Zaledwie miesiąc temu, 11 marca w przestrzeń kosmiczną poleciał zestaw czterech satelitów realizujących misję PUNCH (Polarimeter to Unify the Corona and Heliosphere). Po tym jak satelity trafiły na nietypową orbitę polarną, każdy z nich skierował swoje instrumenty obserwacyjne w stronę Słońca i zaczął wykonywać zdjęcia. Zsynchronizowane ze sobą satelity obserwując Słońce z różnych miejsc w […]

Astronomowie odkryli najsilniejszy jak dotąd dowód na potencjalne biosygnatury na odległej egzoplanecie. Takie informacje natychmiast zwracają uwagę wszystkich: astronomów, naukowców i opinii publicznej. Jak by nie patrzeć, wszyscy chcemy mieć to szczęście, aby żyć w czasach, w których dowiemy się, że ludzkość odkryła życie na innej planecie niż Ziemia. Tym razem w centrum uwagi znalazła […]

Na pierwszy rzut oka może wydawać się, że Mars jest bardzo podobny do Ziemi. Mamy wszak do czynienia z planetą skalistą, na której powierzchni znajdziemy prawdziwie pustynne obszary, na których znajdują się kratery, wzgórza, doliny i wyschnięte koryta rzeczne. Pozory jednak mylą. Na powierzchni Czerwonej Planety nie znajdziemy bowiem żadnej wody w stanie ciekłym, a […]

Słońce, nasza gwiazda dzienna znajduje się aktualnie w maksimum swojej aktywności w 11-letnim cyklu. Nie powinno zatem dziwić, że w ostatnich kilku latach na powierzchni Słońca naprawdę sporo się dzieje. Po długich latach ciszy, mamy teraz do czynienia z ogromną liczbą plam słonecznych, dziur koronalnych, rozbłysków i koronalnych wyrzutów masy. Obserwacje tych wszystkich zmian na […]

W ramach najnowszego eksperymentu przeprowadzonego przez naukowców z NASA udało się potwierdzić od dawna przyjmowaną teorię, że wiatr słoneczny, czyli strumień naładowanych cząstek emitowany stale przez Słońce, może prowadzić do powstawania wody na Księżycu. Odkrycie to, opisane szczegółowo w periodyku Journal of Geophysical Research: Planets, niesie ze sobą istotne implikacje dla przyszłej eksploracji Księżyca, szczególnie […]

Od czasu do czasu zdarza się tak, że astronomowie przeczesujący „pustkę” przestrzeni kosmicznej napotykają na obiekt, który na pierwszy rzut oka daje się łatwo skatalogować, po czym przy dokładniejszej analizie okazuje się nie pasować do swojej kategorii w żaden sposób. Tak też sprawa się ma w przypadku obiektu dostrzeżonego na obrzeżach naszej galaktyki w 2008 […]

Najnowsza kometa nocnego nieba, charakteryzująca się zielonkawą barwą i oficjalnie skatalogowana pod nazwą C/2025 F2 (SWAN), postanowiła zamanifestować swoją obecność w Układzie Słonecznym, eksplodując w spektakularny sposób. Nagły wzrost jasności komety został sfotografowany przez Mike’a Olasona, astrofotografa z Arizony na początku kwietnia. Istnieje możliwość, że Olasonowi udało się sfotografować erupcję kriowulkanu na powierzchni jądra komety, […]

Mikołaj Kopernik to jedna z postaci, które z automatu przychodzą na myśl, gdy dywagujemy nad najważniejszymi osobami w historii naszego kraju. Nowe doniesienia poświęcone jego dokonaniom sugerują jednak, że toruński astronom w badaniach nad kosmologią mógł w wyjątkowo dużym stopniu inspirować się pewnym muzułmańskim naukowcem. Autorzy najnowszych ustaleń w tej sprawie sugerują, jakoby model kosmologiczny […]

Wszechświat ma już niemal 14 miliardów lat. Słońce i krążące wokół niego planety, w tym Ziemia mają zaledwie 4,6 miliarda lat. Siłą rzeczy trzeba założyć, że podobne układy planetarne do naszego mogły istnieć na naszym obecnym etapie ewolucji już zapewne miliard, dwa, czy trzy miliardy lat temu. Gdyby zatem hipotetycznie założyć, że w którymś z […]

Astronomowie dokonali znaczącego przełomu w naszej wiedzy o Uranie. W końcu, po wielu dekadach oczekiwania udało się precyzyjnie ustalić długość dnia na tym odległym lodowym olbrzymie. Według najnowszych badań przeprowadzonych pod kierownictwem astrofizyka Laurenta Lamy’ego z Obserwatorium Paryskiego pełny dzień na Uranie trwa dokładnie 17 godzin, 14 minut i 52 sekundy — o 28 sekund […]

Wirujący spektakl świecących chmur gazu uchwycony przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a oferuje niesamowity widok z głębi przestrzeni kosmicznej — i poruszający wgląd w ostatnie chwile życia gwiazdy. Na zdjęciu widać mgławicę planetarną Kohoutek 4-55, znajdującą się około 4600 lat świetlnych stąd w gwiazdozbiorze Łabędzia. Pomimo onirycznego, niemal namalowanego wyglądu, ta kosmiczna formacja nie jest iluzją. To […]

NASA oraz Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) opublikowały właśnie pierwsze zdjęcia planetoidy 2024 YR4, która zaledwie kilka miesięcy temu okupywała pierwsze strony gazet, jako ta, która może zmierzać ku uderzeniu w Ziemię już w 2032 roku. Fotografie, wykonane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba, ukazują planetoidę jako niewielki punkt świetlny na tle kosmicznej ciemności. Warto tutaj […]

Przełomowy algorytm sztucznej inteligencji doprowadził do odkrycia 1,5 miliona wcześniej niezidentyfikowanych obiektów niebieskich, rewolucjonizując sposób, w jaki astronomowie analizują ogromne zbiory danych z teleskopów kosmicznych. Do odkrycia doszło w wyniku badań przeprowadzonych w Caltech przy użyciu danych z zakończonej już misji NEOWISE (Near-Earth Object Wide-field Infrared Survey Explorer). NEOWISE spędził ponad dekadę, skanując niebo w […]

Kiedy spojrzymy z Ziemi na powierzchnię Księżyca, nawet gołym okiem dostrzeżemy, że jego powierzchnia usiana jest kraterami powstałymi w wyniku uderzeń mniejszych i większych skał kosmicznych. Choć dużo trudniej to zobaczyć na powierzchni Ziemi, to i nasza planeta na przestrzeni ostatnich 4,5 miliarda lat była bombardowana przez planetoidy i komety. Część blizn po takich uderzeniach […]

W samym sercu naszej Drogi Mlecznej znajduje się supermasywna czarna dziura o masie wynoszącej 4,26 miliona razy więcej niż masa Słońca. Ze względu na jej obecnie uśpiony stan nie przyciąga zbytniej uwagi naukowców. Okazuje się jednak, że takie obiekty mogą w każdej chwili przejść z fazy spoczynku do gwałtownej aktywności. Nie sposób ustalić, czy czarna […]

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) to urządzenie, które już w pierwszych trzech latach swojej pracy w przestrzeni kosmicznej zrewolucjonizował naszą wiedzę o wczesnym wszechświecie. To on wszak odkrył najodleglejsze znane obecnie galaktyki we wszechświecie, które obserwuje takimi, jakie były na samym początku wszechświata. Jak jednak wskazują astronomowie, JWST dostrzegł na granicach wszechświata widzialnego nie tylko […]

Układ Słoneczny znajduje się w dysku galaktyki Droga Mleczna, zaledwie 27 000 lat świetlnych od jej centrum. Wokół Drogi Mlecznej krąży całą paleta mniejszych galaktyk satelitarnych, z których największymi i zarazem najbardziej znanymi są Wielki i Mały Obłok Magellana. Naukowcy mają świadomość, że galaktyki te za jakiś czas zderzą się z naszą galaktyką i ostatecznie […]

Chińczycy bezapelacyjnie są w XXI wieku liderami podboju Srebrnego Globu. W ramach misji Chang’e 6 dostarczyli na Ziemię — jako pierwsi w historii — próbki skał pobrane z niewidocznej z Ziemi strony Księżyca. Dzięki temu naukowcy po raz pierwszy mieli okazję porównać dane zebrane na widocznej i niewidocznej stronie naszego jedynego naturalnego satelity. Porównanie to […]

No i właśnie tak to jest z kometami: jak ich nie ma, to nie ma, jak się pojawiają to nagle i nie pytają o nic. Pół biedy, kiedy nowo odkryta kometa ma jeszcze miesiące, zanim dotrze do peryhelium. Można wtedy budować napięcie w oczekiwaniu na przelot i zastanawiać się, czy będzie to kolejna kometa stulecia, […]

Los programu Artemis, w ramach którego człowiek ma wrócić na powierzchnię Księżyca, pozostaje niepewny. Skoro jednak jeszcze nie podjęto żadnych decyzji, naukowcy i przedstawiciele sektora prywatnego intensywnie pracują nad kolejnymi misjami programu. W jednym miejscu trwają przygotowania do misji Artemis II, w której ludzie okrążą Księżyc i wrócą na Ziemię, w innym miejscu trwają prace […]

Kiedy SpaceX zaczął wysyłać na orbitę okołoziemską satelity megakonstelacji Starlink bardzo szybko pojawiły się obawy o to, że satelity wysyłane tysiącami — a firma planowała wysłać na orbitę nawet 42 000 satelitów — całkowicie zmienią kosmiczne otoczenie naszej planety i znacząco podwyższą ryzyko zainicjowania na orbicie reakcji łańcuchowej, w której satelity będą się ze sobą […]

W piątek 4 kwietnia wodowaniem u wybrzeży Kalifornii zakończyła się wyjątkowa załogowa misja kosmiczna. Członkowie misji Fram2 realizowanej na pokładzie statku Resilience firmy SpaceX zapisali się na kartach historii, jako pierwsi ludzie, którzy mogli obserwować z orbity oba bieguny Ziemi. To dzięki nim mamy okazję po raz pierwszy zobaczyć fenomenalne zdjęcia najodleglejszych i rzadko oglądanych […]

Planetoida o oznaczeniu 2024 YR4, która niedawno wzbudziła niepokój wśród naukowców z powodu nietypowo wysokiego prawdopodobieństwa zderzenia z Ziemią, znalazła się ponownie pod lupą badaczy. Tym razem powodem prowadzonych obserwacji jest rosnące ryzyko tego, że choć nie uderzy ona w Ziemię, to może uderzyć w powierzchnię Księżyca. Najnowsze dane uzyskane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa […]

Przez ponad czterdzieści lat astronomowie bezustannie rejestrowali nietypowy sygnał w zakresie rentgenowskim, który zdawał się dochodzić do nas z Mgławicy Ślimak. Najnowsze badania w końcu pozwoliły zidentyfikować jego źródło i jest ono ciekawsze, niż mogłoby się wydawać. Na początek warto tutaj wskazać, że w centrum badań prowadzonych przez naukowców znajdowała się Mgławica Ślimak odległa od […]