Piękny koń z terakoty sprzed 1300 lat zachwyca naukowców od lat, ale jeden element nie dawał spokoju historykom. Chodzi o ozdobny frędzel na czole, którego tak właściwie nie powinno tam być. Zagadka jego pochodzenia wreszcie została rozwiązana. Muzeum Sztuki w Cincinnati zwróciło się do uczonych z Uniwersytetu Cincinnati o pomoc w rozwiązaniu tajemnicy sprzed 1300 […]

Archeolodzy znajdując nieznane szczątki kości, mają nie lada problem, aby dowiedzieć się, kim była dana osoba. Niekiedy potrzebne są badania DNA i szczegółowa analiza porównawcza. Tego typu prace wykonał zespół z Wielkiej Brytanii. Kości znalezione na dnie średniowiecznej studni w Norwich okazały się szczątkami ofiar pogromu społeczności żydowskiej z XII wieku. W 2004 roku odkryto […]

Wysokiej jakości nagrania dotyczące wraku Titanica ukazują go w niezwykle szczegółowy sposób. Film w rozdzielczości 8K został nagrany przez przedstawicieli OceanGate Expeditions. Zorganizowane przez nich przedsięwzięcie, które odbyło się w ramach 2022 Titanic Expedition, potrwało 8 dni. W tym czasie eksploratorzy zanurzyli się w wodach północnego Atlantyku na pokładzie statku i szczegółowo zbadali wrak przy […]

Przetaczająca się przez Europę fala upałów, która w ostatnich tygodniach dotknęła nasz kontynent sprawiła, że poziom wody w Dunaju opadł do tego stopnia, by dało się dostrzec wraki niemieckiej flotylli okrętów wojennych. Co ciekawe, zostały one zatopione celowo w ostatnich miesiącach II wojny światowej. Łącznie udało się zidentyfikować około 20 okrętów wojennych, które znajdują się […]

Niecodziennego odkrycia dokonali naukowcy z PAN w niewielkim Żelechowie. Otóż okazało się, że na terenie pozostałości XVI-wiecznego odnaleźli ozdobne kafle piecowe, które odpowiadają dokładnie tym samym z Wawelu. Sugeruje się, że budynek na mazowieckiej prowincji musiał służyć elicie ówczesnej Rzeczypospolitej. Żelechów jest niewielkim miasteczkiem w powiecie garwolińskim w województwie mazowieckim, przy granicy z Lubelszczyzną. Naukowcy […]

Zlecenie na rabunek bezcennych skarbów z Muzeum Irackiego złodzieje dostali już w 1990 roku, w czasie pierwszej wojny w Zatoce. Swój plan zrealizowali po trzynastu latach w ciągu zaledwie 48 godzin. Najpierw wiadomość podał Reuters, a za nim powtórzyły ją wszystkie światowe media: między 10 a 12 kwietnia 2003 roku z Muzeum Irackiego w Bagdadzie […]

Ludzie żyjący w średniowieczu byli na bakier z higieną – nie zawsze z własnej woli, ale jak wiadomo również, do największych czyściochów nie należeli. Wydawałoby się, że klasztorni mnisi mieli wówczas nieco lepsze warunki życia niż ludność wiejska. Badania szczątków na cmentarzu w Cambridge ukazały, że było odwrotnie. Co odkryto w jelitach mnichów? Czemu bardziej […]

O Joannie d’Arc nigdy byśmy nie usłyszeli, gdyby… udała się misja dyplomatyczna piastowskiego księcia. Paryż, jesień 1381 r. Wojna między Francją a Anglią trwa od 44 lat i budzi coraz większy niepokój w Europie. Do francuskiej stolicy przyjeżdża najlepszy negocjator na kontynencie – śląski ksią­żę Przemysław I Noszak. Jeżeli nie on, to już nikt nie […]

Archeolodzy twierdzą, że udało im się zlokalizować miejsce narodzin świętego Piotra, słynnego apostoła i pierwszego papieża. Według ewangelii Jana wioska rybacka Betsaida była miejscem narodzin świętego Piotra, świętego Andrzeja i świętego Filipa. Doszło tam również rzekomo do dwóch cudów. Dzięki postępom w badaniach prowadzonych na tym obszarze naukowcy nie tylko mogą potwierdzić, że chodzi o […]

Kroniki pokazują, że każdy rządzący ma swojego człowieka od czarnej roboty. U Piastów byli to wojewodowie. Jednak wokół podstępów i „intryg” Skarbimira, Włostowica czy Sieciecha przez wieki narosło wiele nieporozumień. Lech Wałęsa jako prezydent zasłynął między innymi tym, że zlecał swoim współpracownikom działania, których sam nie mógł, bądź nie chciał podjąć. Był także zwolennikiem koncepcji […]

Od półtora tysiąca lat historycy, archeolodzy i zwykli amatorzy szukają skarbów wywiezionych w 410 r. przez Wizygotów ze złupionego Rzymu. Wśród tych bogactw były bezcenne drogie kamienie, 25 ton złota i 150 ton srebra, a może i Arka Przymierza… Najwięcej śladów wiedzie do włoskiej Kalabrii, gdzie po splądrowaniu Wiecznego Miasta, w drodze na Sycylię, zmarł […]

Medycyna na przestrzeni tysięcy lat przeszła niezwykle długą i krętą drogę, a z perspektywy dzisiejszej wiedzy naukowej możemy jedynie wyrażać zadowolenie z faktu, iż w razie potrzeby zajmą się nami współcześni lekarze, a nie ci, którzy pracowali w zawodzie w czasach średniowiecza. Historycy skupieni wokół Biblioteki Uniwersyteckiej w Cambridge postawili sobie za cel zebranie książek […]

Słowo średniowiecze wywołuje w umysłach ludzi niebędących historykami szereg obrazów. Słysząc je, oczyma wyobraźni widzą rycerzy, krucjaty albo bitwę pod Grunwaldem. Mało komu jednak wieki średnie kojarzą się z seksem, ba, uważa się nawet, że była to epoka wyjątkowo mało mu przyjazna — w końcu religia odgrywała kluczową rolę w życiu ówczesnych ludzi, a jak […]

Były żołnierz napoleoński Karol Beneski spędził kilkanaście lat walcząc w rozrywanym intrygami Meksyku. Przyjaźnił się z samym cesarzem Augustynem I. Meksykańskie miasteczko Padilla, 19 lipca 1824 roku. Augustin de Iturbide, znany wcześniej jako cesarz Augustyn I, staje przed plutonem egzekucyjnym. Wszystkiemu zza krat w odległości sześćdziesięciu kroków przygląda się pewien więzień. „Wstrzymajcie egzekucję! Rozstrzelajcie mnie zamiast […]

Z dr Joanną Puchalską z Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ rozmawia Łukasz Czarnecki Parafrazując słynne powiedzenie, samuraj jaki jest każdy widzi. Czy jednak na pewno? Może na początek naszej rozmowy zdefiniuje Pani kto dokładnie kryje się pod tym mianem. To jest bardzo dobre pytanie! Biorąc pod uwagę, że samurajowie istnieli przez około tysiąc lat […]

Polscy i słowaccy archeolodzy dokonali przełomowego odkrycia w Tatrach. Okazało się, że jaskinia Hučivá diera po słowackiej stronie Tatr skrywała ślady bytności człowieka 12 tys. lat temu. Jest to jak dotąd jedyny dowód na obecność myśliwych z paleolitu na tym obszarze. W czasopiśmie naukowym Antiquity pojawiły się wstępne wyniki badań z jaskini Hučivá diera, na […]

Wojna jądrowa, nawet pomiędzy dwoma państwami, doprowadziłaby do globalnego głodu. W niebezpieczeństwie byłaby nawet połowa świata. Inwazja Rosji na Ukrainę trwa już ponad 170 dni i nic nie wskazuje na to, by miała się szybko skończyć. Mimo iż nie mówi się o tym już tyle, co na początku konfliktu, wojna jądrowa wciąż wisi w powietrzu. […]

Prawda o obozach, które funkcjonowały w Polsce po 1945 r., wciąż nie może przebić się do naszej świadomości historycznej. Dlaczego akurat ta zbrodnia stalinowska została całkowicie przemilczana? Warto przypomnieć o ofiarach i spytać, ilu zbrodniarzy uniknęło sprawiedliwości… Między 1945 a 1950 rokiem w Polsce działało ponad dwieście obozów pracy przymusowej oraz obozów koncentracyjnych dla Niemców, […]

W 1600 r. na japońskiej ziemi wylądował półżywy Anglik William Adams. Jego losy stały się inspiracją dla serialu z Richardem Chamberlainem w roli głównej. Położone na japońskiej wyspie Kiusiu księstwo Bungo miało osobliwe szczęście do egzotycznych przybyszów. Najpierw w roku 1544 burzliwe wichry przygnały tam chińską dżonkę, na której znajdowało się trzech portugalskich kupców. Zaprezentowali […]

Jedząc arbuza zazwyczaj skupiamy się na soczystym miąższu, jednak dowody archeologiczne sprzed sześciu tysięcy lat sugerują, iż nasi odlegli przodkowie praktykowali nieco odmienne zwyczaje. O ile znaleziska dokonane na terenie Egiptu sugerują, że miąższ arbuza był tam spożywany w formie deseru już 4360 lat temu, tak odkrycia z dzisiejszej Libii, liczące około 6000 lat, tworzą […]

Mówimy: Japonia – myślimy: samuraje. Przed oczyma stają nam wojownicy śpieszący konno na pole bitwy, a uszy wypełnia szczęk zderzających się katan. Albo wręcz przeciwnie, słyszymy uwodzicielski dźwięk samisenu, a w naszej wyobraźni pojawiają się tańczące gejsze. Tym bardziej zaskakujące dla człowieka Zachodu może być zderzenie z kulturą epoki Heian (794-1185), będącą tak diametralnie różną […]

Jak wyjaśniają twórcy kanału Misja Skarb, przed sześcioma dniami udało i się zlokalizować i wydobyć kompletną haubicę 155mm wzór Schnieder. Działo znajdowało się w pozycji marszowej i najprawdopodobniej było wykorzystywane przez polskie wojsko. Haubica kalibru 155mm została skonstruowana we Francji i święciła triumfy w czasie pierwszej wojny światowej, choć miejsce dla niej znalazło się także […]

Błędne założenie sugeruje, że niska średnia długość życia w średniowieczu sprawiała, że człowiek w wieku na przykład 20 lat była uważana za osobę w średnim wieku. Na ile jednak w tym prawdy? Mówiąc krótko: niewiele. Sharon DeWitte z University of South Carolina zajmuje się badaniami szkieletów wydobytych ze stanowisk archeologicznych. Celem jej działań jest rekonstrukcja […]

Archeolodzy działający na terenie północnych Niemiec natrafili na wrak 400-letniego statku towarowego. Nie tylko zachował się on w świetnym stanie, ale zawiera również ładunek, który transportował setki lat temu. Statek wywodzi się z czasów, kiedy na terenie Europy funkcjonowała tzw. Hanza, zwana również Związkiem Hanzeatyckim. Właśnie wtedy kupcy i miasta handlowe na terenie Starego Kontynentu […]