Jesienią 1660 roku kolonizatorzy w Nowej Francji zaczęli opisywać bardzo dziwne wydarzenia. Powoływali się na nadprzyrodzone zjawiska, takie jak opętania czy pojawiającą się znikąd muzykę. Co naprawdę wydarzyło się ponad 350 lat temu? Udzieleniem odpowiedzi na to pytanie zajęła się Mairi Cowan z Uniwersytetu w Toronto. Jak sama przyznaje, nie ma pewności co do prawdziwych […]

Przez ponad cztery lata na pustyni w Senegalu spoczywało ukryte 1217 skrzynek z polskim złotem. O ten skarb rozegrała się jedna z najbardziej tajemniczych batalii II wojny światowej Jest poniedziałek, 17 czerwca roku 1940, port Lorient w Bretanii. Dzień wcześniej Francja kapituluje i teraz 60 proc. jej terytorium ma znaleźć się pod niemiecką okupacją. Tymczasem w Lorient zgromadzono […]

Niesamowity średniowieczny skarb, zamiast trafić w całości do muzeum, zasilił kieszenie peerelowskich cwaniaków, cinkciarzy i paserów Było ponure listopadowe popołudnie 1992 r. W progu redakcji stanął mężczyzna w szarym prochowcu. „Zaraz coś pani pokażę” – powiedział i z wewnętrznej kieszeni wyciągnął zawiniątko. Delikatnie położył je na biurku. Z kawałka szmatki wysupłał  wysadzanego kamieniami złotego orła. Obok mój gość położył jakiś […]

W historii wyprodukowano 44 tego typu łodzie, a jedna z nich przez 120 lat znajdowała się na dnie Jeziora Górnego, największego z amerykańskich pięciu Wielkich Jezior. Szczątki zostały zlokalizowane w ubiegłym roku, obok ośmiu innych wraków, lecz do ich identyfikacji potrzeba było podwodnego drona, który potwierdził, z czym mają do czynienia poszukiwacze. Łódź typu Whaleback […]

Informatyk Christopher Minson stworzył narzędzie, które pokazuje, jakie konsekwencje dla świata może mieć wojna nuklearna. W symulacji można zobaczyć, co by się stało, gdyby w Stany Zjednoczone uderzyło 1200 głowic. Noam Chomsky, jeden z najczęściej cytowanych naukowców na świecie, powiedział kiedyś, że “istnieją dwa zagrożenia dla przetrwania naszego gatunku – wojna nuklearna i katastrofa ekologiczna […]

Po I rozbiorze Polski pogranicze z Rosją wrzało. Rosyjscy sołdaci porywali ludzi i grabili wioski. W końcu postawili im się polscy żołnierze i zwykli obywatele Spacyfikowanie konfederacji barskiej oraz podział Rzeczypospolitej dokonany pod dyktando Petersburga utrwaliły rosyjskie wpływy nad Wisłą. Taki stan rzeczy zaakceptowały pozostałe mocarstwa rozbiorowe – Prusy i Austria. Nie oznaczało to jednak całkowitego […]

Wrak statku z czasów II wojny światowej przypomniał nam o tym, że wszystko “ludzkie”, co trafia do oceanów, jest tam ciałem obcym. Najnowsze badania wykazały, że liczący 80-lat historyczny obiekt całkowicie zmienił mikrobiologię i geochemię dna, na którym spoczywa. Zespół uczonych z Uniwersytetu w Gandawie wykazał, że z wraku statku nadal wyciekają niebezpieczne substancje, w […]

Sygryda Storråda, nazywana również Świętosławą – tej królowej wikingów, pochodzącej rzekomo z naszych ziem, poświęcono całe mnóstwo prac. I jest z nią tylko jeden problem: nigdy nie istniała. Osiągnięcia Świętosławy można by wyliczać bez końca. Ta córka Mieszka i Dobrawy była podobno żoną nie jednego, ale dwóch różnych skandynawskich królów. Najpierw panowała w Szwecji, a gdy jej mąż […]

W 1994 roku świat obiegła informacja o planowanym kupnie przez Microsoft Kościoła rzymskokatolickiego. Była to pierwsza w historii internetowa próba zrobienia ludzi w balona. „Połączone siły firmy Microsoft i Kościoła katolickiego pozwolą nam sprawić, że religia stanie się fajniejsza i dotrze do większego grona ludzi” – mówił o swojej nowej zaskakującej inwestycji Bill Gates, cytowany w informacji prasowej, która […]

Jak zabójcze jest promieniowanie radioaktywne? Ile czasu wytrzyma człowiek po wtłoczeniu mu powietrza do żył? Zaspokojenie tej ciekawości kosztowało tysiące ludzkich istnień. Badania prowadził japoński lekarz Shiro Ishii, skorzystali z nich Amerykanie. Akama Masako wróciła po latach do rodzinnej mandżurskiej wioski Pingfang, leżącej nieopodal miasta Harbin. Miała tu pracować na oddziale położniczym enigmatycznej Jednostki 731, […]

Wielu z nas słysząc nazwę radzieckiego czołgu T34, natychmiast przypomina sobie namiętnie kiedyś oglądany serial “Czterej pancerni i pies”. W tym serialu bohaterska załoga czołgu z numerem 102 masowo rozstrzeliwuje niemieckie czołgi i przeżywa kolejne przygody, z których niemal zawsze wychodzi bez szwanku. Ba, w ostatnich latach ukazał się rosyjski film “T34”, który opowiada historię […]

Książę Lech i królewna, „co Niemca nie chciała”, mogli być postaciami historycznymi, walczącymi z armią Karola Wielkiego! To od imienia władcy pochodzi też polskie słowo „król”. A jego tron przypadł…Chrobremu. Jak pisze średniowieczny kronikarz Wincenty Kadłubek, król Krak miał walczyć z Rzymianami i Gallami. Wielu historyków traktowało ten przekaz jako wymysły; ot, kronikarz naczytał się antycznych autorów […]

Husarz Poczobut Odlanicki miał mocną głowę i mnóstwo szczęścia. Tylko to uratowało go od śmierci z rąk wrogów oraz pijanych współtowarzyszy, z pazurów dzikich bestii i… spod topora kata. Pewien Niemiec zwiedzający Rzeczpospolitą na początku lat 70. XVII w. napisał, że według polskiego szlachcica nie ma lepszej ozdoby dla mężczyzny niż szramy i blizny na twarzy. […]

Do ozdabiania rzeźb z późnego średniowiecza artyści często stosowali ultracienką złotą folię opartą na srebrnej warstwie bazowej. To bardzo wyrafinowany nanomateriał zwany Zwischgold, co potwierdzają jego obrazy 3D, które udało się uzyskać po raz pierwszy w historii. Naukowcy ze szwajcarskiego Paul Scherrer Institute (PSI) pobrali próbki z ołtarza wykonanego ok. 1420 r. w południowych Niemczech, […]

Susze w Stanach Zjednoczonych mają niespodziewany skutek, ponieważ odsłoniły wiele obiektów, które od dawna nie widziały światła dziennego. Jednym z takowych jest łódź, która zatonęła na środku Oceanu Spokojnego podczas II wojny światowej. Okręt Monrovia był używany w formie pływającego sztabu dla generała George’a S. Pattona podczas inwazji na Sycylię w czasie II wojny światowej. […]

Jan Vermeer prawdopodobnie miał współpracownika, który namalował jedno z jego najbardziej kultowych dzieł. O jakim obrazie mowa? Zespół kuratorów, konserwatorów i naukowców z National Gallery of Art w Waszyngtonie odkrył, że nie wszystkie obrazy przypisywane Vermeerowi wyszły spod jego pędzla. Jedno z jego największych dzieł, “Dziewczyna z fletem”, datowana na lata 1664-1667, prawdopodobnie została stworzona […]

Włoski historyk wytypował, kto najprawdopodobniej ukrywał się pod pseudonimem Alimberto Mauri. Postać ta była autorem XVII-wiecznego traktatu o astronomii. Libro della Considerazione Astronomica, opublikowany pod pseudonimem Alimberto Mauri, dowodził istnienia gór na Księżycu. Poza tym jego autor przypisywał ruch ciał niebieskich podążających niejednolitymi drogami przyczynom fizycznym. Idea, w myśl której to właśnie Galileusz miał napisać […]

Ponad 100 lat temu narodził się czołg – maszyna, która całkowicie zmieniła sposób prowadzenia wojen. Pod koniec 1914 roku dowódcy walczących w Europie armii stanęli przed nieznanym dotąd problemem. Po raz pierwszy w historii wojen obrona przeciwnika była nie do pokonania. Mimo użycia najnowocześniejszej techniki i oddziałów liczących dziesiątki tysięcy żołnierzy każde natarcie kończyło się masakrą, a najeżone kilometrami […]

Gdy na Zachodzie młodzi artyści otwarcie buntowali się przeciw zastanemu porządkowi świata, polscy muzycy musieli się nieźle nagimnastykować, żeby publicznie wyrazić swój sprzeciw Na twarzach uczestników Festiwalu w Jarocinie z 1980 r. widać wszystko: choć według komunistycznych władz młodzi bawią się aż za dobrze, z ich oczu wyziera strach, zmęczenie, ogromne zniechęcenie. Trzy dekady później w uszach dźwięczą słowa […]

Rzymianie dumnie głosili, że pokonali Hannibala dzięki swoim cnotom, męstwu, miłości do ojczyzny, powszechnej zgodzie. Prawda wyglądała nieco inaczej… Kłopoty zaczęły się już na początku całej awantury. W 218 roku p.n.e. senat zamierzał wypowiedzieć wojnę Kar-taginie. Zgodnie z ustrojem republiki decyzję w tej sprawie mieli podjąć obywatele na komicjach centurialnych (zgromadzeniach ludu rzymskiego). Rzymianie zazwyczaj chętnie wojowali. Byli pewni […]

Benito Mussolini wypowiedział wojnę sycylijskiej mafii i i wysłał na wyspę bezkompromisowego twardego policjanta. Cesare Primo Mori wsadził za kratki kilkanaście tysięcy mafiosów. Ale gdy dobrał się do grubych ryb, musiał odejść… Widząc liczną obstawę towarzyszącą Mussoliniemu podczas jego pierwszej wizyty na Sycylii 7 maja 1924 r., Francesco Cuccia – mafioso i burmistrz sycylijskiego miasteczka […]

Radziecki pilot uciekł supertajnym myśliwcem do Japonii. Tam MiG trafił w ręce Amerykanów. Czy pilot był agentem CIA, czy raczej marzył o wolności? A może po prostu świetnie kalkulował? Rankiem 6 września 1976 roku władze ZSRR zelektryzowała alarmująca informacja. Zniknęła radziecka superbroń: MiG-25P. Około godz. 7 ten najnowszy myśliwiec przechwytujący wystartował z lotniska Sokołówka. Miał wykonać […]

Trwające 36 lat rządy António de Oliveiry Salazara zakończył niefortunny upadek… z krzesła, po którym portugalski dyktator nigdy nie wrócił do zdrowia. Do końca życia był jednak przekonany, że to on nadal rządzi Portugalią. Lato 1968 roku było w Portugalii wyjątkowo upalne. 79-letni premier Portugalii António de Oliveira Salazar, którego rządy trwały nieprzerwanie od 1932 roku, […]

Tadeusz Kościuszko zyskał ogromną popularność zarówno nad Wisłą, jak i za oceanem. Polscy naukowcy najprawdopodobniej wyjaśnili, co przyczyniło się do jego śmierci. Kościuszko zmarł w 1817 roku w szwajcarskiej Solurze, a po ponad dwustu latach można z dużą dozą pewności stwierdzić, iż jego śmierć nastąpiła na skutek stanu zapalnego w mięśniu sercowym. Do takich wniosków […]