innej osoby. A w zasadzie osób, bo w toku zarówno nowego badania, jak i tych przeprowadzonych wcześniej okazało się, iż wybitny pisarz mógł w wielu przypadkach sygnować utwory swoim nazwiskiem, jednocześnie nie biorąc bezpośredniego udziału w ich pisaniu. W […]

Przez dekady amerykańscy naukowcy tkwili w błędzie, że w pierwszych osadach Hiszpanów w Ameryce wykorzystywano spośród zwierząt tylko krowy. Na stanowisku z Puerto Real na wyspie Haiti odkryto ząb, który najpewniej należał do… konia. Jest to najstarszy ślad tych zwierząt, jaki teraz mamy z Ameryki. Puerto Real na wyspie Haiti (ang/fr. Hispaniola) było pierwszą osadą […]

John Harden przeanalizował sylwetki amerykańskich prezydentów od 1897 roku aż do końca kadencji George’a W. Busha w 2009 roku. Naukowiec doszedł do interesujących wniosków. Przedstawił je w formie publikacji dostępnej w Journal of Conflict Resolution, podkreślając, że przywódcy cechujący się narcystycznymi tendencjami mieli skłonność do prowadzenia dłuższych wojen. Ośmiu prezydentów Stanów Zjednoczonych, których zidentyfikowano jako […]

Choć od chrztu Mieszka I zaczęła się historia państwa polskiego, nie znamy jego dokładnej daty i nie wiemy, gdzie się odbył. Nie ma nawet pewności, czy Mieszko faktycznie był pierwszym księciem z naszych ziem, który przyjął chrześcijaństwo! Gdyby chodziło o władcę znaczącego dla Europy, zapewne zachowałyby się jakieś dokumenty w archiwach Watykanu i potężnych już wówczas klasztorów niemieckich. […]

Zakończył się kolejny, ósmy już, sezon badań archeologicznych na polu Bitwy pod Grunwaldem. Co w tym roku odkryto na najsłynniejszym polu bitewnym w Polsce? Pomiędzy 27 sierpnia a 3 września trwał ósmy sezon badań na polu Bitwy pod Grunwaldem. Akcja zorganizowana przez Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku przyciągnęła spore grono badaczy, ekspertów, pasjonatów historii […]

Uczty i polowania w ramach zwykłej służby, obowiązkowy wypoczynek w zdobionych malowidłami łaźniach, w czasie wolnym gra w kości i zabawa z kobietami – życie codzienne legionisty stacjonującego na obrzeżach imperium było znacznie przyjemniejsze, niż mogłoby się wydawać Sposób organizacji armii rzymskiej robił wrażenie na starożytnych historykach. „Można zrozumieć, że to ogromne cesarstwo nie było […]

W dniu udanego testu bomby atomowej nauka utraciła niewinność. „Teraz wszyscy jesteśmy skurwysynami” – stwierdził wtedy Kenneth Bainbridge, współpracownik Roberta Oppenheimera3, ojca amerykańskiej superbroni. Wyobrażamy sobie, że naukowców, którzy stworzyli bombę atomową, do końca życia męczyło poczucie winy. Moralne rozterki Roberta Oppenheimera3 i innych uczonych były jednak zbyt złożone, by zamknąć je w pojęciu „poczucie […]

Wydaje nam się, że ustrój demokratyczny został wprowadzony na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych przez imigrantów z Europy. Nic bardziej mylnego! Według najnowszych badań opartych na datowaniu radiowęglowym rdzenni Amerykanie tworzyli struktury demokratyczne już 1500 lat temu. Badacze z Uniwersytetu Georgii przeprowadzili ponowne badania artefaktów wykopanych ze stanowiska archeologicznego w okolicach jeziora Oconee. Zbiornik jest sztucznym […]

Wrak słynnego parowca z 1870 roku można ponownie zobaczyć w korycie rzeki Missouri w stanie Nebraska. Wszystko z powodu niskich opadów deszczu w tym sezonie, który przyczyniła się do spadku poziomu wody w rzece. To nie pierwszy raz, kiedy możemy oglądać legendarny North Alabama i zapewne nie ostatni. North Alabama był parowcem transportowym na rzece […]

Supernowa z 1054 r. udokumentowana na bizantyjskiej monecie? Zjawisko było widoczne na niebie przez lata, ale europejscy uczeni nigdzie go nie opisali. Dlaczego? W 1054 r. sąsiednia gwiazda skończyła swój żywot jako supernowa. Choć była oddalona od nas o 6500 lat świetlnych, jej szczątki były widoczne na niebie przez 23 dni i 653 nocy. Przy […]