Silna rola religii i Kościoła jest podawana za przyczynę tego, że nadal tak wielu ludzi zaprzecza teorii ewolucji Darwina, chociaż od jej stworzenia minęło ponad 100 lat. Nie pomogły papieskie encykliki tłumaczące związek nauki i wiary, nie pomogła popularyzacja nauki, nie zawsze pomagają nawet empiryczne dowody dotyczące ewolucji. Co stoi za tego powodem? Najnowsze badania […]

O „wstrętnej tajemnicy” Darwin pisał w liście do jednego ze swoich przyjaciół. Jego rywale próbowali wykorzystać ją do obalenia teorii ewolucji. Najnowsze odkrycia naukowców z Chin rzucają nowe światło na te naukowe spory i uzupełniają ważną lukę w historii ewolucji roślin. Tym, co tak martwiło Karola Darwina, było pytanie, jak wyewoluowały pierwsze rośliny kwitnące? Podczas […]

Międzynarodowy zespół badaczy (m. in. z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis i niemieckiego Instytutu Biologii Rozwojowej im. Maxa Plancka) opublikował w „Nature” pracę, która może zmienić podręczniki biologii. A konkretnie ich fragmenty o mechanizmach ewolucji. W naturze ogromna większość organizmów żywych nie odnosi sukcesu reprodukcyjnego. Zanim osiągną dojrzałość płciową, zostają zjedzone lub umierają w wyniku zimna, […]

Naukowcy z Uniwersytetu Ben Guriona w Izraelu skonstruowali specjalny pojazd dla ryb. Następnie nauczyli sześć złotych rybek, jak nim kierować, aby dotrzeć do wskazanego celu. Czemu miał służyć tak nietypowy eksperyment? Choć brzmi to jak żart, praca izraelskich naukowców właśnie ukazała się w recenzowanym czasopiśmie „Behavioral Brain Research”. W artykule podsumowującym wyniki badania autorzy opisują […]

Dlaczego w toku ewolucji przynajmniej pięć razy niezależnie powstały stworzenia o wyglądzie krabów? Taka budowa ciała najwyraźniej musi przynosić zwierzętom korzyść. Czy wszystkie organizmy na Ziemi będą je kiedyś przypominać? Czy wśród pozaziemskich organizmów, gdy je kiedyś odkryjemy, znajdziemy istoty o wyglądzie krabów? Nie jest to oczywiście pewne, ale całkiem prawdopodobne. Dlaczego? Najwyraźniej musi być […]

Wolny czas pojawił się nie dlatego, że umiemy odpoczywać. Wręcz przeciwnie. Nasi przodkowie potrafili wydatkować więcej energii, by więcej jej pozyskać – przynajmniej w porównaniu z małpami. Badacze z kilku amerykańskich uczelni oraz niemieckiego Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maksa Plancka w pracy opublikowanej w prestiżowym czasopiśmie naukowym „Science” przedstawiają ciekawą hipotezę. Większość gatunków zwierząt, w […]

Naiwny sklepikarz nieświadomie rozkręcił w Meksyku proceder produkcji fałszywych zabytków sprzed tysięcy lat. Naukowcy są już tego pewni, ale wciąż nie brak ludzi, którzy wierzą, że gliniane figurki z Acambaro są autentyczne i podważyły teorię ewolucji. W roku 1944 lub 1945 przed drobnym sklepikarzem niemieckiego pochodzenia otworzyła się droga do sławy. Waldemar Julsrud, osiadły w […]

Międzynarodowy zespół naukowców opisał jedyne w swoim rodzaju znalezisko: kompletną skamieniałość embrionu dinozaura. „Baby Yingliang”, jak nazwano skamielinę, rzuca nowe światło na historię ewolucji dinozaurów i ptaków. „Baby Yingliang” to liczące ok. 70 mln lat skamieniałe jajo https://www.focus.pl/artykul/troskliwe-samce-dinozaurow, teropoda blisko spokrewnionego z ptakami. Jajo o tyle wyjątkowe, że zawierające kompletny embrion dinozaura. To pierwszy i […]

Badania genetyczne wskazują, że pszczoły miodne wyewoluowały w Azji około siedmiu milionów lat temu. Stamtąd dopiero przywędrowały do Europy i Afryki. https://www.focus.pl/artykul/bzykanie-pod-lupa-jak-ochronic-pszczoly od wieków budziły fascynację. Nie tylko z powodu korzyści, jakie przynosi człowiekowi https://www.focus.pl/artykul/jak-nasi-przodkowie-zbierali-miod-i-zbijali-na-nim-majatkioraz zapylanie roślin przez te pracowite owady. Ludzkość fascynowała również skomplikowana organizacja społeczna pszczół. Wiadomo, że pierwsze pszczoły hodowano już 2 […]

Im więcej obiektów obserwujemy, tym większa staje się nasza źrenica – taką zaskakującą zależność odkryli i opisali naukowcy z Uniwersytetu Florenckiego. Nowe badanie sugeruje, że tzw. postrzeganie liczebności jest prostym i bezwarunkowym odruchem. Chyba każdy wie, że wielkość naszych źrenic automatycznie zmienia się w zależności od tego, jak dobrze oświetlone jest otoczenie, w którym przebywamy. […]

Niemal sto lat temu Afrykę zamieszkiwało około 10 mln słoni. Dzisiaj jest ich niewiele ponad 400 tys. – za sprawą kłusowników poszukujących kości słoniowej. Dlatego coraz częściej rodzą się słonie pozbawione ciosów – wynika z badań przeprowadzonych w Mozambiku. Co roku https://www.focus.pl/artykul/drogocenne-kly-tysiace-sloni-ginie-z-rak-klusownikow zabijają nawet 30 tys. https://www.focus.pl/artykul/slonie-wolaja-o-pomoc. Z przeprowadzonego kilka lat temu spisu tych zwierząt, […]

Nasze mózgi są wyraźnie mniejsze niż u neandertalczyków. Kurczą się od tysięcy lat. Mogły stać się nieco mniejsze, gdy powstały złożone społeczeństwa – przekonują naukowcy. Homo habilis, który żył w Afryce między 2,3 a 1,65 mln lat temu, miał https://www.focus.pl/artykul/o-mozg-trzeba-dbac-nieustannie o objętości około 600 cm sześciennych. Mózgi przedstawicieli gatunku https://www.focus.pl/artykul/jeszcze-100-tys-lat-temu-homo-erectus-chodzil-po-ziemi-nowe-wyliczenia – pierwszych ludzi, który opuścili […]

Nowe badanie skamieniałych śladów homininów ujawniło, że naukowcy mogli pomylić się przy ich datowaniu o 350 tysięcy lat. Badacze z Tybingi twierdzą, że odciski stóp liczą ponad 6 mln lat i są najstarszymi śladami naszych praprzodków, jakie znaleziono. Prehistoryczne odciski stóp należą do rzadkich i bardzo wyjątkowych znalezisk. Jednymi z najbardziej znanych są te z […]

Szympansy to nasi najbliżsi krewni, z którymi dzieliliśmy przodków około 5 milionów lat temu. Dlaczego nasze mózgi się tak rozwinęły, a szympansów nie? Badacze uważają, że różnica tkwi m.in. w DNA uważanym za „śmieciowy”. Badacze komórek macierzystych ze szwedzkiego Uniwersytetu w Lund sądzą, że rozwiązali jedną z zagadek ludzkich mózgów. Znaleźli kolejne wskazówki, dlaczego nasze […]

Znaleziony na Dominikanie bursztyn skrywa rzadki okaz – skamieniałość niesporczaka. To mikroskopijne stworzenie zostało tak dobrze zachowane, że naukowcom udało się zidentyfikować je jako zupełnie nowy gatunek. Choć ich rozmiary wahają się od 0,01 do 1,2 mm, https://www.focus.pl/artykul/niesporczak-zwierze-calkiem-kosmiczne zyskały ogromną sławę. Wszystko za sprawą ich wyjątkowej zdolności przetrwania nawet w najbardziej ekstremalnych warunkach. Niesporczaki mogą […]

Istnienie tej ćmy przewidzieli Karol Darwin i Alfred Russel Wallace na długo przed jej odkryciem. Długo też uważana była za odmianę innego gatunku. Po badaniach genetycznych stwierdzono, że należy jej się osobne miejsce w systematyce. Xantophan praedicta to ćma zaskakująca nie tylko swoim wyglądem, ale i historią odkrycia. Sięga ona czasów twórcy teorii ewolucji, https://www.focus.pl/artykul/najwazniejsze-mysi-darwina. […]

Dr Mark Scherz miał rzadką okazję uczestniczyć w sekcji zwłok wieloryba, czym postanowił podzielić się ze swoimi obserwatorami na Twitterze. Uwagę internautów przyciągnęło zdjęcie, na którym dr Scherz prezentuje coś, co wygląda jak ogromna pięciopalczasta dłoń, przypominająca ludzką. [UWAGA: tekst zawiera zdjęcia z sekcji] Dr Mark D. Scherz jest ekspertem ds. herpetologii oraz zoologii kręgowców […]

66 mln lat temu w Ziemię uderzyła ogromna asteroida, która doprowadziła do wyginięcia dinozaurów i większości innych zwierząt. W nowym badaniu tę kosmiczną katastrofę uznano za „twórczą destrukcję”, której zawdzięczamy dzisiejszą różnorodność węży. Badanie przeprowadzone przez naukowców z Wielkiej Brytanii i Niemiec sugeruje, że wszystkie żyjące węże – a jest ich ponad 4 tys. gatunków […]

Dentyści zarobiliby nawet we wczesnym eocenie. Uszkodzenia wywołane przez próchnicę znaleziono u prehistorycznego gatunku Microsyops latidens żyjącego 54 miliony lat temu. U ludzi znacznie częściej niż u naszych małpich kuzynów rozwija się https://www.focus.pl/artykul/prochnica-moze-uszkodzic-stawy-wzrok-i-zoladek. Winę za to ponosi nasza bogata w cukry dieta. Żywiące się nimi bakterie rozkładają je i wydzielają rozpuszczające szkliwo kwasy. Okazuje się, […]

Geny związane z preferencjami homoseksualnymi mogą zwiększać płodność. Wskazuje na to duże badanie, ale nie wszyscy naukowcy są przekonani. Z punktu widzenia ewolucji seks z partnerami tej samej płci jest bezużyteczny – nie prowadzi do spłodzenia potomstwa. Geny, które wpływają na takie preferencje powinny więc w populacji zanikać, bo będą przekazywane potomstwu znacznie rzadziej lub […]

Budując tunele, mrówki wykorzystują te same prawa fizyki, które architekci stosują przy projektowaniu sklepień i łuków. Dzięki temu mrówcze konstrukcje są wyjątkowo trwałe – mogą przetrwać dziesięciolecia. Kolonie https://www.focus.pl/artykul/doskonaa-spoeczno-mrwekmogą rozciągać się na kilka metrów w głąb ziemi, mieścić miliony mieszkańców i służyć im przez dziesięciolecia. I to bez materiałów budowlanych, które wzmacniałyby mrówcze konstrukcje. Jak […]

Badania wskazują, że pikantny smak pieprzu zawdzięczamy nietoperzom. Powstał, by przyciągnąć te zwierzęta do owoców, które rozsiewają wraz z odchodami. Nietoperze z rodziny rudawkowatych (Pteropodidae) są zwane po angielsku „owocowymi” (fruit bats). Żywią się bowiem nie owadami, lecz owocami. Nie gardzą też kwiatami i liśćmi. Pożywienie wyszukują zwykle za pomocą węchu. Występują głównie w tropikalnych […]

Nowe analizy genomu neandertalczyków wskazują, że tak jak Homo sapiens różnili się grupami krwi. Ślady jednej z nich pozostały u mieszkańców wysp Pacyfiku. Grupy krwi to cecha wyłącznie naszego gatunku. Tak przynajmniej sądzono do niedawna. Uważano bowiem, że wszyscy neandertalczycy mieli grupę krwi zero. Najnowsze badania genomu neandertalczyków i denisowian temu przeczą. Okazuje się, że […]

Trylobit sprzed 453 mln lat padł łupem „morskiego skorpiona” wielkości człowieka. Tak wynika z analizy skamieniałości znalezionej w Czechach. Ponad 450 mln lat temu ziemię zamieszkiwały trylobity – spłaszczone, pokryte pancerzem zwierzęta o zwierzęta o sporej rozpiętości rozmiarów. Najmniejsze z nich mierzyły zaledwie milimetr, największe kilkadziesiąt centymetrów. Na podstawie skamieniałości paleontolodzy wyróżniają aż 20 tysięcy […]