Nawet najwięksi nazistowscy zbrodniarze mogli liczyć na pomoc… wysoko postawionego biskupa. Alois Hudal nazywał ich „bohaterami broniącymi Europę przed bolszewizmem” i przerzucał do Ameryki Południowej. Tak Watykan pomagał hitlerowcom. Czekałem na pana – biskup Alois Hudal wszedł do pokoju, w którym przebywał zmęczony mężczyzna. Wyciągnął obie dłonie na powitanie i chcąc się upewnić, że podejmuje […]

Sojusz Polski z III Rzeszą czy Warszawa bez wojennych blizn, rozbudowywana przez Szukalskiego? Historia alternatywna daje wiele możliwości, a Europa Wschodnia to świetny poligon do takich rozważań. Rozmawiamy o tym z pisarzem Ziemowitem Szczerkiem. W nowym wydaniu „Focusa Historia” oprócz tradycyjnych artykułów o tematyce historycznej znalazło się również premierowe opowiadanie Ziemowita Szczerka „Był sobie Polak, […]

Osuszone Morze Śródziemne, nazistowski podbój kosmosu, zatarcie śladów Holokaustu, groźba wielkiego konfliktu z Japonią – to czeka nas w literackich wizjach świata, w którym II wojnę światową wygrał Hitler. Jak Hitler zwyciężył? Twórcy książek i filmów wskazali wiele możliwości. Robert Harris w thrillerze „Vaterland” z 1992 r. (później zekranizowanym) wyjaśnia: „Zwycięstwo nad Rosją na wiosnę czterdziestego trzeciego […]

Nie tylko w Polsce tropiono hitlerowskie skarby. Złoty pociąg z Budapesztu był nie tylko pełen bogactw, ale i splamiony ludzką krwią. Mimo to złupili go… wyzwoliciele. W ciągu II wojny światowej Niemcom udało się zgromadzić więcej złota, niż – dla porównania – wynosiło wydobycie i przetworzenie tego kruszcu przez wiodące w tym prym kraje południowej […]

22 czerwca 1941 roku armia Hitlera zaatakowała wojska Stalina. Osłabiona stalinowskimi czystkami Armia Czerwona ponosiła klęskę za klęską. Czy historię mógł zmienić niemiecki dezerter, który wieczorem w sobotę 21 czerwca przepłynął graniczny Bug? 80 lat temu niemiecki dezerter na Wołyniu chciał uprzedzić Moskwę o zbliżającym się ataku III Rzeszy – doniosły kilka lat temu rosyjskie […]

Trzecia Rzesza dysponowała potężnym arsenałem broni chemicznej: tabunu i sarinu. Dlaczego Hitler nigdy jej nie użył? Z każdym mijającym kwadransem ból narastał, a około siódmej rano, gdy dostarczałem ostatni mój meldunek tej wojny, zaczęły mnie piec oczy. Po kilku godzinach moje oczy były niczym rozżarzone węgle i otoczyła mnie ciemność – tak Adolf Hitler wspominał […]

Choć skrzętnie tajone, tajemnice zawsze wychodzą na światło dzienne. Czasem jako niepodważalna część biografii, czasem jedynie domysł, cień, plotka. Ale podobno w każdym podejrzeniu jest ziarnko prawdy… Jest późny poranek marcowy. Na planie są już wszyscy aktorzy, pięć kobiet i starszy mężczyzna, czworo z nich ma na sobie niemieckie mundury z czasów II wojny światowej, […]

Glukoza zmieszana z amfetaminą. Do tego hormony. Na infekcję – końskie dawki sulfonamidów, na wzdęcia i skurcze – strychnina i atropina, na ból zatok – kokaina. Przez 9 lat Theodor Morell był prywatnym lekarzem Hitlera i zalecił taką terapię. Na skutki uboczne nie trzeba było długo czekać. Wzrost 170,2 cm, waga 83 kg, ciśnienie 140/100, […]

Bitwa o Ardeny na trwałe zapisała się w historii II wojny światowej. W końcowym okresie tego konfliktu miała to być bitwa dająca jeszcze szansę Hitlerowi na odwrócenie niekorzystniej dla niego sytuacji na froncie zachodnim. Jak przebiegało to starcie? Czy ofensywa w Ardenach definitywnie pogrzebała szanse III Rzeszy na zwycięstwo w II wojnie światowej? Kiedy miała […]

Lenin, Hitler, Stalin… Wszyscy doszli do władzy w czasach chaosu. Nie mieli litości. I nie mieli też zdrowej psychiki Dwaj ministrowie spraw zagranicznych Polski i Niemiec wybrali się do Mińska, aby wytyczać tam drogę do demokracji. W dodatku oferują dyktatorowi trzy miliardy dolarów. Wszystko to  jest najwspanialszym przykładem, jak europejska polityka czerpie nauki z historii. […]

Czy Adolf Hitler mógł zdeponować w banku w Wielkiej Brytanii 43 miliony dolarów? Wygląda to jak sensacja na sezon ogórkowy. A jednak taką informacją, zamieszczoną 8 sierpnia 1950 r. przez „Washington Evening Star”, zajęły się najpoważniejsze amerykańskie agendy rządowe. Wyniki śledztwa nigdy nie zostały ujawnione. Czyżby więc Führer mógł mieć konto w angielskim banku? Odpowiedź […]

Wódz III Rzeszy genialnie grał na psychice tłumu i swoich rozmówców. Führer ciągle przemieniał swoje życie w sztukę teatralną. Jego kariera była w pewnym sensie pracą nad własnym mitem – ocenia w rozmowie z „Focusem Historia” niemiecki historyk Volker Ullrich, autor najnowszej biografii „Adolf Hi­tler. Lata awansu 1889-1939”. Pokazuje Führera w bardzo ludzkim świetle: obnaża […]

Biedny emigrant i nieznany bezpaństwowiec nie stworzyliby najbardziej krwawych reżimów XX wieku, gdyby nie miliony, które wpływały na konta ich ugrupowań. Na początku 1915 roku kasa rosyjskich bolszewików była niemal pusta. Jej przywódca, przebywający na emigracji 45-letni Włodzimierz Lenin, utrzymywał się z pieniędzy przysyłanych do Szwajcarii przez matkę emerytkę oraz z niewielkiego spadku po teściowej. […]

Podczas II wojny światowej Brytyjczycy stworzyli specjalny oddział, który „wyczarowywał” fałszywe armie, porty, lotniska i obiekty wojskowe. Był to najskuteczniejszy kamuflaż w historii globalnych konfliktów. W maju 1940 roku grupa mężczyzn czekała na londyńskim dworcu na pociąg do Folkestone. Nosili mundury, ale już na pierwszy rzut oka było widać, że z armią mieli dotąd niewiele wspólnego. […]

Kaprysy pogody potrafiły wpłynąć na historię świata bardziej niż geniusz wodzów, przewaga wojsk czy rodzaj broni Lato 1939 roku wcale nie było piękne. 6 września rozpętała się gwałtowna burza, po której przyszły wielodniowe ulewy. Hitlerowskie czołgi utknęły na polskich bezdrożach, a niski poziom chmur uniemożliwił skuteczne ataki Luftwaffe. Niemiecki blitzkrieg ugrzązł w błocie i deszczu. […]

Wydawałoby się, że wiemy już wszystko o historii II wojny światowej. Tymczasem nawet na ulicy można natknąć się na tajemnice i zagadki. Oto we Wrocławiu na pl. Strzegomskim stoi wysoki okrągły budynek, a drugi taki sam na ulicy Ołbińskiej.  A nikt nie wie, czemu miały służyć. Można usłyszeć, że to schrony przeciwlotnicze wzniesione na początku […]

Melitta von Stauffenberg była przeciwniczką Hitlera, Żydówką i… pilotem oblatywaczem Luftwaffe. Clausa Stauffenberga – oficera, który 20 lipca 1944 r. próbował zabić Hitlera w Wilczym Szańcu – zna niemal każdy. Kto jednak słyszał o jego bratowej imieniem Melitta? Ta wyemancypowana kobieta, pilotka i konstruktorka, została kapitanem hitlerowskiego lotnictwa. A była w połowie Żydówką! „Wprawdzie jako pilot Luftwaffe Melitta służyła reżimowi, […]

15 września 1935 r. Reichstag przyjął ustawy dyskryminujące obywateli III Rzeszy żydowskiego pochodzenia. “Ustawy norymberskie były krokiem do eliminacji Żydów ze społeczeństwa niemieckiego, a także początkiem ich tragedii, zakończonej Holokaustem” – mówi prof. Michał Leśniewski z IH UW. Antysemickie i rasistowskie przekonania były obecne od początku w programie NSDAP, a jednym z głównych jego założeń […]

Nie relatywizujemy zbrodni i nie staramy się przekonać, że Adolf Hitler wydawał w stanie nieświadomości. Staramy się jednak dociec, jak to możliwe, że ten człowiek stał się symbolem największego zła ludzkości. Żeby było jasne: nie relatywizujemy zbrodni Hitlera i nie staramy się przekonać, że rozkazy wydawał w stanie nieświadomości. Tego, co uczynił w latach II […]

Elisabeth Breinreich, dziś Kalhammer, pracowała w rezydencji Fuhrera. Dopiero teraz dzieli się wspomnieniami. Michaeli Hessenberger mówi o lęku przed spotkaniem z Hitlerem, zauroczeniu Ewą Braun, karach, przywilejach i codzienności rezydencji Berghof. Michaela Hessenberger: Jakim cudem trafiła pani do pracy u wodza III Rzeszy? Elisabeth Kalhammer: Była pierwsza połowa lat 40., a ja nie wiedziałam nawet, […]

O betonowych kolosach w Konewce i Jeleniu krążyły plotki, że pracowano w nich nad bombą atomową lub rakietami V1 i V2. W rzeczywistości powstały, aby chronić „Air Force One” wodza III Rzeszy. Przewidując wybuch konfliktu zbrojnego ze Związkiem Radziec­kim, Hitler polecił bu­dowę umocnionych centrów do­wodzenia, z których niemieccy generałowie z Ober-Ost (Naczel­nego Dowództwa na Wschodzie) […]

Dzięki ofiarności Polaków hitlerowską okupację przetrwało 30–40 tys. Żydów. Trudno powiedzieć, czy to dużo, czy mało. Za taką pomoc Niemcy karali śmiercią. Tropienie Polaków ukrywających Żydów ułatwiał fakt, że donosili na nich również sąsiedzi. Według różnych źródeł za udzielanie pomocy Żydom zginęło od 700 do półtora tysiąca Polaków. Jednak są to dane niepewne. „Byłabym ostrożna z takimi […]

Twórca Myszki Miki Walt Disney, genialna polska noblistka Maria Skłodowska-Curie, jeden z najbardziej znienawidzonych ludzi w historii Adolf Hitler, a także autor „Władcy Pierścieni” J.R.R. Tolkien. Co łączy tak różne postaci? Pierwsza wojna światowa, która zmieniła ich życia na zawsze. Fałszerz hełmów Walt Disney (1901–1966) – legenda kina i animacji, zdobywca 22 Oscarów 16-letni Walt […]

Wielkie historyczne wydarzenia i incydenty prowadzące do gwałtownych zmian – zbliżające się rocznice dają do myślenia… Niezwykły ten rok 2014. Lista ważnych rocznic jest tak długa, że aż strach wymieniać, żeby którejś nie pominąć. Na pierwszym miejscu plasuje się setna rocznica wybuchu I wojny światowej. Będzie fetowana hucznie na Zachodzie, co jest zrozumiałe, trochę mniej […]